به گزارش پایداری ملی، طرح احتمال فیلترینگ سایت "دیوار" و خبر حجت‌الاسلام و المسلمین محمد مهدی منتظری؛ دادستان کل کشور مبنی بر رسیدگی دادسرا به این پرونده، زمینه‌ای را برای نقدهای و تحلیل‌های چنین اقدام احتمالی در فضای مجازی به وجود آورده است.
با وجود اینکه کارشناسان حوزه فناوری در شبکه‌های اجتماعی توییتر این اقدام احتمالی را به کل، برخورد سلبی با اکوسیستم فعالیت‌های فناورانه در کشور دانسته و مانند دامی بر سر پیشرفت این قبیل کسب‌وکارها می‌دانند اما موافقان مسدودسازی نیز می‌گویند که این قبیل کسب‌کارها، منجر به رشد دامنه نفوذ کلاهبرداری‌های فضای مجازی به حقیقی شده است.
چرا دیوار به سمت فیلتر کشیده می‌شود
پیش از این سردار علیرضا لطفی؛ رئیس پلیس آگاهی پایتخت هم با بیان اینکه انشار آگهی‌های دروغین با شرایط ایده‌آل و استثنایی یکی از شیوه‌های رایج کلاهبرداری در این سایت‌ها (نظیر دیوار، شیپور و...) است، عنوان کرد: در این شیوه افراد با انتشار آگهی‌های تبلیغاتی مانند فروش خودرو با قیمتی کمتر از قیمت بازار و به قصد اغوای مشتری، گزینه‌هایی نظیر تحویل فوری خودرو، تحویل در مقابل در منزل، پیش فروش اقساطی و غیره را در نظر می‌گیرند.
وی افزود: برخی از شهروندان که آموزش‌های لازم و مناسب را در زمینه استفاده از فضای مجازی و چگونگی فعالیت در سایت‌های تبلیغاتی را ندیده‌اند، طعمه افراد سودجو قرار می‌گیرند.
او با بیان اینکه بدل اندازی از دیگر شیوه‌های بروز این تخلفات است، افزود: با توجه به بستر‌های وقوع جرم در این حوزه، مدیران سایت دیوار نسبت به کنترل این فضا ناتوان ظاهر شدند و از طرفی این موضوع که کدام آگهی سالم و کدام ناسالم است، برای کاربر به صورت واضح مشخص و قابل رویت نیست.
در همین راستا و به نوعی در تکمیل صحبت‌های لطفی، سرهنگ تورج کاظمی؛ رئیس پلیس فتا تهران بزرگ نیز درباره درخواست پلیس فتا مبنی بر مسدودسازی سایت دیوار در گفت‌وگویی با یکی از رسانه‌های کشور اظهار کرد: با توجه به تعداد شاکیان و مالباختگان در سایت تبلیغاتی دیوار، پلیس فتا با ارسال نامه‌ای به دادسرای جرایم رایانه‌ای خواستار مسدودسازی این سایت شد.
وی با تأکید بر اینکه خرید و فروش دسته چک، حیوانات کمیاب و تزئینی گران‌قیمت، تبیلغ ماساژور زن برای آقایان و بالعکس از جمله اقداماتی بود که در این سایت انجام می‌شد، گفت: در گذشته اخطار‌هایی مبنی بر افزایش امنیت و حفظ حریم اطلاعات کاربران را به مدیران سایت دیوار ارسال کردیم اما آنها در انجام این امور ناتوان ظاهر شدند.
سرهنگ کاظمی تصریح کرد: درخواست پلیس فتا این است تا زمانیکه کنترل سایت دیوار توسط مدیران آن انجام نشود، این سایت مسدود باقی بماند.
راهکار معاون وزیر برای احراز هویت در دیوار
با توجه به اینکه زمزمه‌های فیلتر کردن سایت دیوار از چند ماه قبل از سوی پلیس و مقامات قضایی مطرح شد و کاظمی؛ رئیس پلیس فتای تهران آبان ماه اعلام کرده بود که اگر سایت‌های دست دوم فروشی، بحث کنترل و شناسایی و احراز هویت کاربران خود را بهبود نبخشند، حتما برخورد جدی‌تری با آنها خواهد شد، رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران نسبت به برخورد سلبی واکنش نشان داد.
امیر ناظمی با تأکید بر اینکه نباید نخستین چیزی که به ذهن مسئولان خطور می‌کند «دستور فیلترینگ» باشد، درباره راهکار احراز هویت کاربران در این سایت پیشنهادی را داد و گفت: می‌شود افرادی که قصد دارند اجناس با ارزش بالایی مثلا پنج میلیون تومان را در این سایت به فروش برسانند، ملزم شوند که هویت خودشان را از طریق کارت ملی اعلام کنند؛ از طرف دیگر سایت دیوار نیز بتواند با کمک سامانه شاهکار (شبکه احراز هویت کاربران ایران) هویت فرد را احراز کند.
معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات افزود: شیوه کار به این صورت است که فروشنده از طریق سایت دیوار، کد ملی خود را به سامانه شاهکار اعلام می‌کند؛ پس از چند دقیقه یک کد چند رقمی به شماره موبایل آن فرد و همزمان برای دیوار ارسال می‌شود؛ زمانیکه او این کد را در سامانه وارد می‌کند، دیوار می‌تواند چک کند که این کد با کدی که همزمان برای او ارسال شده هم‌خوانی دارد یا خیر.
ناظمی به حفظ حریم خصوصی شهروندان تأکید کرد و گفت :در این روند لازم نیست سایت دیوار یا هر سایت دیگری که از این طریق احزار هویت می‌کند، به تمام اطلاعات فردی کاربر دسترسی داشته باشد؛ این کار هم حریم شخصی شهروندان را حفظ می‌کند و هم این را به وجود می‌آورد که سایت برای یکسری از موضوعات این تطبیق را انجام بدهد.
برخورد دوگانه در برخورد با سایت‌های ایرانی و خارجی
او همچنین در لابه‌لای صحبت‌های خود گفت: زمانی که این اتفاق درباره شرکت‌های خارجی رخ می‌دهد، فیلترشان نمی‌کنیم اما زمانی که یک سرویس و اپلیکیشن ایرانی دچار چنین مشکلاتی می‌شود بلافاصله و راحت، بدون اینکه به پیامدهای آن فکر کنیم خیلی راحت مسئله را رسانه‌ای می‌کنیم و دستور فیلتر آن را می‌دهیم؛ این اقدام برای برندینگ آن تجارت بسیار خطرناک است.
اما شانزدهم بهمن ماه جاری روابط عمومی دیوار پاسخی را از طریق بلاگ رسمی خود به اظهارات اخیر درباره مسدود شدن این سرویس ارائه کرد.
«اظهارات رئیس پلیس فتای تهران بزرگ درباره سایت دیوار که در رسانه‌های عمومی بازتاب یافت، باعث ایجاد نگرانی بین کاربران و همه کسانی شد که دیوار را در شش سال گذشته به عنوان همراه و همکار، همواره کنار خود داشته‌اند.
دیوار در ماه‌های گذشته روزانه نزدیک به 400 هزار آگهی ثبت کرده است به این معنا که امسال تعداد آگهی‌های دیوار از مرز 140 میلیون آگهی عبور خواهد کرد؛ کار و زندگی بسیاری از مردم از کنار دیوار تأمین می‌شود؛ دیوار به سرعت در حال رشد است و باید آگاهی مردم درباره معامله کردن در این فضا افزایش یابد.
ما شرایط پلیس را در روزهای اخیر درک می‌کنیم و همواره تلاش کرده‌ایم در فضای همکاری مشکلات را حل کنیم؛ حتما مقامات پلیس هم تأیید می‌کنند که در عمده پرونده‌ها دیوار نقشی نداشته و سهل‌انگاری و اعتمادهای بی‌جا در فضای معامله افراد با یکدیگر باعث بروز این مشکلات شده است.
در دیوار بیش از 380 هزار کسب‌وکار مشغول فعالیت هستند و این نشان از اعتماد عمومی به این سرویس است؛ آیا بهتر نیست به خاطر عده‌ای سودجو که به گفته رئیس پلیس فتای تهران تنها نزدیک به 30 نفر بوده‌اند، نزدیک به حداقل 20 میلیون کاربر دیوار را نگران نکرد؟ 2 میلیارد تومان مبلغ کلاهبرداری مورد اشاره رئیس پلیس فتا در مقابل هزاران معامله روزانه موفق و امن بین مردم که با صرفه اقتصادی همراه است آیا می‌تواند معیار یک تصمیم‌گیری باشد؟ آیا تضمینی وجود دارد که با مسدود شدن دیوار این جرایم دیگر در متن جامعه رخ ندهد؟
در عین حال دیوار در تعامل با دادستانی و ابزارهای نظارتی وعده داده شده توسط دستگاه‌های ذی‌ربط در دولت سعی می‌کند معاملاتی نه تنها به صرفه، بلکه ایمن‌تر فراهم کند؛ ما افزایش امنیت کاربران‌مان را همواره از وظایف خود دانسته‌ایم و باز هم در این زمینه تلاش خواهیم کرد؛ از همین‌رو دست همه رسانه‌ها و به‌ویژه مسئولان را برای افزایش آگاهی عموم مردم در زمینه معامله کالای دست دوم می‌فشاریم و امیدواریم همین تعداد اندک تخلفات نیز به صفر نزدیک شود.»
سایت دیوار برای انجام خرید امن، این توصیه‌ها را ارائه کرده است:
- از کسانی خرید کنید که امکان ملاقات حضوری با آنها پیش از انجام معامله وجود داشته باشد.
- هرگز پیش از دریافت کالا، هزینه‌ای پرداخت نکنید.
- اگر فروشنده اطلاعات شخصی یا اطلاعات حساب بانکی خود را ارائه کرد، دلیل کافی برای اعتماد شما به ایشان نیست؛ ممکن است اطلاعات شخص دیگری مورد سوء‌استفاده قرار گرفته باشد.
- در صورت امکان، پس از خرید کالا، رسید کتبی معتبر از فروشنده دریافت کنید.
بیشتر احتیاط کنید وقتی...
- قیمت و شرایط ارائه شده بیش از حد عالی به نظر می‌رسد.
- فروشنده یا خریداری که بی‌دلیل و به طرزی مشکوک اطلاعات حساب بانکی شما را می‌پرسد.
- می‌خواهید مبلغ قابل توجهی به کسی که نمی‌شناسید، بپردازید؛ سعی کنید در محلی امن مانند پایگاه‌های پلیس یا شعب بانک‌ها قرار بگذارید.
با این حال تا مرحله تصمیم‌گیری نهایی دستگاه قضایی در برخورد یا عدم برخورد با این سایت باید منتظر ماند و احیانا خواسته و راهکارهای پیش‌رو برای ارتقای امنیت این درگاه اینترنتی را در آینده تحلیل کرد.