علت تقلای ترکیه برای ایجاد منطقه امن در شمال سوریه چیست؟

به گزارش پایداری ملی، «شارل ابی نادر» فرمانده بازنشسته ارتش لبنان در یادداشتی در وبسایت خبری تحلیلی «العهد» با تحلیل وقایع میدانی سوریه به این سوال پاسخ داد که چرا ترکیه برای ایجاد منطقه امن در شمال سوریه تلاش می‌کند؟.

در آغاز این یادداشت آمده است: شکی نیست که توافق میان روسیه، ایران و ترکیه می‌تواند به راه حل مناسبی برای همه طرف‌های ذیربط با شمال و شرق سوریه منجر شود، از جمله اینکه خلأ عقب‌نشینی آمریکا از شرق فرات را پر می‌کند؛ بخصوص که این طرف های اصلی هر کدام با رویکرد خود می‌توانند به طرف های ذیربط در پرونده بحران سوریه ضمانت و اطمینان خاطر دهند، از یک طرف ایران و روسیه که از دولت مشروع سوریه اعتبار گرفته است و دوم قدرت تاثیرگذاری ترکیه بر همه گروه‌های مسلح معارض تروریستی یا میانه رو است.

در ادامه آمده است، «چه چیزی مانع می‌شود که ترکیه ایده روسیه را بپذیرد، ایده‌ای که می‌گوید مناسب‌ترین راه حل مشکل شمال و شرق سوریه پس از خروج آمریکا، تسلط دولت سوریه با قدرت‌های مشروع آن بر سراسر جغرافیای سوریه و حتی مرز با ترکیه و عراق است؟ چرا ترکیه در حال تبلیغ و کار بر روی ایده یک منطقه امن در شمال سوریه است؟ چرا آمریکا از ایده روسیه پیروی نمی‌کند؟ ایده‌ای که در حال حاضر با قوانین بین‌المللی و اصول سازمان ملل متحد و با عدالت و درست مطابق است؟

نویسنده ادامه داد: اگر ما بر این باور باشیم که هدف ایالات متحده آمریکا، همانطور که ادعا می‌شود، محافظت از کُردها و در عین حال حفاظت از مرزهای ترکیه - متحدش در ناتو – است، همان گونه که آنکارا خواستار آن است، باید گفت دولت سوریه با استقرار در این مناطق  قادر به تضمین امنیت آنجاست، البته نه در پاسخ به مطالبات آمریکایی‌ها؛ اما این موضوع (حفاظت از کُردها و مرزهای شمالی)  یک نکته اساسی در محتوا و شکل حاکمیتی است که توسط دولت سوریه با استقرار در شمال و شرق به دست می آید.

ابی نادر آورده است: اگر ما بر این باورباشیم که ترکیه قصد دارد هر گونه ایده یا طرحی برای مدیریت خودگردان یا حکومت جدایی طلب کُرد در شرق و شمال سوریه را لغو کند، این امر به وسیله استقرار دولت سوریه که در جلوگیری از این جدایی و تثبیت و حفظ تمامیت ارضی جدی‌تر است محقق می‌شود.

العهد آورده است: پس چرا ترکیه از این راه حل که استقرار دولت سوریه را در مرزهای خود و در شرق فرات را میسر می‌کند، حمایت نمی‌کند، در حالی که همیشه به زبان مقامات خود و بخصوص اردوغان می‌گوید که آنکارا حامی وحدت دولت سوریه است. ترکیه همچنین می‌تواند این پیشنهاد را با آمریکایی‌ها هم در میان گذارد، همان طور که دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا هنگام اعلام خبر خروج قریب الوقوع نیروهایش از سوریه با دهان پر خطاب به اردوغان گفت: من می‌روم، سوریه مال تو باشد.

این وبگاه خبری افزود: واقعیت آن است که از طریق یک مطالعه ساده روی روند اوضاع میدانی در سوریه  و تحولات اخیر آن، با گسترش کنترل دولت بر بسیاری از مناطق به استثنای ادلب در شمال سوریه و شرق فرات جایی که قرار است آمریکایی‌ها از آنجا عقب نشینی کنند، این سوال می‌تواند مطرح باشد که پس از اینکه ترکیه به تعهدات خود در سوچی عمل کرد و  راه حل بحران ادلب و پیرامون آن طبق آنچه مقرر بود، اجرا شود و پس از خروج آمریکایی‌ها از شرق و دستیابی کُردها به راه حل مناسبی برای قرار دادن این منطقه در کنترل دولت سوریه، آن هم به به طور مستقیم یا به واسطه روس‌ها، چه چیزی از مناطق میدانی یا راهبردی برای افراد مسلح که مخالف دولت هستند و مبارزه می‌کنند، باقی می‌ماند تا از آن در مذاکرات سیاسی سازش به عنوان برگ برنده‌ای استفاده کنند.

نویسنده این سوال را مطرح کرد که آیا اربابان غربی یا منطقه‌ای گروه‌های مسلح این نتیجه شکست خورده از جنگ بی‌رحمانه‌ای که علیه دولت، نهادها، ارتش، سرویس امنیتی و اداری سوری به راه انداختند، می‌پذیرند، در حالی که به هیچ دستاورد میدانی یا سیاسی قابل ذکری نرسیده باشند.

ابی نادر گفت: طبیعتا، این مخالفان سوریه که با تروریست‌ها در جنگ علیه دولت سوریه شریک شدند، اصلاحات و خواسته‌های سیاسی که نصیبشان خواهد شد بیشتر از چیزی که دولت سوریه قبل از جنگ یا قبل از گسترش جنگ و بحرانی شدن حوادث و به بار آمدن خرابی‌ها و خسارات جانی و مالی فراوان به همه طرف ها آمادگی خود را برای دستیابی به آن اعلام کرد، نخواهد بود.

العهد آورده است: باید گفت ترکیه در راستای پایبندی به گروه‌های مسلحی که از آنها حمایت کرده و نبرد آنها علیه دولت را مدیریت کرد، می‌خواهد به آنها اجازه استقرار در شرق سوریه را تحت عنوان ایجاد منطقه امن را بدهد به گونه‌ای که با عقب نشینی نیروهای آمریکایی این گروه‌های مسلح با کُردها در جغرافیا و نفوذ خود سهیم شوند تا در هر راه حل پیش رو با دولت سوریه برگ برنده‌ای داشته باشند.

این وبگاه خبری افزود: به نظر می‌رسد آمریکایی‌ها هم با این ایده موافقند، چون آمریکا هم از شماری از این گروه‌های مسلح در جنگ علیه سوریه را حمایت کرد و حالا با عقب نشینی خود از سوریه هرگز اجازه نخواهد داد این گروه‌های مسلح از برخی دستاوردهای سیاسی و صوری محروم بمانند.
 
به عقیده نویسنده، موارد مافوق، دلایل اصرار ترکیه با پشتیبانی آمریکا برای ایجاد منطقه امن در شمال و شرق سوریه است، در حالی که اهداف اعلام شده از سوی آنکارا برای ایجاد منطقه امن در صورت استقرار دولت سوریه در همه مناطق شمال و شرق سوریه حتی مرزهای این منطقه می‌تواند محقق شود.

العهد با بیان اینکه کُردهای سوریه مهم ترین نقش را در رفع پیچیدگی‌های این پرونده دارند، گفت: آنها با پایبندی کامل خود به دولتی که هرگز از آنها و خواسته‌های برحقشان شانه خالی نمی‌کند، می توانند از دام فریب آمریکایی‌ها فرار کنند، چون واشنگتن تا جایی که بشود از برگه کُردها برای اجرای نقشه‌های خود استفاده می‌کند و بعدا با هر ضجه‌ای فریبنده‌ که اردوغان سر می‌دهد این کُردها را رها می‌کند.

***

ترکیه خواهان گستراندن منطقه امن به طول ۳۲ کیلومتر در شمال سوریه و در مناطق مرزی است؛ با اعلام خبر خروج نیروهای نظامی آمریکا از سوریه مساله کُردها و حضور نظامی ترکیه در مرزهای سوریه در قالب یک چالش مطرح شد، کُردهای سوریه طی سال‌های گذشته در قالب متحد آمریکا در شرق سوریه فعالیت داشته‌اند و حالا خروج نظامیان آمریکا از سوریه کُردهای این کشور را در برابر ترکیه و حضور نظامی‌اش در مزرهای شمالی سوریه تضعیف می‌کند.