رستنی های سودآور، تشنه سرمایه گذاری

به گزارش پایداری ملی، ایران به دلیل برخورداری از اقلیمی کم نظیر، از دیرباز تاکنون رویشگاه رستنی های شفابخش و خوش رایحه بوده است که نهادهای مربوط برای شکوفایی این ظرفیت برنامه مدونی نداشته است.
بررسی های علمی نشان می دهد که نزدیک به هشت هزار گونه گیاهی در کشور شناسایی شده است که از این تعداد بیش از 2 هزار و 400 گونه دارای خواص دارویی، عطری، ادویه ای، آرایشی و بهداشتی است.
ایران به عنوان یکی از 10 خاستگاه مهم گونه گیاهی در جهان مطرح است و 167 گونه از خانواده گیاهان آوندی شامل یکهزار و 215 جنس، حدود هشت هزار گونه، زیرگونه، واریته و یا دورگه در کشور وجود دارد که در مقایسه با سایر کشورها از نظر تعداد گونه های گیاهی در رتبه هشتم، از لحاظ گونه های انحصاری در رتبه پانزدهم و از نظر تنوع گونه ها در خاورمیانه بی نظیر است.
آمار مصرف گیاهان دارویی در دنیا نشان می دهد که 80 درصد از 6میلیارد نفر جمعیت دنیا از داروهای گیاهی استفاده می کنند.
بیش از 500 نوع داروی سنتی (گیاه دارویی) تاکنون در کشور به ثبت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی رسیده است.
نزدیک به سه درصد مردم ایران براساس آمار وزارت بهداشت، از داروهای گیاهی و 97درصد از داروهای شیمیایی استفاده می‌کنند. برایند آمارها حاکی از آن است نزدیک به 150 نوع داروی گیاهی و 4 هزار و 200 نوع داروی شیمیایی در بازار ایران موجود است.
به گفته مسوولان، 400 میلیون دلار گیاهان دارویی از کشور به خارج صادر می شود که 80 درصد آن زعفران است، از این رو به عقیده کارشناسان اقتصادی افزایش کشت و تولید گیاهان دارویی کمک خوبی برای توسعه صادرات غیرنفتی است، بر اساس اعلام مسئولان، صادرات اینگونه محصولات تنها در سال 94 حدود 100 میلیون دلار ارز آوری داشته است.
به اعتقاد صاحبنظران امر، گیاهان دارویی به دلیل آستانه تحمل بالا در برابر تنش های محیطی و نیاز کم به منابع آبی، برای کشت در شرایط سخت اقلیمی مناسب هستند.
بنا به اظهار کارشناسان، کاهش منابع آبی در سال های اخیر کشاورزی را به سمت استفاده از گیاهان کم آب بر و دارای ارزش افزوده سوق داده است.
بر اساس پیش بینی کارشناسان، هدایت ثروت به سمت بازار روبه رشد گیاهان دارویی می تواند تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی را به دنبال داشته باشد.
به عقیده آنان توسعه سرمایه‌گذاری در صنعت نوپای گیاهان دارویی در تحقق اشتغال و افزایش صادرات غیر نفتی تاثیر بسزایی خواهد داشت.
راه اندازی تعاونی های تولید گیاهان دارویی و واحدهای فرآوری و بسته بندی و تغییر الگوی کشت در راستای بهینه سازی مصرف آب کشاورزی نیز ازسوی کارشناسان به عنوان نتایج پنهان سرمایه گذاری در این بخش قلمداد شده است.
به گفته مسوولان، سطح زیر کشت فعلی گیاهان دارویی و اسانس دار با احتساب محصولاتی مانند زعفران، زرشک و عناب حدود 180هزار هکتار است که این مقدار براساس سند ملی گیاهان دارویی و طب سنتی مصوب سال 1392، تا پایان برنامه ششم باید به 360 هزار و تا سال 1404 باید به 500 هزار هکتار برسد.
کسب سه درصد سهم تولید علم در حوزه گیاهان دارویی و فرآورده های گیاهی در عرصه جهانی، کسب یک درصد سهم ثبت اختراع جهانی و کاهش برداشت رسمی و غیررسمی از عرصه های طبیعی از دیگر تکالیف این سند است که دستگاه ها و وزارتخانه های مربوطه باید آن را محقق کنند.

**کشت 190 هزار هکتار گیاه دارویی در کشور
مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی در گفت و گو با ایرنا، اظهارداشت: 190 هزار هکتار گیاهان دارویی در کشور کشت می شود که انتظار می رود تا پایان امسال به 220 هزار هکتار افزایش یابد.
حسین زینلی افزود: یک و نیم میلیارد دلار ارزش اقتصادی گیاهان دارویی کشور است که 450 میلیون دلار از محل صادرات و مابقی از استفاده در کارخانجات دارویی و غذایی حاصل می شود.
وی تصریح کرد: با توجه به خشکسالی و سایر مسایل پیش رو، ارزش اقتصادی گیاهان دارویی افزایش یافته و تسهیلات مطلوبی در این خصوص تصویب شده است.
وی با بیان اینکه سال گذشته هفت هزار میلیارد ریال ردیف اعتباری در این بخش به استان ها اختصاص یافت ، تصریح کرد: بانک کشاورزی و پست بانک مرجع پرداخت این وام ها هستند که به دلیل مشکلات عدم پرداخت وثیقه یا ضمانت های بانکی، برهی متقاضیان موفق به استفاده از این امکان نشده اند.
زینلی اضافه کرد: امسال تسهیلات مناسبی برای کارخانجات فرآوری، اسانس گیری و داروسازی تدوین خواهد شد.

**ارزش 300 میلیون دلاری صادرات گیاهان دارویی
مجری طرح ملی گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی در ادامه از راه اندازی سامانه جامع گیاهان دارویی به منظور توسعه تولید و صادرات این گیاهان خبر داد و افزود: هشت ماهه امسال ( منتهی به آبان) ارزش صادرات گیاهان دارویی به 300 میلیون دلار رسید.
زینلی با بیان اینکه در صورت تخصیص اعتبارات، صادر کننده نخست در خاورمیانه خواهیم شد، افزود: ایران در این بخش توانمندی خوبی برای افزایش تولید دارد و برای اجرایی شدن این قابلیت،نیازمند تهیه برنامه راهبردی و عملیاتی است و تدوین و نظارت بر حسن اجرای این برنامه، نیاز به اعتبارات دارد، اما تاکنون تخصیص نیافته است.
وی اضافه کرد: اختصاص اعتبارات و بودجه مناسب برای گیاهان دارویی این امکان را فراهم می سازد در مدت 2 سال آینده بتوان به صادر کننده نخست خاورمیانه تبدیل شویم .
وی ادامه داد: بر اساس بررسی های به عمل آمده و بر مبنای تولیدات کشاورزی مناطق مختلف کشور، قطب بندی شده و هر استان به طور مشخص محصول اختصاصی منطقه خود از جمله گل محمدی فقط در کاشان، فارس و کرمان را تولید کند.
زینلی اضافه کرد: براساس این برنامه در هر استانی یک زنجیره ارزش (تولید، فرآوری، تحقیقات دانشگاهی) ایجاد می شود و در واقع هر استان تمام زنجیره ارزش آن گیاه دارویی خاص را تامین خواهد کرد.
به گفته مجری طرح ملی گیاهان دارویی، برآوردها نشان می دهد 85 درصد گیاهان دارویی که در کشور مصرف می شود، قابلیت کشت، تولید و توسعه را در داخل دارد و بر این مبنا برنامه ریزی شده که سال آینده 75 درصد از این میزان را از طریق تولید داخلی کشور تامین شود.

** ممنوعیت واردات گیاهان دارویی از سال آینده
این مقام مسئول در وزارت جهاد کشاورزی در ادامه، گیاهان دارویی را مصداق بارز پدافند غیر عامل در کشور دانست و گفت: براساس برنامه تقویت تولید داخلی، از سال آینده در زمینه واردات گیاهان دارویی (مواد اولیه یا فرآوری شده) سخت گیری جدی خواهد شد، مگر اینکه تولید آن محصول گیاه دارویی در داخل کشور وجود نداشته باشد و این موضوع به کارخانه های دارویی و واحدهای صنعتی بزرگ فرآوری محصولات کشاورزی و گیاهان دارویی، اعلام شده تا برنامه «کشاورزی مبتنی بر قرارداد» را عملیاتی سازند.
وی اضافه کرد: سیاست وزارت جهاد کشاورزی در حوزه تولید گیاهان دارویی، در مرحله نخست تامین نیاز داخلی و سپس چشم انداز صادراتی آنهاست که از این رو فرایند تولید و فرآوری باید اصلاح شود.
زینلی بیان کرد: محصولاتی که نیاز آبی بالایی دارد، در داخل کشور تولید نمی شود، یا گیاهانی که در اثر حوادث غیر مترقبه یا مخاطرات جوی دچار مشکل شوند، عملیاتی نخواهد شد.

** قیمت گیاهان دارویی در حد متعادل بین المللی
مجری طرح ملی گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی در ادامه با بیان اینکه قیمت داخلی گیاهان دارویی باید در حد متعادل بین المللی و یا کمتر از قیمت آن باشد، افزود: چنانچه کاهش تولید یا هرگونه مباحثی دیگر باعث افزایش قیمت داخلی شود، موجب فشار بر مصرف کننده و یا سرمایه گذار واحدهای صنعتی و در نهایت موجب افزایش قیمت شود، اجازه واردات داده خواهد شد.
مجری طرح ملی گیاهان دارویی تعداد گونه هایی که به کشور وارد می شود (مثل هل، دارچین و زنجبیل) را حدود 30 گونه اعلام کرد و گفت: از هشت هزار گونه گیاهی شناخته شده، یکهزار و 728 گونه گیاهی بومی ایران که از این تعداد 40 تا 50 گیاه دارویی پر مصرف در داخل کشور وجود دارد و 220 گونه گیاهی در عطاری ها و طب سنتی استفاده می شود.
به گفته وی 190 گونه نیز در داخل کشور و مراتع طبیعی به صورت وحشی تولید می شود که تولید برخی از این نوع گیاهان که فاقد مزیت نسبی است، به شکل گلخانه ای موافقت می شود.

** حمایت ویژه از کشت گیاهان دارویی بومی ایران
زینلی در ادامه برندسازی و برنامه ریزی برای سودآوری و ارز آوری بیشتر گیاهان دارویی بومی ایران را بخش دیگری از این برنامه دانست و افزود: بازار خارجی برای فروش محصول آماده شده و از کشت برخی محصولات مثل ثعلب، قارچ ترافل، کتیرا و آویشن شیرازی در مراتع و مزرعه حمایت می کنیم.
به گفته این مقام مسئول ،یک میلیون نشا آویشن شیرازی در سال زراعی جاری برای نخستین بار در کشور تهیه و توزیع شده و با توجه به اینکه برخی گونه ها مانند آویشن شیرازی در مراتع تهدید می شود، بدین ترتیب بتوان گیاهان خود رو و وحشی را هم به زراعی تبدیل کرد.
زینلی، تقویت بخش کشاورزی از طریق ترویج کاشت محصولات با نیاز آبی پایین و میزان تولید بالا و مزیت نسبی بالا را بخش دیگری از این برنامه عنوان کرد و گفت: زیره سیاه گیاه بومی ایران است و دنیا نیز پذیرش آن را دارد و از طرفی نیاز آبی کم و تولید بالایی دارد و در عرض سه ماه در هر هکتار درآمدی حدود 200 میلیون تومان دارد.
به گفته مجری طرح یاد شده، از گیاهان دارویی بومی کشور، علاوه بر زعفران یا آویشن شیرازی و زیره سیاه، می توان به موسیر، گل گاوزبان، زیره سبز و حنا اشاره کرد که طی برنامه ای برای توسعه سطح زیر کشت تلاش می شود و زیر ساخت آن نیز آماده شده است.
مجری طرح ملی گیاهان دارویی ضمن یاداوری سیر صعودی صادرات گیاهان دارویی در سال های گذشته، افزود: صادرات زعفران در هشت ماهه 97 ( پایان آبان) به 252 میلیون دلار رسید، همچنین صادرات گشنیز، گل محمدی و انواع صمغ سبب شد، تا این برنامه با جدیت بیشتری پیگیری شود.
زینلی با اشاره به ساماندهی حوزه تولید و فروش گیاهان دارویی گفت: سامانه تولید، توسعه و صادرات و واردات گیاهان دارویی بزودی راه اندازی و رونمایی خواهد شد تا بتوان فرایند تولید و توزیع از مزرعه تا سفره را رصد کرد.
مجری طرح ملی گیاهان دارویی یکی از مهمترین برنامه های وزارت جهاد کشاورزی در این بخش را تشکیل کمیته تجارت دانست و گفت: این کمیته با محوریت بخش خصوصی و با حضور بازرگان ها تشکیل می شود و در جلسات آن، اهداف و رسالت اصلی دفتر گیاهان دارویی برای آنها تشریح می شود.

**بازار فروش؛ گام نخست رونق گیاهان دارویی
مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی ادامه داد: توانایی افزایش سطح زیر کشت گیاهان دارویی در کشور وجود دارد اما لازم است امکان بهره برداری مناسب آن را نیز فراهم آوریم چرا که باید بدانیم گیاهی را که تولید کردیم، می توانیم در بازار داخل بفروشیم یا آن را صادر کنیم.
زینلی افزود: ابتدا باید بازارهای داخلی و خارجی گیاهان دارویی را توسعه داده و بعد مسیر افزایش کشت را ادامه دهیم.

** ضرورت توجه به مصارف گیاهان دارویی
معاون پژوهشی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع در گفت و گو با ایرنا به سطح زیر کشت پانصد هکتاری گیاهان دارویی در چشم انداز 1404 اشاره و بیان کرد: یکی از مهمترین راهکارها برای دستیابی به این هدف مهم ، بازنگری اساسی در سیاست ها، حمایت ها و برنامه های موجود است.
فاطمه سفیدکن افزود: اگر تولیدکننده نتواند محصول خود را با قیمت مناسب به فروش برساند یا بازار بعدی این محصولات مشخص نباشد، گیاه یا روی دست کشاورز می ماند یا باید آن را با قیمت پایین بفروش برساند که در هر 2 حالت به احتمال فراوان، سال بعد اقدام به کاشت گیاهان دارویی نمی کند.
وی تقویت و تکمیل زنجیره کاشت، داشت، برداشت و فرآوری گیاهان دارویی را راهکار مناسب برای برون رفت از این وضعیت اعلام کرد و گفت: هرچند این کار خیلی سخت و زمان بر است اما باید این موضوع در جامعه نهادینه شود.
معاون پژوهشی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع افزود: دست اندرکاران باید با برطرف کردن کاستی ها و چالش ها ، تمام این زنجیره را به درستی به هم وصل کنند.
وی بیان داشت: ساماندهی گیاهان دارویی با یک وزارتخانه یا یک دستگاه اجرایی امکان پذیر نمی باشد و باید دستگاه های مختلف در این زمینه فعال تر وارد عرصه شوند.
وی با بیان اینکه کاشت گیاه باید براساس نیاز بازارهای داخلی و بین المللی انجام گیرد، افزود: افزایش سطح کشت بدون در نظر گرفتن تمام مصارف این گیاه می تواند مشکلات متعددی برای تولید کنندگان به وجود آورد.

**حمایت از تولیدکنندگان گیاهان دارویی
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی به ایرنا گفت: بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی 1.5 میلیارد دلار از محل صندوق توسعه ملی برای ایجاد اشتغال به روستاها اختصاص یافته که روستاییان می توانند از این فرصت برای توسعه و ترویج کشت گیاهان دارویی استفاده کنند.
رمضانعلی سبحانی فر، افزود: 110 هزار میلیارد ریال تسهیلات با کارمزد شش درصد برای حمایت از صنایع تبدیلی و جلوگیری از خام فروشی محصولات کشاورزی تخصیص یافته است.
به گفته وی دولت با توجه به ظرفیت و عرصه های مناسب کشت گیاهان دارویی برنامه ای در دست اجرا دارد که بر اساس آن کشور را به 9 قطب گیاهان دارویی تقسیم خواهد شد.
وی افزود: در این برنامه ظرفیت های محلی هر یک از پهنه های جغرافیایی کشور که در زمینه تولید و کشت گیاهان دارویی فعالیت دارند شناسایی شده و دولت با انجام اقداماتی از جمله خرید تضمینی محصولات کمک ویژه ای به فعالان این عرصه خواهد کرد.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی به ضرورت پیوند فناوری با صنعت کشت گیاهان دارویی اشاره و بیان کرد: در کنار کشت و توسعه صنایع این محصولات، باید به توسعه رشته های دانشگاهی در این زمینه نیز اهتمام بیشتری ورزید تا بتوان در مسیر اقتصاد هدفمند و رو به رشد گام برداشت.

**تعداد اندک واحدهای فرآوری و بسته بندی گیاه دارویی
رییس مرکز جنگل های خارج از شمال سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری در گفت وگو با ایرنا، اظهارداشت: اکنون بیش از 300 واحد فرآوری و بسته بندی گیاه دارویی در کشور وجود دارد که این رقم به دلیل وسعت مراتع کشور و همچنین رویش هزار گونه گیاهی قابل توجه نیست.
فریبرز غیبی گفت: برای افزایش اشتغال و توسعه اقتصادی در این بخش باید بیش از 700 واحد فرآوری و بسته بندی در نقاط مختلف کشور ایجاد شود و توجه به برند سازی محصولات ایرانی گام مهم برای صادرات گیاهان دارویی است.
وی خاطرنشان کرد: خام فروشی گونه های گیاهی با خواص درمانی یکی از چالش های اساسی در کشت و رویش این گیاهان است و از فعالان اقتصادی و بخش خصوصی می خواهیم با در نظر گفتن توجیه اقتصادی، برای سرمایه گذاری در این بخش ورود کنند.
غیبی ادامه داد: کشت گیاهان دارویی از سال 96 تاکنون در بیش از 100 هزار هکتار از عرصه های طبیعی کشور انجام شد و تا پایان سالجاری توسعه کشت در بیش از 30 هزار هکتار دیگر برنامه ریزی شده است.
رییس مرکز جنگل های خارج از شمال سازمان جنگلها، مراتع و آبخیز داری گفت: باید جوامع محلی را به اقتصادی بودن کشت گیاهان دارویی در عرصه های طبیعی کشور آگاه کرد و با این راهبرد می توان گامی مهم و موثر برای مهاجرت از مناطق روستایی برداشت.

**بهبود فرآوری گیاهان دارویی با ابلاغ سند جامع راهبردی
به گفته مدیرکل دفتر امور مراتع سازمان جنگل ها و آبخیزداری با ابلاغ سند راهبردی گیاهان دارویی باید بهره برداری صحیح و اصولی از محصولات بر اساس قراردادهای تیپ بهره برداری انجام شود.
ترحم بهزاد در گفت و گو با ایرنا افزود: امسال با پیگیری های انجام شده با توجه به جایگاه مهم گیاهان دارویی برای رسیدن به انسجام و به دور از موازی کاری ها، تمامی امور مربوط به گیاهان دارویی از دفتر مراتع پیگیری خواهد شد.
وی با اشاره به بند «ژ» قانون برنامه ششم توسعه اضافه کرد: این برنامه سازمان جنگل ها را مکلف به احیای رویشگاه های مرتعی و توسعه فراوری گیاهان دارویی به میزان 9 میلیون و 600 هزار هکتار کرده است.
بهزاد ادامه داد: علاوه بر این باید به میزان حداقل 100 هزار هکتار توسعه سطح زیر کشت گیاهان دارویی داشته باشیم به نحوی که تا پایان این برنامه به 250 هزار هکتار برسیم.
وی با بیان اینکه توسعه و ساماندهی 40 گونه گیاهی در راس توجه ما قرار دارد یادآور شد: بر اساس قراردادهای جدیدی که برای توسعه گیاهان دارویی در کشور داریم به 80 گونه ارتقا خواهد یافت.
به گفته مسوولان بهره برداری پایدار از گیاهان دارویی از جمله مهمترین زمینه های فعالیت تعاونی ها در بخش منابع طبیعی است، اکنون هزار و 361 تعاونی مرتبط در کشور فعال است که هر کدام در سطح های مختلف کار توسعه و بهره برداری از گیاهان دارویی را انجام می دهند.

** ضرورت اقتصادی کردن کاشت، داشت و برداشت گیاهان دارویی
یک مدرس گیاه شناسی در این خصوص به ایرنا گفت: کاشت، داشت و برداشت گیاهان دارویی نیازمند اقتصادی شدن است چرا که در شرایط فعلی، مسائل اقتصادی و اجتماعی، اجازه نمی دهد که کشاورزان به دنبال افزایش کاشت گیاهان دارویی باشند.
ولی اله مظفریان افزود: محصولات استراتژیک کشاورزی از جمله برنج به صورت تضمینی خریداری می شود که این موضوع در مورد گیاهان دارویی، صدق نمی کند و اگر کشاورز این محصول را تولید کند و نتواند به قیمت مناسب بفروشد، به احتمال زیاد، سال بعد اقدام به این کار نخواهد کرد.
وی بیان کرد : کشت گیاهان دارویی بدون در نظر گرفتن نیاز بازار داخلی و خارجی و به صورت غیر علمی انجام می شود و این موضوع بر مشکلات حوزه گیاهان دارویی می افزاید.

**اصفهان، گنجینه غنی و متنوع از گیاهان دارویی
استان اصفهان 10 میلیون و 700 هزار هکتار مساحت دارد که 6 میلیون و 300 هزار هکتار از آن را مراتع تشکیل می دهد.
دو هزار گونه ‌گیاهی در رویشگاه‌های استان اصفهان می‌روید که 400 گونه آن ارزش دارویی و صنعتی دارد. یک میلیون و 900 هزار هکتار از مراتع استان ظرفیت تولید کتیرا از گَون زارها را دارد. ارزش کتیرای برداشت شده از گَون زارهای این استان در سال جاری به 200 میلیارد ریال رسید، از 2 هزار گونه گیاه دارویی در کشور 400 گونه در اصفهان می روید.
استان اصفهان دارای 3 میلیون و 600 هزار هکتار مرتع و با 160 گونه گیاه دارویی متنوع ترین گیاهان دارویی در کشور را دارد. حدود 2 هزار و 700 تن گیاه دارویی از مراتع این استان برداشت می شود و اصفهان به لحاظ تنوع اقلیمی، بیشترین تولید گیاهان دارویی را در کشور دارد.
انواع کتیرا ، برگ کرفس کوهی ، آنغوزه موسیر ، آویشن ، زیره سیاه ، تره کوهی و سماق از عمده ترین 45 گونه گیاه دارویی مراتع استان اصفهان است که همه ساله از اوایل اردیبهشت تا اواخر مهر در شهرستانهای فریدن ، فریدونشهر ، خوانسار ، سمیرم ، خور و بیابانک و اصفهان برداشت می شود.
از مهم‌ترین گیاهان دارویی کشت شده در استان می‌ توان به موسیر، آلوئه‌ ورا، نعناع فلفلی، بابونه، کاسنی، گل گاوزبان، بادرنجبویه، زیره سبز و سیاه، اسطخودوس، کرفس و سایر محصولات اشاره داشت، مهمترین گیاهان دارویی استان اصفهان گل محمدی و زعفران است.
در سال 1396 مرکز رشد فناوری گیاهان دارویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) در پنجمین نمایشگاه نوآوری و فناوری 'ربع رشیدی' تبریز، موفق به کسب عنوان 'فناور برتر' گروه تخصصی گیاهان دارویی و طب سنتی شد.
این مرکز دارای 9 هسته فناور و 6 شرکت دانش‌ بنیان است که در زمینه گیاهان دارویی و محصولات گیاهی همچون دمنوش، پماد، تولید غذاهای رژیمی، تولید شیرینجات فراسودمند و تولید کیت‌ های استخراج از گیاهان دارویی فعالیت می کند.

** باید به سمت کشت محصولات کم آب بر حرکت کنیم
دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان، در گفت و گو با ایرنا اظهارداشت: معتقدم در کشوری همچون ایران که بارندگی یک چهارم دنیا و تبخیر آب حدود سه برابر متوسط جهانی است برنامه ریزی های تولیدی که مبتنی بر مصرف آب است باید با عنایت به این مساله باشد.
پرویز احسان زاده افزود: اگر اصرار به کار کشاورزی و تولید گیاهان با توجه به شرایط فلات مرکزی داریم باید به سمت گیاهانی که مصرف حداقلی آب و ارزش افزوده بالایی دارند پیش برویم.
وی ادامه داد: در بحث تولیدات گیاهی کشور ما مانند بسیاری از دیگر کشورهای خاورمیانه مبتنی بر خرده پایی بوده که این موضوع مشکلاتی را به وجود آورده است.
احسان زاده با بیان اینکه دانشگاه نقش خود را در این زمینه ایفا کرد، گفت: متاسفانه سازماندهی و برنامه ریزی مناسب و دراز مدت در این راستا نداشتیم و شاید به همین دلیل با مشکلاتی روبه رو شده ایم از این رو ضمن در نظر گرفتن برنامه باید تولیدات پهنه بندی شود به صورتی که سواحل شمالی برنج و منطقه مرکزی به کشت گیاهان دارویی اختصاص داده شود.

**صادرات گیاهان دارویی اصفهان، افزون بر 2 هزار تن
معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری اصفهان در گفت و گو با ایرنا با بیان اینکه هشت هزار گونه انواع گیاه و 300 گونه گیاهی دارویی، صنعتی و خوراکی در استان وجود دارد، افزود: افزون بر 300 هزار نفر در 800 هزار هکتار از طرح های عملیاتی مرتبط با این بخش به طور مستقیم در زمینه گیاهان دارویی حاصل از مراتع، مانند کتیرا، آنغوزه، کرفس کوهی، موسیر و باریجه اشتغال دارند.
عبدالرضا مهاجری افزود: هرساله حدود 2 هزار و 500 تن انواع گیاهان دارویی به ارزش 160 میلیارد ریال از این استان به خارج کشور صادر می شود.
مهاجری ادامه داد: اصفهان بدلیل برخورداری از مناطق کوهستانی، بیابانی، مراتع و آب و هوای گوناگون گونه های گیاهی زیادی را در خود جای داده است و از این حیث در مقایسه با سایر استان ها در جایگاه ممتازی قرار دارد.

آگاهی بخشی، زیربنای جذب سرمایه گذار گیاهان دارویی
کارشناس اقتصادی در گفت و گو با ایرنا، تسهیل صدور مجوزهای لازم کشت و بسته بندی گیاهان دارویی را در جذب و ترغیب سرمایه گذار موثر دانست و تهیه اطلس اختصاصی گیاهان دارویی در هر منطقه، شناسایی و معرفی زمینه های قابل سرمایه گذاری، برگزاری هدفمند کارگروه ‌ها و کمیته ‌های تخصصی با دعوت از افراد متمکن بومی و غیر بومی، شناسایی و جذب جوان علاقه مند به این بخش، اعطای تسهیلات ارزان قیمت و استمرار حمایت های مالی و آموزشی از کارآفرینان فعال را از راهکارهای جذب سرمایه گذار برای ورود به بخش گیاهان دارویی عنوان کرد.
یوسف وحدتی با بیان اینکه فرصت های زودبازده و سودآور این بخش باید به طور کامل، به روز و شفاف در اختیار علاقه مندان و سرمایه گذاران قرار بگیرد، افزود: بی توجهی افراد کارآفرین و ثروتمند به فرصت های نهفته در بخش گیاهان دارویی به دلیل آن است که اطلاعات آنان از نوع محصول، میزان بازدهی، هزینه های کشت و برداشت، بازاریابی و فروش کافی نیست و یا سرشار از ابهام است.
این کارشناس اقتصادی برگزاری دوره ای نمایشگاه ها و جشنواره های گیاهان دارویی در سطح منطقه ای، استانی، ملی و فرا ملی را ضروری دانست و افزود: تبادل اطلاعات، بازاریابی، تبلیغ و آشنایی با فرصت های سرمایه گذاری، کارآفرینی و برند سازی از مهم ترین دستاوردهای این جشنواره ها خواهد بود.
وی به نقش رسانه ها در انعکاس فرصت های سرمایه گذاری اشاره کرد و افزود: به نظر می رسد پیشرفت در این بخش بیش از آنکه نیازمند توجه سرمایه گذاران باشد در گرو تغییر رویکرد کشاورزان به سوی تغییر الگوی کشت و حرکت به سمت کشاورزی کم آب همراه با سودآوری بهتر است که رسانه ها در تحقق این مهم نقش کلیدی دارند.
این کارشناس خاطرنشان کرد: رسیدن به چشم انداز مورد انتظار در بخش کشت گیاهان دارویی زمینه را برای توسعه سایر بخش های مرتبط مانند صنایع تبدیلی، فرآوری و بسته بندی این محصولات مهیا خواهد کرد.
به عقیده صاحبنظران، وجود تنوع کم نظیراز گیاهان دارویی در رویشگاه های بکر کشور، فرصت اقتصادی ارزشمندی فراهم کرده است که بهره مندی از نتایج آن نیازمند مشارکت فعال سرمایه گذاران است.
بیش از 500 نوع داروی سنتی (گیاه دارویی) تا اکنون در کشور به ثبت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی رسیده است.