همه شهرداری‌ها باید ساختار پدافند غیرعامل را اجرایی کنند

به گزارش پایداری ملی، اسماعیل نجار - رئیس سازمان مدیریت بحران کشور - در این نشست با تاکید بر توجه به لایروبی رودخانه‌ها گفت: بر اساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته تا اردیبهشت بارش‌های خوبی در پیش خواهد بود.

وی با بیان اینکه خوشبختانه قانون دائمی شدن مدیریت بحران به تصویب رسیده است، اظهار کرد: اگر بتوانیم این قانون را به خوبی ابلاغ و اجرا کنیم شرایط خوبی را در مدیریت بحران خواهیم داشت.

نجار با بیان اینکه مقرر شد به میزان ۳۰ درصد از اعتبارات مدیریت بحران به صورت تنخواه در اختیار این سازمان قرار گیرد و بر این اساس اتفاقات خوبی را شاهد خواهیم بود، اضافه کرد: تعیین تکلیف برخی از شهرها از جمله تهران در حوزه مدیریت بحران مشخص و اعتبار مورد نیاز نیز تعیین شده است.

رئیس سازمان مدیریت بحران کشور گفت: ما نمی‌توانیم جلوی بسیاری از حوادث را بگیریم اما با دانش می‌توانیم میزان خسارات را به میزان قابل توجهی کاهش دهیم.

وی با بیان اینکه پس از زلزله کرمانشاه نظارت در حوزه ساخت و ساز تشدید شد، ادامه داد: همچنین از معاونان عمرانی و شهرداران می‌خواهیم نسبت به این امر توجه داشته باشند.

نجار با بیان اینکه مهمترین علت سیل‌های اخیر لایروبی نشدن رودخانه‌ها به بهانه خشکسالی بوده است، افزود: این حوادث را در سد دز شاهد بودیم.

وی تاکید کرد: لایروبی رودخانه‌ها مورد توجه باشد، پایش سیل‌بندها را نیز در دستور کار داشته باشید، چراکه بر اساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته تا اردیبهشت ماه بارش‌های خوبی پیش‌بینی شده است.

رئیس سازمان مدیریت بحران با بیان اینکه چهار مؤلفه در زمینه افزایش تصادفات ارزیابی شده است، تصریح کرد: کوهستانی و صاف بودن جاده‌ها در زمینه تصادفات باید مورد توجه قرار گیرد؛ برای مثال جاده‌های سمنان تردد حجم بالایی را دارد و باید به این امر توجه ویژه شود.

در این نشست همچنین فریدون همتی استاندار هرمزگان گفت: دستگاه‌های دولتی برای اجرای پروژه‌های مختلف با قوانین دست و پا گیر درگیر هستند، نمی‌توان گفت دستگاه‌های دولتی جهادی عمل نمی‌کنند، بلکه باید توجه داشت که دست و پای مدیران در این زمینه بسته شده است.

وی با بیان اینکه مادامی که نگاه سازمانی داشته باشیم کاری از پیش نمی‌رود، اضافه کرد: با هماهنگی بین بخشی می‌توان موفق عمل کرد و ما تجربه این کار را در بندرعباس داشتیم.

همتی وی با بیان اینکه چنانچه در حوزه مسکن تشریفات را کاهش دهیم، می‌توانیم با جذب سرمایه گذاری در این زمینه مشکل مسکن را برطرف کرد، گفت: نباید در سازمان‌ها تعصب بی‌جا و خشک داشته باشیم، باید ضوابط را تسهیل و مشکلات را برطرف کنیم.

وی در ادامه با بیان اینکه استان هرمزگان دارای پنج منطقه ویژه اقتصادی و دو منطقه آزاد است، اظهار کرد: در آینده نزدیک یک منطقه آزاد به این استان اضافه خواهد شد.

وی با بیان اینکه کشتی سازی و لنج سازی در استان هرمزگان حجم زیادی از اقتصاد استان را به خود اختصاص داده است، گفت: همچنین هفت پالایشگاه در این استان فعال است و تولید بنزین در استان حدود ۶۰ میلیون لیتر است که در سه پالایشگاه هرمزگان تولید می‌شود.

استاندار هرمزگان با بیان اینکه راه‌اندازی شرکت تولید فولاد و معادن گچ و سنگ آهن در استان در دستور کار است، اضافه کرد: در زمینه گردشگری و صنایع دستی، استانی عجیب هستیم چرا که هر آنچه در ایران داریم در این استان یک‌جا جمع شده است که از آن جمله می‌توان به ۱۴ جزیره و دو هزار و ۴۰۰ کیلومتر مرز با آب‌های آزاد اشاره کرد.

وی با بیان اینکه هر چه در زمینه زیرساخت‌های گردشگری کار کنیم و سرمایه‌گذاری شود باز هم جا برای کار داریم، ادامه داد: استان هرمزگان فراخشک است اما در برخی مناطق آن شاهد فضاهای سبز و قابل توجهی هستیم.

همتی با بیان اینکه استان هرمزگان در همه استان‌های کشور مهاجر پذیرتر است، ادامه داد: این استان دارای ۱۲۷ هزار هکتار بافت فرسوده است که تاکنون سه محور را با تفاهم بازگشایی کرده‌ایم.

استاندار هرمزگان با بیان اینکه ۲۵۰ هزار نفر در بافت فرسوده هرمزگان زندگی می‌کنند، ادامه داد: باید در این زمینه از تجربه‌های واقعی استفاده کنیم.

همچنین سید محمد پژمان - معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل سازمان شرکت بازآفرینی شهری کشور - در این نشست گفت: بافت‌های فرسوده به دلیل شکل‌گیری‌های غیررسمی در شرایطی هستند که بیشترین مشکلات و آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی را در دل خود جای داده است.

پژمان با اشاره به اهمیت بازآفرینی شهری اظهار کرد: آنچه که اراده جدی‌تر برنامه‌ها و قوانین را می‌طلبد این است که به محدوده‌هایی که در جوار شهرها، کاستی‌های بیشتری از میانگین شهرها دارد، توجه کنیم. اگر می‌گوئیم بافت تاریخی، فرسوده یا حاشیه‌نشینی، به دلیل نارسایی‌هایی است که در میانگین خدمات و امکانات موجود در شهرها اتفاق می‌افتد.

وی با بیان اینکه بالغ بر ۲۸۰۰ محله قدیمی با مساحت ۱۴۱ هزار هکتار از اراضی شهرها را به خود اختصاص می‌دهد، ادامه داد: تعداد واحدهای مسکونی در این محله‌ها ۵ میلیون و ۷۰۰ هزار واحد مسکونی است که جمعیت‌پذیری آنها حدود ۲۱ میلیون نفر برآورده شده و در واقع ۲۵ درصد جمعیت کشور درگیر این مباحث هستند.

پژمان با بیان اینکه بافت فرسوده به دلیل قدمت و کیفیت پایین، آسیب پذیری بالایی دارد و در حوادث بیشترین آسیب را خواهد داشت، گفت: این بافت‌ها به دلیل شکل‌گیری‌های غیررسمی در شرایطی هستند که بیشترین مشکلات و آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی را در دل خود جای داده است؛ در این محله‌ها بیشتر اقشار متوسط و پایین که به شدت علاقه‌مند و مدافع نظام جمهوری اسلامی هستند، ساکن شده‌اند در حالی که شایسته این مردم نیست که با حداقل امکانات و پایین‌ترین سطح رفاه زندگی کنند.

وی خطاب به معاونان عمرانی استانداری‌های سراسر کشور گفت: در عین حال که برای رفع نابه سامانی‌ها تلاش می‌کنید، نباید از این نکته که بافت‌های قدیمی بسیار حائز اهمیت هستند غفلت شود؛ اگر امروز اقدام مفیدی انجام ندهیم، آیندگان به نوعی وارث این محدوده‌های فرسوده گسترده می‌شود.

معاون وزیر راه و شهرسازی افزود: در حال حاضر می‌بینیم که به دلیل مسائل اقتصادی، جابه جایی مدیریت نشده‌ی جمعیت شهرها به شدت ادامه پیدا می‌کند و البته خشکسالی‌ها و کمبود امکانات نیز باعث افزایش مهاجرت‌ها شده است که عمده این اتفاقات پیرامون مراکز کلان شهرها اتفاق می‌افتد چرا که کانون فعالیت‌های پررونق اقتصادی هستند و افراد می‌خواهند امرار معاش کنند.

پژمان با بیان اینکه در حال حاضر بسیاری از روستاها در حریم شهرها قرار گرفته و جمعیت پذیری آن‌ها از برخی شهرها بیشتر شده است، افزود: دلیل این اتفاق آن است که روستاها با فضای کالبدی شهر فاصله دارند و قابلیت اتصال ندارند، اما نمی‌توان نسبت به آن‌ها بی‌تفاوت بود چرا که جمعیت ۴۰ هزار نفری بعضی از روستاها با مکانیسم یک دهیاری نمی‌تواند اداره شود.

وی تصریح کرد: روستاهای بالای ۲۰ خانوار بسیاری از خدمات زیربنایی و روبنایی را دارا هستند، اما چون در کار و اشتغال مشکلاتی وجود دارد و معیشت روستاییان به خطر می‌افتد به مهاجرت روی می‌آورند که باید برای کنترل و نظارت در این راستا اقداماتی انجام داد.

معاون وزیر راه و شهرسازی با تأکید بر احیا بافت‌های فرسوده در شهرها گفت: از روزی که الفبای احیا بافت‌های فرسوده مطرح شده، در جلسات آن حضور داشته‌ام و این مقوله از مهم‌ترین موضوعات، پیچیده‌ترین و سخت‌ترین موضوعاتی است که لازمه آن همکاری تمام دستگاه‌ها است تا بر مشکلات فائق آییم.

پژمان افزود: اگر در برنامه توسعه چهارم و پنجم جهت گیری لازم برای کاهش هر سال ۱۷ درصد از بافت فرسوده انجام شود، با دو برنامه پنج ساله می‌توان مشکل را رفع کرد، اما اکنون که کارنامه اعمال مسئولان مربوطه را بررسی می‌کنیم، می‌بینیم که توفیق ما زیر ۱۰ درصد است، بنابراین یک آسیب شناسی ساده نشان می‌دهد که آرمان‌ها و جهت‌گیری‌ها وجود دارد، اما ساز و کار لازم را فراهم نکرده‌ایم.

وی تأکید کرد: باید تمام بخش‌های دولتی احساس مسئولیت کنند و نهاد شهرداری‌ها با جدیت وارد میدان شده و مردم نیز برای مشارکت عزم خود را راسخ کنند؛ قرار بر این است که دولت ابزارهای قانونی را به کمک مدیریت شهرها ببرد، زیرا قشر ساکن در این محدوده‌ها از قشر ضعیف جامعه هستند و این پروژه‌ها در داخل محدوده‌ها غالباً اقتصادی و به مفهوم سرمایه‌گذاری نیست.

معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه تمام آیتم‌های تأثیرگذار برای بازآفرینی بافت‌های ناکارآمد با کاهش هزینه مورد توجه قرار گیرد، تصریح کرد: با توجه به تحریم‌های ظالمانه که همه شاهد آن هستیم نباید فقط چشم به حمایت‌های دولت دوخت بلکه شهرداری‌ها و مردم نیز باید به معنای واقعی مشارکت کنند؛ قرار نیست به واسطه منابع دولتی و چند ردیف منابع ابلاغ شده واسطه‌ای برای معرفی پروژه‌ها باشیم بلکه معاونان عمرانی استانداری‌ها باید در فعالیت روزمره خود به این موضوع توجه کرده و رویکردها را تغییر دهند.

پژمان با بیان اینکه رویکرد حاضر، تولید مسکن در بافت‌های ناکارآمد است، افزود: تولید مسکن نباید به صورت پراکنده و تک پلاک باشد چرا که برای احیا یک بافت با ساخت تک پلاک اقدام خاصی صورت نمی‌گیرد، بنابراین باید تولید مسکن به گونه‌ای انجام شود که نوسازی یک بافت را به همراه داشته باشد؛ اگر با تراکم تشویقی، تراکم جمعیت بافت‌های ناکارآمد را افزایش دهیم و احیا بافت به صورت تک پلاک انجام شود در واقع یک سیکل معیوب را معیوب‌تر کرده‌ایم.

وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر آمادگی پرداخت ۱۰۰ هزار فقره وام دارای تسهیلات به ساکنان بافت‌های ناکارآمد را داریم و می‌توانیم حدود ۶۰ هزار ودیعه مسکن از محل منابع موجود ارائه کنیم، البته ۱,۵۰۰ میلیارد تومان منابع مالی دیگر نیز در اختیار داریم که با ترکیب منابع شهرداری‌ها و شرکت‌های خدماتی می‌توان به نوسازی بافت‌های ناکارآمد، اصلاح زیرساخت‌ها و روبناها پرداخت.

معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه به میدان آمدن شهرداری‌ها در راستای بازآفرینی بافت‌های ناکارآمد ضروری به نظر می‌رسد، تأکید کرد: سند دار کردن مناطق محروم از اهمیت زیادی برخوردار است، بنابراین برای کاهش هزینه‌ها توقع داریم شهرداری‌ها در این بافت‌ها به فکر دریافت هزینه صدور پروانه ساختمانی نباشند.

در ادامه اسدالله کریمی - معاون امور شهری سازمان پدافند غیرعامل کشور - با بیان اینکه پدافند غیرعامل موضوع بسیار مهمی است که هر روز بر اهمیت آن افزوده می‌شود، گفت: قرارداد مطالعات پدافند غیرعامل برای ۲۲ شهر امضا شده که در آن مواردی همچون برنامه‌ریزی برای کاهش آسیب‌پذیری، پایش تهدیدات و ارائه برنامه‌های بلندمدت و کوتاه‌مدت برای مقابله با بحران‌ها و شناسایی مراکز خطرساز مورد توجه قرار گرفته است.

وی افزود: رهبر معظم انقلاب بارها تأکید کرده‌اند که مدیران کشوری باید احساس مسئولیت کنند و اگر اهمیت پدافند غیرعامل را درک نکنند و پدافند غیرعامل توسعه نیابد با مشکلات جبران ناپذیری رو به رو خواهیم شد، امروزه همه شهرها با تهدیدات متنوعی مواجه هستند و اگر آمادگی مدیریت تهدیدها را نداشته باشیم در ارائه خدمات با مشکلات زیادی مواجه خواهیم شد.

معاون امور شهری سازمان پدافند غیرعامل کشور تصریح کرد: در شهرها به جهت توسعه سریع و بی‌برنامه و استقرار کاربری‌های مختلف در کنار هم بدون توجه به اثرات آن، تهدیدات نوین به تهدیدات قبلی اضافه شده است که نمونه آن حمل‌ونقل مواد شیمیایی از داخل شهرهاست.

وی تأکید کرد: با وجود تمام مزایای فناوری‌های روز، اگر به تهدیدات توجه نشود معضلات زیادی را در پیش رو خواهیم داشت.

کریمی با بیان اینکه در تمام کشورها رویکرد توجه به نوع دفاع تغییر کرده و همه به سمت پدافند غیرعامل روی آورده‌اند، اظهار کرد: از سال ۸۲ با فرمان مقام معظم رهبری تشکیلات سازمان پدافند غیرعامل آغاز به کار کرد و با تصویب اساسنامه سازمان شکل جدیدی به خود گرفت.

وی گفت: سازمان پدافند غیرعامل از سه سال قبل درصدد بود مفاهیم پدافند را به بدنه جامعه گسترش دهد، در این راستا ۵۰ شهر بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت که بیش از ۷۵ درصد جمعیت کشور در این شهرها زندگی می‌کنند، در اولویت قرار گرفته است که امیدوارم شناخت کلی از این شهرها داشته باشیم.

معاون امور شهری سازمان پدافند غیرعامل کشور گفت: قرارداد مطالعات پدافند غیرعامل برای ۲۲ شهر امضا شده که در آن مواردی همچون برنامه‌ریزی برای کاهش آسیب پذیری، پایش تهدیدات و ارائه برنامه‌های بلند مدت و کوتاه مدت برای مقابله با بحران‌ها و شناسایی مراکز خطرساز مورد توجه قرار گرفته است.

وی ادامه داد: سال آینده سازمان پدافند غیرعامل با همکاری شهرداری‌ها درصدد است که با مشارکت سازمان همیاری شهرداری‌ها طرح انجام واکنش سریع به حوادث را در تمام شهرها اجرایی کند و البته شهرداری‌ها باید فضای مورد نیاز برای تخلیه جمعیت و مقابله با حوادث را شناسایی کرده باشند.

کریمی از تجهیز آتش‌نشانی ۵۰ شهر کشور به تجهیزات مقابله با حوادث شیمیایی، پرتویی و میکروبی خبر داد و اظهار کرد: همه شهرداری‌ها باید ساختار پدافند غیرعامل را اجرایی کنند و پدافند غیرعامل در تمام طرح‌های عمرانی لحاظ شود.

همچنین محمد زهرایی رئیس سازمان بسیج سازندگی گفت: ۴۰ هزار پروژه عمرانی در سال آینده در دستور کار بسیج سازندگی قرار دارد تا کمکی برای عمران و آبادانی شهرها و روستاهای کشور باشد.

وی با بیان اینکه ۲۵۰ هزار نفر در قالب ۱۱ نیروی داوطلب بسیجی در بسیج سازندگی فعالیت دارند، اظهار کرد: این سرمایه انسانی متشکل از ۲۲ گروه تخصصی است که نه بسیج و نه دیگر نهادها نتوانسته‌اند از این ظرفیت استفاده کنند.

وی با بیان اینکه نهادهای واسط برای مردم و بسیج سازندگی وجود ندارد، اضافه کرد: این امر حلقه گمشده‌ای است که باید برطرف شود.

رئیس سازمان بسیج سازندگی با بیان اینکه تاکنون ۱۴۰ هزار نوع محرومیت‌زدایی انجام شده است، ادامه داد: در ادغام جهاد کشاورزی و بسیج سازندگی سعی در ارائه خدمات بهتر به مردم را داریم، ما باید با دستگاه‌های اجرایی تعامل داشته باشیم و این امر یک ضرورت است.

وی با بیان اینکه در سال گذشته هشت هزار و ۲۰۰ پروژه محرومیت‌زدایی را انجام داده‌ایم، گفت: در این زمینه ۳۰ درصد از هزینه ۲۷۰ میلیارد تومانی را خیران پرداخت کرده‌اند.

زهرایی با بیان اینکه تاکنون بسیج سازندگی به صورت پراکنده ۱۲۰ گونه فعالیت را انجام داده است، افزود: ۴۰ هزار پروژه عمرانی در سال آینده در دستور کار بسیج سازندگی قرار دارد تا کمکی برای عمران و آبادانی شهرها و روستاهای کشور باشد.

رئیس سازمان بسیج سازندگی با بیان اینکه بسیج سازندگی نهاد اجرایی است، گفت: این نهاد می‌تواند در همه حوزه‌ها ورود کند و منع قانونی برای فعالیت ندارد.

وی با بیان اینکه نیروی انسانی و ماشین‌آلات در اختیار بسیج سازندگی ظرفیت خوبی برای توسعه کشور است، گفت: بسیج سازندگی همه پروژه‌ها را با ۳۵ درصد از قیمت کارشناسی به بهره‌برداری می‌رساند.

بر اساس این گزارش، در ادامه مسئولان حاضر در این نشست به پرسش‌های مطرح شده پاسخ دادند.