چرا دریچه سدها قبل از وقوع سیل باز نشد/ پیش‌بینی سرریز شدن سد گلستان کار سختی نبود

به گزارش پایداری ملی، پس از وقوع سیلاب در شهرستان گنبدکاووس یکی از مهم‌ترین مسائلی که در اذهان عمومی و رسانه‌ها مورد مباحثه قرار گرفته و اعتراض بسیاری از مردم و به ویژه آسیب‌دیدگان در این حادثه را برانگیخته است انتقاد به عملکرد اداره کل آب منطقه‌ای است که البته درباره میزان به حق بودن این انتقادات باید بررسی‌های لازم صورت بگیرد.

اما آنچه محور این انتقادات است تعلل مدیران این حوزه در تخلیه آب پشت سدهای شرق استان به ویژه بوستان و گلستان بوده و به نظر می‌رسد با توجه به تائید این نظرات از سوی برخی کارشناسان شاید این اقدام می‌توانست از شدت حادثه بکاهد.

یکی از اهالی محله «مدرسی» گنبدکاووس با اشاره به اینکه تردید نداریم که اگر سدها را قبل از بارش‌های طولانی این روزها خالی می‌کردند این سیل رخ نمی‌داد، اظهار کرد: بیشتر مشکلات رخ داده و حجم سیل این روزها به دلیل بسته ماندن دریچه‌های سدهای منتهی به گنبدکاووس بوده است.

محمد صفا با بیان اینکه اگر سدها را که قبل از وقوع باران‌های بزرگ خالی می‌کردند بخش عمده‌ای از حجم آب‌های روان که از بالادست به سمت گنبدکاووس می‌آمد پشت سد می‌ماند و به مرور از دریچه‌ها خارج می‌شد، گفت: متاسفانه برخی از مسوولان در حوزه سدها کوتاهی کردند.

یکی از اهالی سیل زده محله کمینه در گنبدکاووس با عصبانیت از تعلل برخی مدیران برای خالی کردن سد گلستان قبل از سیل، گفت: متاسفانه هر بلایی این روزها بر سرمان آمد به دلیل خالی نشدن سد گلستان قبل از بارندگی‌های شدید روزهای گذشته است.

سلیمان با تاکید بر اینکه ما خواهان برخورد با مسببین این حادثه هستیم، گفت: برخی خیال نکنند که مردم متوجه نمی‌شوند که برخی مدیران در این حوزه کوتاهی و تعلل کرده‌اند و نمی‌دانند که مسبب ورود این حجم از آب به داخل سد علاوه بر بارندگی شدید مربوط به خالی نشدن سدهاست.

یکی از اهالی سیدآباد گنبدکاووس نیز با بیان اینکه ما خواهان محاکمه مسوولی هستیم که از باز شدن دریچه سد و خالی شدن آن قبل از سیل ممانعت کرده است، گفت: این افراد باید در همین دنیا پاسخگوی رفتار و تعلل خود باشند.

صادق با اشاره به اینکه مسوولان آب منطقه‌ای استان گلستان حتی یک بار در میان مردم آسیب دیده در این منطقه حاضر نشده‌اند، گفت: آقایان از پشت میز و با محاسبات غلط خود می‌خواهند با جان مردم بازی کنند که اگر نخواهم بی‌انصافی کنم باید بگویم حلالشان نمی‌کنیم.

فعال رسانه‌ای گنبدکاووس نیز در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری فارس در گنبدکاووس با اشاره به اینکه شدت باران به هر میزان هم که بوده باشد بالاخره کاهش ذخیره آب پشت سد می‌توانست به کاهش خروجی آب به صورت سرریز کمک کند، گفت: مردم در شرایط بسیار بدی قرار گرفتند و متاسفانه احساس می‌شود که کار از دست برخی در حوزه آب منطقه‌ای در رفت.

کیوان فرهمند با تاکید بر اینکه برخی اظهار نظرها مبنی بر بی‌تاثیر بودن خالی کردن سد قبل از وقوع سیل منطقی نیست، تاکید کرد: پیشنهاد ما بررسی دقیق و کارشناسانه ماجرا توسط چند کارشناس مردمی و ارائه گزارش آن به رسانه‌هاست.

یکی از فعالان سیاسی گنبدکاووس نیز در گفت و گو با فارس گفت: در شب قبل از وقوع سیل تماس‌هایی با مدیران مربوطه برای تخلیه آب سد گرفته شد ولی متاسفانه آنها معتقد به کاهش حجم روان آب‌ها بودند که این اتفاق نیفتاد.

وی با اشاره به اینکه به نظر در این حوزه اشتباه محاسباتی و یا غافلگیری رخ داده است، ادامه داد: متاسفانه به نظر می‌رسد مدیران آب منطقه‌ای تصورشان نسبت به میزان ورودی و خروجی حجم و دبی آب به سدها غلط بوده است.

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار گلستان نیز در روز نخست حادثه در جلسه ستاد مدیریت بحران استان گلستان که در گنبدکاووس برگزار شده بود با انتقاد از تعلل اداره کل آب منطقه‌ای استان گلستان برای خالی کردن حجم سد گلستان، اظهار کرد: ما از چند روز قبل پیش‌بینی بارش باران با حجم زیاد را کرده بودیم و این موضوع را بارها به اطلاع مسؤولان مربوطه رساندیم.

میرمحمد غراوی با بیان اینکه شب قبل از وقوع سیل و سرریز سد نیز به مسوولان آب منطقه‌ای برای تخلیه آب سد اطلاع دادیم، افزود: در ساعت حدودا سه و نیم بامداد نیز با اصرار فرماندار گنبدکاووس بار دیگر این درخواست را تکرار کردیم اما تا ساعت هشت صبح عملا اتفاقی رخ نداد.

وی با تاکید بر اینکه قطعا در صورت تخلیه آب سدها در زمان اعلام هشدار حجم تخریب و ورود آب به محدوده شهری و روستایی کمتر می‌شد، خاطرنشان کرد: در هنگام ساخت سد نیز نقشه‌هایی برای کنترل فازها و اتفاقات مختلف از جمله شکستن سد، سرریز شدن و بسیاری از امور دیگر پیش بینی شده است که باید اجرایی شود.

معاون سیاسی و امنیتی استاندار گلستان اما نظر دیگری دارد و در جلسه شورای مدیریت بحران شهرستان گنبدکاووس که با حضور نماینده رهبر معظم انقلاب برگزار شد با اشاره به اینکه مردم باید اطلاعات درست دریافت کنند، افزود: اینکه اذهان عمومی درباره باز کردن سدها قبل از روز حادثه سوالات و ابهامی دارند باید برای آنها حل شود.

عبدالرضا چراغعلی با تاکید بر اینکه حجم بارش باران در دو روز منتهی به وقوع سیل بسیار بی‌سابقه بوده است، افزود: خالی کردن یا نکردن بخش یا کل سد در روزهای پایانی منتهی به وقوع سیل تاثیری بر شدت و حجم آب ورودی به محدوده شهری و روستایی نداشته است.

به هر تقدیر به نظر می‌رسد این موضوع باید توسط کارشناسان حرفه‌ای و فنی عمرانی و سدسازی مورد مداقه قرار گرفته و نتایج آن نیز به صورت شفاف و روشن و به دور از هر گونه مصلحت‌اندیشی در اختیار مردم قرار بگیرد و در صورت تعلل و کوتاهی مدیران مسؤول در این حوزه مطابق قانون با آنها برخورد و آنها را مجبور به عذرخواهی از مردم کنند.