«فرانک فون هیپل» استاد دانشگاه پرینستون و مقام سابق آمریکایی معتقد است که توافق احتمالی هسته‌ای بین آمریکا و عربستان سعودی قادر نخواهد بود از سد مجلس نمایندگان آمریکا بگذرد.
به گزارش پایداری ملی، پروفسور «فرانک فون هیپل» یک فیزیک‌دان اهل ایالات متحده آمریکا است. او استاد دانشگاه پرینستون آمریکا و از دانشمندان معروف هسته ای بین المللی است. وی دارای درجه دکتری از دانشگاه آکسفورد است. «هیپل» در گذشته جانشین مدیر بخش امنیت ملی دفتر سیاست‌های علم و تکنولوژی کاخ سفید بوده است. وی همچنین عضو هیئت مدیره پنل بین المللی مواد شکافت پذیر است.
به گزارش دموکرات های مجلس نمایندگان آمریکا مقامات ارشد دولت ترامپ از برنامه ساخت ده ها نیروگاه اتمی در عربستان سعودی حمایت می کنند در حالی که این بر خلاف هشدارهایی مبنی بر این است که این کار ممکن است موجب نگرانی های اخلاقی شود و همچنین تخطی از قانون فدرال است. چه گروه هایی در آمریکا تلاش می کنند این تکنولوژی حساس را به عربستان سعودی بفروشند؟
هیپل: به نظر می رسد این توسط بازرگانان نزدیک به ترامپ از جمله «توماس باراک»، یک سرمایه گذار در بخش مسکن که مدیریت کمیته تحلیف ترامپ را به عهده داشت و «مایکل فلین»، مشاور پیشین امنیت ملی ترامپ سازماندهی شده است. آنها به نظر می رسد گروه گسترده ای از صنایع هسته ای آمریکا را با میلیاردها دلاری که از عربستان سعودی گرفته اند در اختیار گرفته اند.
فارس: دموکرات ها توجه را به این مسأله جلب کرده اند که دولت ترامپ با کمک به این اقدام به رژیم سعودی اجازه می دهد تا به «تکنولوژی حساس هسته ای آمریکا» دست پیدا کند و در نتیجه «عربستان سعودی خواهد توانست سلاح هسته ای تولید کند که باعث ایجاد سریع نیروی نظامی هسته ای در وضعیت ناپایدار کنونی خاورمیانه خواهد شد»، نظر شما چیست؟
هیپل: حدس من این است که تمرکز بر رآکتورهایی است شبیه به آنچه روسیه به ایران فروخته است. هرچند عربستان سعودی به روشنی به آمریکا گفته است از آنجا که ایران توقف غنی سازی اورانیوم را رد کرده بود این کشور نیز از حق خود در غنی سازی اورانیوم نمی گذرد.
من عقیده دارم عربستان سعودی مایل نیست از حق بازفرآوری (جداسازی پلوتونیوم) نیز بگذرد، چیزی که ایران گفته بود هیچ علاقه ای به آن ندارد. همچنین عربستان سعودی هنوز توافق در خصوص نظام بازرسی هایی که ایران پذیرفته است یا پروتکل الحاقی را که ایران موقتا آن را قبول کرده نپذیرفته است.
آیا شما فکر می کنید دولت ترامپ به عربستان سعودی اجازه غنی سازی اورانیوم و بازفرآوری پلوتونیوم را توسط خود این کشور بدهد؟
هیپل: من نگران آنچه دولت ترامپ ممکن است تمایل داشته باشد با آن موافقت کند هستم ولی این کنگره است که می تواند چنین توافقی را وتو کند و من فکر می کنم این کار را بکند.
گزارش تایید می‌کند که آنها که در برنامه ریزی شرکت داشتند هدفشان ثروتمند کردن خودشان بوده و ممکن است از قانون انرژی اتمی تخطی کرده باشند، قانون فدرالی که پیش فرض های هر توافق هسته ای با کشور دیگر را تعیین می کند و آن را نیازمند تایید کنگره می داند. نتیجه اختلاف کنگره و دولت ترامپ چیست؟
هیپل: مجلس نمایندگان آمریکا مطمئنا با چنین توافقی مخالفت خواهد کرد. من در مورد مجلس سنا خیلی مطمئن نیستم ولی فکر می کنم آن هم مخالفت کند. اگر هم مجلس نمایندگان و هم مجلس سنا رای مخالف دهند توافق نمی تواند ادامه پیدا کند.
در ماه می ۲۰۱۸ ترامپ به طور یکجانبه آمریکا را از توافق هسته ای با ایران خارج کرد. منطق ترامپ برای خروج از این توافق موضوع «عدم اشاعه هسته ای» بود که معتقد بود برجام این مهم را ندیده گرفته است. ولی در نتیجه انتقال تکنولوژی حساس هسته ای آمریکا، عربستان سعودی خواهد توانست سلاح هسته ای تولید کند که باعث ایجاد سریع نیروی نظامی هسته ای در وضعیت ناپایدار کنونی خاورمیانه خواهد شد. شما چگونه این تناقض را توضیح می دهید؟
هیپل: بار دیگر می گویم که من فکر نمی کنم دولت ترامپ قصد دارد به عربستان سعودی تکنولوژی غنی سازی یا بازفرآوری ارائه دهد.
من فکر می کنم مسأله ای که به آن اشاره می شود رآکتور های هسته ای است که پلوتونیوم تولید می‌کنند و اگر محدود نشود عربستان سعودی را قادر به جداسازی پلوتونیوم خواهد ساخت.
سوال این است که آیا آمریکا به عنوان بخشی از هر توافقی پافشاری خواهد کرد که عربستان سعودی نتواند نه تکنولوژی غنی سازی و نه تکنولوژی بازفرآوری را از کشور دیگری مثلا از پاکستان تهیه کند یا نه. من فکر می کنم کنگره بر این مسأله پافشاری خواهد کرد ولی جمهوری خواهان سنا معمولا مرا ناامید کرده اند و نمی توانم استثنا قائل شوم که این بار این کار را نخواهند کرد.