افزایش هفت میلیون تنی ظرفیت صنعت پتروشیمی

به گزارش پایداری ملی، طبق پیش‌بینی‌ها برنامه پنج ساله سوم شرکت ملی صنایع پتروشیمی سرآغاز مرحله جدیدی به سمت جهانی شدن فعالیت‌های این شرکت است. از ویژگی‌های متمایز این برنامه، افزون بر جهش در میزان تولید و فروش، ارتقای جایگاه صنعت پتروشیمی در صادرات غیرنفتی است. مهم‌ترین اهداف برنامه پنج‌ساله سوم شرکت بر اجرای اکثریت طرح‌های برنامه پنج‌ساله دوم و هم‌چنین استفاده بهینه از ظرفیت‌های موجود، نوسازی و بازسازی واحدهای قدیمی، تولید محصولات با ارزش‌افزوده بالاتر، حداکثر استفاده از توانمندی‌های فنی - مهندسی داخل، تجهیز مناطق ویژه اقتصادی، توسعه صادرات، خصوصی‌سازی، حمایت از سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و گسترش تحقیق و توسعه تأکید داشت.

در این برنامه، اجرای طرح‌های جدید با هدف تولید محصولات با ارزش‌افزوده بیشتر و استفاده حداکثری از خوراک‌های اتان و مایعات گازی در نظر گرفته شده است. برای اجرای این طرح‌ها، منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس به واسطه ارتباط آن با منابع گاز طبیعی میدان پارس جنوبی مکان مناسبی برای اجرای طرح‌های جدید پتروشیمی تشخیص داده شد. با مجموع سرمایه‌گذاری به ارزش ۱۱۵ هزار و ۴۰۰ میلیارد ریال و بهره‌برداری از طرح‌ها، در پایان سال ۱۳۸۳ ظرفیت سالانه تولید محصولات شرکت به ۱۸ میلیون تن رسید.

تولید محصولات پتروشیمی نیز از ۱۱ میلیون تن در سال ۷۸ به ۱۵ میلیون تن در سال ۸۳ افزایش داشت. در سال ۱۳۸۳، صادرات و فروش داخلی شرکت به ترتیب ۵,۲ میلیون تن به ارزش ۱۷۲۶ میلیون دلار و ۴.۸ میلیون تن به ارزش ۱۲.۶ هزار میلیارد ریال بوده است.

مهم‌ترین اهداف برنامه چهارم توسعه، اجرای طرح‌های توسعه‌ای صنعت پتروشیمی با رویکرد استفاده از منابع هیدروکربوری گازی برای گسترش زنجیره ارزش تولید محصولات پتروشیمی با ارزش‌افزوده بیشتر با اتکا به استفاده حداکثری از توانمندی‌های داخلی و جذب سرمایه‌های بخش خصوصی و گسترش تحقیق و توسعه بود. در طول سال‌های برنامه چهارم (۱۳۸۴ لغایت ۱۳۸۹) ۴۰ طرح به ظرفیت ۳۴,۳ میلیون تن به تولید رسید و در پایان سال ۸۹، ۵۱ میلیون تن ظرفیت تولید، ۴۰ میلیون و ۱۰۰ هزار تن تولید و ۱۶ میلیون و ۲۰۰ هزار تن صادرات ثبت شد.

اما از ابتدای برنامه پنجم توسعه تا پایان سال ۱۳۹۵، با بهره‌برداری از ۲۶ طرح پتروشیمی شامل طرح‌های تولیدی، زیربنایی، سرویس‌های جانبی، بهینه‌سازی مصرف خوراک و پژوهشی که بخش زیادی از سوی بخش خصوصی اجرا شد، حدود ۱۰,۵ میلیون تن به ظرفیت تولید صنعت پتروشیمی ایران افزوده شد، به‌طوری که در پایان سال ۱۳۹۵، ظرفیت تولید به ۶۲ میلیون تن، تولید به ۵۰.۶ میلیون تن و صادرات به ۲۰.۴ میلیون تن به ارزش ۹.۵ میلیارد دلار رسید.

هم‌چنین در تدوین برنامه ششم توسعه، رویکرد کاهش خام‌فروشی، تکمیل زنجیره ارزش و افزایش سرمایه‌گذاری در نظر گرفته شده است که با بهره‌برداری از ۳۴ طرح پتروشیمی موجود در ایران که پیشرفت بالای ۲۰ درصد دارند، پیش‌بینی می‌شود تولید محصولات پتروشیمی که در پایان سال ۹۶، ۵۳,۶ میلیون تن بوده است، رشد چشمگیری داشته باشد.

سال گذشته ظرفیت نصب شده صنعت پتروشیمی، ۶۴ میلیون تن بوده است که مجتمع‌ها عملکردی معادل ۸۴ درصد ظرفیت اسمی را ثبت کردند و از ۳۰.۷ میلیون تن محصول قابل فروش، ۲۲.۴ میلیون تن به ارزش ۱۲ میلیارد دلار صادر شد. در طول برنامه ششم توسعه تاکنون، هفت طرح تولیدی و یک طرح سرویس جانبی صنعت پتروشیمی به بهره‌برداری رسیده است که حدود ۷ میلیون تن به ظرفیت صنعت اضافه شده است.