گسترش فناوری تشخیص چهره علاوه بر مزایای گوناگون برای جوامع امروز، معایبی نیز دارد که باید مورد توجه قرار گیرند.
به گزارش پایداری ملی، با گسترش سریع هوش مصنوعی و فناوری تشخیص چهره، مرزهای مربوط به حریم خصوصی و امنیت در حال محو شدن هستند. دلیل این موضوع، تغییراتی است که در پی پیشرفتهای قابل توجه و در مقیاس بزرگ رخ میدهند. تصویربرداری دیجیتال، پردازش سریع، تحلیل بافت پوست، دوربینهای حرارتی، یادگیری ماشینی، حسگرهای سهبعدی، تشخیص گفتار و حرکت و بسیاری از این گونه موارد، پیشرفتهای حاصل از گسترش فناوری هستند. این پیشرفتها میتوانند موانع فنی را از بین ببرند و امکان گردآوری، ثبت، ذخیره، تحلیل و کاربرد دادهها و اطلاعات را فراهم کنند.
چنین پیشرفتهای گستردهای، به رایانههای قوی امکان میدهند که از هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی استفاده کنند و قابلیتهای فناوری تشخیص چهره را با دقت نسبتاً کامل به کار گیرند. در حال حاضر میتوان فناوری تشخیص چهره را نه تنها برای شناسایی افراد، بلکه برای آشکار کردن اطلاعات شخصی آنها مانند تصاویر، پستهای فضای مجازی و حساب کاربری نیز به کار گرفت؛ در نتیجه بروز نگرانی در مورد گسترش این فناوری و افرادی که به اطلاعات حاصل از آن دسترسی دارند، طبیعی است.
در حال حاضر، تغییر در حوزههای امنیتی و حریم خصوصی به چشم میخورد و تقریباً میتوان گفت که با گسترش فناوریهایی مانند هوش مصنوعی و تشخیص چهره، در آینده امکان ثبت و ذخیره همه صحبتها و حتی شاید افکار افراد وجود خواهد داشت؛ در نتیجه میتوان گفت که سیستمهای نظارتی قصد دارند با کمک این فناوریها، موارد انتزاعی مانند احساسات، حالتها و افکار را نیز ثبت کنند. در صورتی که این پیشبینیها به حقیقت تبدیل شوند، امنیت و حریم خصوصی را تنها میتوان در خیال جستجو کرد و دیگر مرزی میان مکانهای عمومی و خصوصی وجود نخواهد داشت.
با توجه به احتمال وجود چنین تغییرات قابل توجهی، گسترش فناوری تشخیص چهره هم مزایا و هم معایبی را به جوامع خواهد آورد. اگرچه این فناوری، قابلیت آشکار کردن شبکههای تروریستی و مختل کردن تهدیدات آنها نسبت به جامعه را دارد اما میتواند به ابزاری برای کمک به نیروهای دشمن نیز تبدیل شود و به آنها قدرت بدهد. طبیعت دوگانه این فناوری، لزوم درک بیشتر قابلیتهای آن و تأثیر آن بر دولتها، صنایع، سازمانها و دانشگاهها را نشان میدهد. برای درک پیشرفتهای فنی آینده، باید اکتشافات اساسی در مورد مزایا و معایب رویارویی با آن صورت گیرد.
پیشرفت پژوهشهای صورت گرفته در هوش مصنوعی، توانایی ایجاد گروههایی با ویژگیهای متمایز و حذف چهرههای متفاوت از نظر سیستم را برای ملتها فراهم میکند. از آنجا که سیستمهای تشخیص چهره میتوانند جنسیت و ویژگیهای اساسی مانند رنگ پوست را تشخیص دهند، قدرت زیادی را برای هوش مصنوعی فراهم میکنند اما برای مردم علاوه بر مزایا، معایبی نیز به همراه خواهند داشت.
عملکرد فناوری تشخیص چهره چگونه است؟
یک سیستم پیچیده تشخیص چهره، از تجهیزات گوناگونی مانند دوربین، حسگر، پردازشگر فیلم، تحلیلگر بافت پوست، دوربین حرارتی و الگوریتمهایی تشکیل شده که قابلیت شناسایی فرد و تأیید چهره او را در یک تصویر دیجیتال یا یک ویدئو فراهم میکنند. سیستم تشخیص چهره، معمولاً کار خود را به کمک مقایسه چهره مورد نظر با چهرههای موجود در یک پایگاه داده دیجیتالی انجام میدهد که تصاویر عمومی و یا خصوصی را شامل میشود. بدین ترتیب میتوان گفت که نرمافزار تشخیص چهره، کار خود را به کمک انطباق جهان واقعی با تصاویر قابل دسترس انجام میدهد.
فناوری تشخیص چهره با داشتن این قابلیتهای پیشرفته، عملکرد بسیار قوی و کارآمدی خواهد داشت و در هر محیطی از جمله کشورهای تحت نظارت، شرکتهای مرتبط با رسانه اجتماعی و سازمانهای مجری قانون، به درستی عمل خواهد کرد. تلفیق این فناوری با دموکراسی و تجارت میتواند به پویایی و سازگاری آن منجر شود و ایمنی و حریم خصوصی مردم را در سرتاسر جهان تضمین کند.
کاربردهای فناوری تشخیص چهره
اگرچه فناوری تشخیص چهره در ابتدا با بخشهای مربوط به نظارت و امنیت مرتبط بود اما گسترش آن در طول سالهای اخیر، پای بخشهای متفاوتی را به پروژههای مربوط به آن باز کرده و تغییراتی اساسی در تعامل این فناوری با بخشهای دیگر پدید آورده است.
کاربردهای احتمالی هوش مصنوعی، بیانتها هستند. این فناوری در حال حاضر در تلفنهای همراه هوشمند، شبکههای اجتماعی، ابزار هوشمند، پهپادها و خودروهای خودران کاربرد دارد. از این فناوری، در چندین فرودگاه، ایستگاه اتوبوس و قطار نیز برای شناسایی مسافران، تشخیص تهدیدات احتمالی و موارد امنیتی دیگر استفاده میشود.