پیش نویس لایحه تشکیل وزارت خانه مدیریت بحران در مجلس شورای اسلامی در حال بررسی است ، به نظر می رسد که بحث مدیریت بحران و پدافند غیر عامل با نگاهی کارشناسانه و با توجه به تجربه جهانی در این خصوص به شکلی در لایحه جدید گنجانده شود.
به گزارش پایداری ملی، اهمیت شهر تهران به عنوان پایتخت
جمهوری اسلامی ایران و «اُم القرای»جهان اسلام موضوعی نیست که بر کسی
پوشیده باشد، این اهمیت در تمامی حوزه های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی
و امنیتی قابل اطلاق است. به همین دلیل توجه به مقوله مدیریت این شهر بطور
ویژه مدنظر کلیه ارکان نظام سیاسی بوده است.
در خصوص مدیریت بحران، قانونگذار شهر تهران را به دلیل شرایط ویژه در میان کلانشهر های کشور استثناء قرار داده است و مدیریت بحران در این شهر را برخلاف سایر شهرها که مدیریت بحران آن شهر به عهده استاندار است به عهده شهردار قرار داده است؛ این امر نشان از اراده قانونگذار و اهمیت و ویژگی خاص و ویژه شهر تهران است که در متن قانون نیز به صراحت به این نکته اشاره شده است.
در خصوص پدافند غیر عامل اما شرایط به گونه ای دیگر است، اگر چه دو مقوله مدیریت بحران و پدافند غیر عامل بسیار به هم نزدیک هستند و در خیلی از کشورها سازمان یا نهادی که متولی امر مدیریت بحران یا پدافند غیر عامل هستند در هم ادغام یا در یک مجموعه فعالیت دارند اما در ایران شرایط اینگونه نیست و همین امر در پاره ای مواقع سبب ایجاد ناهماهنگی و بعصاً موازی کاری شده است .
« قانون تشکیل سازمان دفاع غیر نظامی کشور»که در سال 1337 به تصویب رسید هدف و ماموریت اصلی خود را حفظ جان و مال افراد کشور ازتعرّضات هوایی و حوادث طبیعی و سوانح غیر مترقبه و تقلیل اثرات آن و همچنین تقویت روحی و ایجاد علایق و همکاری متقابل بین افراد در مواقع عادی و اضطراری تعریف کرده بود که در زمان خود یک قانون مترقی به شمار می رفت و تجربه امروز جهانی نیز این مقوله را تایید می کند. به گونه ای که در بسیاری از کشورهایی که دارای بالاترین استانداردهای مدیریت بحران و پدافند غیر عامل هستند ، این دو مقوله در یک سازمان، نهاد یا وزارتخانه دیده شده است که این امر باعث شده تا بسیاری از مشکلاتی که ما به جهت مدیریتی با آن مواجهه هستیم مرتفع شده باشد.
تجربه چند ساله اخیر در حوزه پدافند غیر عامل شهر تهران حاکی از عدم انسجام مدیریتی در این حوزه بوده است، این در حالی است که شهر تهران با توجه به شرایط ویژه و پیچیدگی های خاص آن باید دارای بالاترین انسجام و هماهنگی باشد، بویژه اینکه کشور عزیزمان ایران در شرایط خاص زمانی خود واقع شده و تهدیدات بسیاری بخصوص از خارج از مرزها کشور را تهدید می کند و هماهنگی در حوزه پدافند غیر عامل می تواند بیش از گذشته رفع کننده تهدید ها باشد.
با توجه به شرایط موجود و به جهت احتراز از هدر رفت منابع و امکانات کشور و ایجاد هماهنگی و انسجام مدیریتی منطقی به نظر می رسد که موضوع پدافند غیر عامل در شهر تهران و کّم و کیف مدیریت در این حوزه باید مورد تجدید نظر قرار گیرد. در نتیجه با انسجام مدیریتی در این حوزه و با نگاه یکپارچگی در مدیریت و همچنین اعتماد به مدیریت شهری با توجه به تجربه مثبت مدیریت بحران شهر تهران در طی یک دهه اخیر بیش از این شاهد هدررفت منابع ملی و شهری نباشیم. و در مواقع بحران و حادثه ( اعّم از طبیعی و انسان ساز) بتوانیم با نگاهی به مدیریت یکپارچه شهری به مدیریت درست و هماهنگ فعالیت ها و منابع بپردازیم.
در شرایط فعلی که پیش نویس لایحه تشکیل وزارت خانه مدیریت بحران در مجلس شورای اسلامی در حال بررسی است بسیار مناسب به نظر می رسد که بحث مدیریت بحران و پدافند غیر عامل با نگاهی کارشناسانه و با توجه به تجربه جهانی در این خصوص به شکلی در لایحه جدید گنجانده شود تا نه تنها شاهد مدیریت دوگانه نباشیم بلکه با هم افزایی بخش های مختلف نظام و بهره گیری از تجربه گذشته در این خصوص و ایجاد سیستمی کارآمد، الگوی مدیریت بحران و پدافند غیر عامل در منطقه و جهان باشیم.
در خصوص مدیریت بحران، قانونگذار شهر تهران را به دلیل شرایط ویژه در میان کلانشهر های کشور استثناء قرار داده است و مدیریت بحران در این شهر را برخلاف سایر شهرها که مدیریت بحران آن شهر به عهده استاندار است به عهده شهردار قرار داده است؛ این امر نشان از اراده قانونگذار و اهمیت و ویژگی خاص و ویژه شهر تهران است که در متن قانون نیز به صراحت به این نکته اشاره شده است.
در خصوص پدافند غیر عامل اما شرایط به گونه ای دیگر است، اگر چه دو مقوله مدیریت بحران و پدافند غیر عامل بسیار به هم نزدیک هستند و در خیلی از کشورها سازمان یا نهادی که متولی امر مدیریت بحران یا پدافند غیر عامل هستند در هم ادغام یا در یک مجموعه فعالیت دارند اما در ایران شرایط اینگونه نیست و همین امر در پاره ای مواقع سبب ایجاد ناهماهنگی و بعصاً موازی کاری شده است .
« قانون تشکیل سازمان دفاع غیر نظامی کشور»که در سال 1337 به تصویب رسید هدف و ماموریت اصلی خود را حفظ جان و مال افراد کشور ازتعرّضات هوایی و حوادث طبیعی و سوانح غیر مترقبه و تقلیل اثرات آن و همچنین تقویت روحی و ایجاد علایق و همکاری متقابل بین افراد در مواقع عادی و اضطراری تعریف کرده بود که در زمان خود یک قانون مترقی به شمار می رفت و تجربه امروز جهانی نیز این مقوله را تایید می کند. به گونه ای که در بسیاری از کشورهایی که دارای بالاترین استانداردهای مدیریت بحران و پدافند غیر عامل هستند ، این دو مقوله در یک سازمان، نهاد یا وزارتخانه دیده شده است که این امر باعث شده تا بسیاری از مشکلاتی که ما به جهت مدیریتی با آن مواجهه هستیم مرتفع شده باشد.
تجربه چند ساله اخیر در حوزه پدافند غیر عامل شهر تهران حاکی از عدم انسجام مدیریتی در این حوزه بوده است، این در حالی است که شهر تهران با توجه به شرایط ویژه و پیچیدگی های خاص آن باید دارای بالاترین انسجام و هماهنگی باشد، بویژه اینکه کشور عزیزمان ایران در شرایط خاص زمانی خود واقع شده و تهدیدات بسیاری بخصوص از خارج از مرزها کشور را تهدید می کند و هماهنگی در حوزه پدافند غیر عامل می تواند بیش از گذشته رفع کننده تهدید ها باشد.
با توجه به شرایط موجود و به جهت احتراز از هدر رفت منابع و امکانات کشور و ایجاد هماهنگی و انسجام مدیریتی منطقی به نظر می رسد که موضوع پدافند غیر عامل در شهر تهران و کّم و کیف مدیریت در این حوزه باید مورد تجدید نظر قرار گیرد. در نتیجه با انسجام مدیریتی در این حوزه و با نگاه یکپارچگی در مدیریت و همچنین اعتماد به مدیریت شهری با توجه به تجربه مثبت مدیریت بحران شهر تهران در طی یک دهه اخیر بیش از این شاهد هدررفت منابع ملی و شهری نباشیم. و در مواقع بحران و حادثه ( اعّم از طبیعی و انسان ساز) بتوانیم با نگاهی به مدیریت یکپارچه شهری به مدیریت درست و هماهنگ فعالیت ها و منابع بپردازیم.
در شرایط فعلی که پیش نویس لایحه تشکیل وزارت خانه مدیریت بحران در مجلس شورای اسلامی در حال بررسی است بسیار مناسب به نظر می رسد که بحث مدیریت بحران و پدافند غیر عامل با نگاهی کارشناسانه و با توجه به تجربه جهانی در این خصوص به شکلی در لایحه جدید گنجانده شود تا نه تنها شاهد مدیریت دوگانه نباشیم بلکه با هم افزایی بخش های مختلف نظام و بهره گیری از تجربه گذشته در این خصوص و ایجاد سیستمی کارآمد، الگوی مدیریت بحران و پدافند غیر عامل در منطقه و جهان باشیم.