بررسی لرزهخیزی منطقه کلانلرزهای زمین لرزه بزرگ سال ۱۳۹۶ سرپل ذهاب نشان میدهد که پس از این رویداد، منطقه وارد فاز لرزهای فعالی شده که ناحیهای با وسعتی بیش از ۳ هزار کیلومتر مربع را نشان میدهد. عمده این زمین لرزهها در پیرامون گسلهای اساسی و عمده "زاگرس" که در منظقه کلانلرزهای قرار دارند، روی دادهاند.
بر اساس اعلام مرکز شتابنگاری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، رویداد زمین لرزه ۲۱ آبان ماه ۱۳۹۶ سرپل ذهاب باعث تحریک و فعال شدن گسلهایی شده که بالقوه توان ایجاد زمینلرزههای حتی بزرگ را دارند. این فعالیت لرزهای مستمر در طول سال گذشته که با در نظر گرفتن رویداد زمین لرزههای کوچک و متوسط تاکنون ادامه داشته است، به نظر میرسد همچنان ادامهدار خواهد بود.
پس از زمین لرزه ۲۱ آبان ماه ۱۳۹۶ که توسط بیش از ۱۰۰ ایستگاه شتابنگاری در مناطق مختلف کشور به ثبت رسید، سه دستگاه شتابنگار دیجیتال "گورالپ" در سه شهر "سرپل ذهاب"، "قصر شیرین" و "گیلانغرب" و همچنین دو دستگاه دیجیتال SSA-۲ در شهر "ازگله" و "سرابله" نصب و راه اندازی شد. هر ۵ ایستگاه این زمینلرزه را ثبت و علاوه بر آن در مجموع این رویداد توسط ۲۹ ایستگاه شبکه ملی شتابنگاری ایران ثبت شده است.
توزیع ایستگاههای شتابنگاری ثبت کننده زلزله ۲۱ آبان ۹۶
این زلزله در ۱۷ ایستگاه شتابنگاری استان کرمانشاه، ۵ ایستگاه استان ایلام، ۶ ایستگاه استان کردستان و یک ایستگاه لرستان به ثبت رسید.
در ایستگاههای شتابنگاری "سرپل ذهاب" و "قصر شیرین" دو دستگاه شتابنگار CMG ۵ TD و SSA- ۲ در کنار یکدیگر قرار داشته و همزمان این زمین لرزه را ثبت کردند. حداکثر شتاب ثبت شده از این زمینلرزه در ایستگاه سرپل ذهاب حدود ۴۰۰ سانتیمتر بر مجذور ثانیه بوده است. دو دستگاه در ایستگاه سرپل ذهاب، دو دستگاه در ایستگاه قصر شیرین، ایستگاه گیلانغرب و ایستگاه گور سفید این زمین لرزه را با شتابهایی فراتر از ۱۰۰ سانتیمتر بر مجذور ثانیه ثبت کردهاند.
علاوه بر آن در روز پنجشنبه ۱۵ آذر نیز زلزلهای به بزرگی ۴.۲ در ۳۸ کیلومتری شرق کرمان و در ارتفاعات شرقی آن رخ داد. محدوده رومرکز زلزله به شدت تکتونیزه و محل تلاقی و تجانب گسلهای کاری و لرزهزای شناخته شدهای، چون گسل "گوک"، "لکرکوه"، "نایبند" و "شهداد" است. رومرکز زلزله در مجاورت قطعهای از گسل "گوک" قرار دارد که احتمال دارد گسل مسبب زمین لرزه همین گسل باشد.
این ناحیه یکی از نواحی حائز اهمیت در گستره زمین ساختی کشور است و زلزلههای ویرانگر و متعددی در راستای گسلهای این خطه رخ داده است. زمین لرزههای هجدک که در یکسال اخیر با بزرگیهای قابل توجه درمنطقه کرمان رخ داد در سوی شمالغربی این زلزله و در فاصله ۶۰ کیلومتری آن و در ادامه کشیدگی ارتفاعات شرقی کرمان در اثر جنبائی گسل "لکرکوه" اتفاق افتاده است.
شنبه ۱۰ آذر
در درز استان فارس زلزله ۲.۹ ریشتری و در دهدشت استان کهگیلویه و بویراحمد زلزله ۲.۷ گزارش شد.
در منطقه سرپل ذهاب استان کرمانشاه نیز زلزله ۲.۶ در عمق ۱۲ کیلومتری، ۲.۶، در گیلانغرب استان کرمانشاه زلزله ۲.۵ و در قصرشیرین زلزله ۲.۶ رخ داد.
در این روز همچنین در نایبند استان خراسان جنوبی زلزلهای با بزرگای ۳.۲ به ثبت رسید که عمق آن در ۱۷ کیلومتری و کانون رومرکز آن در ۲ کیلومتری نایبند، ۱۰۱ کیلومتری دیهوک و ۱۳۶ کیلومتری خوسف این استان بوده است.
فراشبند استان فارس نیز روز شنبه زلزله ۳.۳ ریشتر را تجربه کرد که عمق آن در ۱۰ کیلومتری و کانون این زمینلرزه در ۲۸ کیلومتری فراشبند استان فارس و ۳۲ کیلومتری بوشکان و ۳۳ کیلومتری شنبه استان بوشهر گزارش شد.
یکشنبه ۱۱ آذر
در گنبد کاووس استان گلستان زلزله ۲.۵، هجدک استان کرمان زلزله ۲.۵، هشتپر استان گیلان زلزله ۲.۶، بازرگان استان آذربایجان غربی زلزله ۲.۹، نجف شهر استان کرمان زلزله ۲.۷، نصرتآباد استان سیستان و بلوچستان زلزله ۲.۷ و در دریاچه نمک استان قم زلزله ۲.۶ به ثبت رسید که عمق آن در ۱۳ کیلومتری و کانون آن در ۳۵ کیلومتری دریاچه نمک استان قم، ۵۳ کیلومتری جواد آباد استان تهران و ۵۹ کیلومتری گرمسار استان سمنان گزارش شد.
همچنین در این روز در ازگله استان کرمانشاه زلزله ۲.۹، سرپل ذهاب این استان زلزله ۲.۸ به ثبت رسید.
گلبافت استان کرمان با زلزلهای به بزرگای ۳.۲ لرزید. عمق این زمینلرزه در ۱۰ کیلومتری زمین و کانون آن در ۳۳ کیلومتری گلباف، ۳۹ کیلومتری کشیت و ۴۰ کیلومتری راین این استان بوده است.
دوشنبه ۱۲ آذر
در ساعت ۱ و ۱۹ دقیقه بامداد روز ۱۲ آذر زلزلهای با بزرگای ۳.۲ اهرم استان بوشهر را لرزاند. عمق این زمینلرزه در ۵ کیلومتری و کانون آن در ۸ کیلومتری اهرم، ۱۴ کیلومتری کلمه و ۳۱ کیلومتری تنگ ارم استان بوشهر گزارش شد.
جوکار استان همدان نیز زلزلهای با بزرگای ۳.۵ را تجربه کرد که عمق آن در ۸ کیلومتری و کانون رومرکز این زمینلرزه در ۱۰ کیلومتری جوکار، ۲۰ کیلومتری ملایر و ۳۱ کیلومتری سامن این استان بوده است.
هجدک استان کرمان نیز با زلزلهای به بزرگای ۳.۳ لرزید. عمق این زلزله در ۷ کیلومتری و کانون این زمینلرزه در ۳۵ کیلومتری هجدک، ۴۷ کیلومتری چترود و ۵۱ کیلومتری شهداد استان کرمان گزارش شد. زلزله ۳.۵ در عمق ۱۱ کیلومتری از دیگر رخدادهای لرزهای این منطقه بوده است.
جواد آباد استان تهران نیز زلزلهای با بزرگای ۳.۱ تجربه کرد که عمق آن در ۲۴ کیلومتری و کانون رومرکز این زمینلرزه در ۲۵ کیلومتری جواد آباد، ۳۵ کیلومتری ورامین و ۳۶ کیلومتری پیشوا این استان بوده است.
در قصرشیرین استان کرمانشاه زلزله ۲.۷، کوهبنان استان کرمان زلزله ۲.۸، تسوج استان آذربایجان شرقی زلزله ۲.۵ رخ داد.
در جزیره هندورابی زلزلهای با بزرگای ۳.۵ به ثبت رسید. عمق این زمینلرزه در ۱۳ کیلومتری و کانون آن در ۹ کیلومتری جزیره هندورابی، ۲۷ کیلومتری بندرمقام و ۴۶ کیلومتری جزیره کیش استان هرمزگان گزارش شد.
زلزله ۴.۱ فریدونشهر استان اصفهان از دیگر رخدادهای لرزهای این منطقه است که در عمق ۱۰ کیلومتری و در ۲۵ کیلومتری فریدون شهر، ۲۸ کیلومتری افوس و ۳۷ کیلومتری بوئین و میاندشت این استان رخ داده است.
سهشنبه ۱۳ آذرماه
در دریاچه نمک زلزله ۲.۶ در عمق ۸ کیلومتری رخ داد و کانون رومرکز آن در ۲۶ کیلومتری دریاچه نمک استان قم، ۷۷ کیلومتری ابوزید آباد استان اصفهان و ۸۰ کیلومتری گرمسار استان سمنان گزارش شد.
در بندرعباس استان هرمزگان زلزله ۲.۹، فیضآباد استان خراسان رضوی زلزله ۲.۵، قصرشیرین استان کرمانشاه زلزله ۲.۹ و سرابله استان ایلام زلزله ۲.۵ به ثبت رسید.
در بابامنیر استان فارس نیز روز سهشنبه، زلزله ۳.۳ به ثبت رسید که عمق آن در ۱۰ کیلومتری و کانون این زمین لرزه در ۱۵ کیلومتری بابامنیر، ۲۰ کیلومتری نورآباد و ۳۰ کیلومتری قائمیه این استان گزارش شد.
زلزله ۳.۱ برزول استان همدان از دیگر رخدادهای لرزهای مهم روز ۱۳ آذر بود که در عمق ۸ کیلومتری و در کانون ۱۱ کیلومتری برزول، ۱۴ کیلومتری فیروزان و ۱۵ کیلومتری گیان استان همدان رخ داده است.
صالح آباد استان ایلام نیز با زلزلهای به بزرگای ۳.۹ رخ داد که عمق آن در ۹ کیلومتری و کانون این زمینلرزه در ۱۷ کیلومتری صالح آباد، ۳۸ کیلومتری مهران و ۴۰ کیلومتری چوار استان ایلام به ثبت رسید.
سرپل ذهاب استان کرمانشاه زلزله ۳.۲ را تجربه کرد که عمق آن در ۱۰ کیلومتری و کانون این زمین لرزه در ۲۱ کیلومتری سرپل ذهاب و ۲۳ کیلومتری قصر شیرین استان کرمانشاه و ۲۹ کیلومتری عراق گزارش شد.
گیلانغرب این استان نیز با زلزلههای ۳.۷ و ۳.۸ در عمق ۱۲ کیلومتری لرزید.
شوئیسه استان کردستان زلزله ۳.۸ ریشتری را تجربه کرد که عمق آن در ۱۰ کیلومتری و کانون این زمین لرزه در ۹ کیلومتری شوئیشه، ۲۸ کیلومتری سنندج و ۳۰ کیلومتری سرو آباد این استان گزارش شد.
چهارشنبه ۱۴ آذر
در این روز در گزنک استان مازندران زلزله ۲.۶، شوش استان خوزستان زلزله ۲.۶، شهرضا استان اصفهان زلزله ۲.۷، گیلانغرب استان کرمانشاه زلزله ۲.۶ رخ داد.
در فیض آباد استان خراسان رضوی زلزلهای با بزرگای ۳.۲ به ثبت رسید که عمق آن در ۵ کیلومتری و کانون آن در ۱۲ کیلومتری فیض اباد، ۱۷ کیلومتری شادمهر و ۳۶ کیلومتری بایک این استان رخ داد.
در جناح استان هرمزگان نیز زلزله ۳.۶ رخ داد. عمق این زمینلرزه در ۱۱ کیلومتری و کانون این زمین لرزه در ۵ کیلومتری جناح، ۲۲ کیلومتری بستک و ۲۶ کیلومتری کوخرد این استان گزارش شد.
پنجشنبه ۱۵ آذر
در درب بهشت استان کرمان زلزله ۲.۵، گلبافت استان کرمان زلزله ۲.۵، قلعه خواجه استان خوزستان زلزله ۲.۵، اینچه برون استان گلستان زلزله ۲.۸، نصرتآباد سیستان و بلوچستان زلزله ۲.۸ و در سرپل ذهاب استان کرمانشاه زلزله ۲.۷ به ثبت رسید.
در بندرعباس استان هرمزگان زلزلهای به بزرگای ۴.۳ رخ داد که عمق آن در ۱۱ کیلومتری و کانون این زمین لرزه در ۱۳ کیلومتری بندرعباس، ۳۰ کیلومتری قلعه قاضی و ۳۲ کیلومتری جزیره هرمز استان هرمزگان بوده است.
سیرچ استان کرمان با زلزلهای به بزرگای ۴.۲ لرزید. عمق این زمین لرزه در ۱۰ کیلومتری و کانون آن در ۲۱ کیلومتری سیرچ، ۲۴ کیلومتری شهداد و ۳۲ کیلومتری اندوهجرد استان کرمان گزارش شد. زلزله ۲.۵ از دیگر رخدادهای لرزهای این منطقه است.
دیباج استان سمنان زلزله ۳ ریشتری را تجربه کرد که عمق آن در ۸ کیلومتری و کانون این زمین لرزه در ۲۵ کیلومتری دیباج و ۲۹ کیلومتری دامغان استان سمنان و ۴۰ کیلومتری بیشه بنه استان مازندران بوده است.
در قصرشیرین استان کرمانشاه زلزله ۲.۵ رخ داد و بعد از آن زلزلهای به بزرگای ۳.۶ ثبت شد. زلزله ۲.۸ از دیگر رخدادهای لرزهای این منطقه بوده است.
جمعه ۱۶ آذر
در سفیدسنگ استان خراسان رضوی زلزله ۲.۷، گیلانغرب استان کرمانشاه زلزله ۲.۸ و دوگنبدان استان کهگیلویه و بویر احمد زلزله ۲.۶ به ثبت رسید.
بابامنیر استان فارس زلزلهای به بزرگای ۳ را تجربه کرد که عمق آن در ۵ کیلومتر و کانون رومرکز این زلزله در ۳۷ کیلومتری بابامنیر استان فارس و ۴۰ کیلومتری شبانکاره و ۴۸ کیلومتری وحدتیه استان بوشهر گزارش شد.
سرایان استان خراسان جنوبی با زلزلهای به بزرگای ۳.۵ لرزید. عمق آن در ۱۴ کیلومتری و کانون این زمین لرزه در ۱۱ کیلومتری سرایان، ۱۹ کیلومتر آیسک و ۲۳ کیلومتری کاخک این استان بوده است.