به گزارش پایداری ملی، نفت‌های خام مورد معامله در دنیا به سه دلیل عمده به راحتی میتوانند مورد ردیابی و به تبع آن تحریم قرار گیرند: 1- بزرگ بودن محموله‌های نفتی مورد معامله 2- تراکنش مالی بزرگ قراردادهای فروش نفت خام 3- محدود بودن خریداران و تولیدکنندگان نفت.
در معاملات تجاری نفت خام و میعانات گازی، سیستم بانکی به عنوان ابزار اصلی انتقال پول نقش بسزایی در به ثمره رسیدن معامله دارد. به همین دلیل، آمریکا تلاش کرده است تا با محدود کردن دسترسی کشور به سیستم بانکی و جریمه بانکهای همکار با طرف‌های ایرانی حتی پس از فروش نفت خام نیز مانع بهره‌مندی کشور از درآمدهای حاصل از آن گردد. تحریم‌های اعمال شده بر فروش نفت ایران عاملی شده است تا بانکهای بزرگ دنیا به دلیل جریمه‌های سنگین از سوی آمریکا جرات مبادله پول با بانکهای ایرانی را نداشته باشند. حال آنکه پالایشگاه‌های متعددی در دنیا علاقه مند به استفاده از نفت خام ایران هستند. اما با توجه به اینکه فروش نفت خام بدون بازگشت درآمد آن عملا حاصلی برای کشور به همراه نخواهد داشت، فروش نفت خام کشور در دوران تحریم با چالش بزرگی روبه‌رو شده است.
در سال های گذشته، سیاست اتخاذ شده در برابر تحریم‌ها برای کاهش اثرات تحریم بر اقتصاد کشور و بازگشت درآمدهای حاصل از فروش نفت خام آن بوده است که به ازای بخشی از پول نفت خام فروخته شده، کالاهای مورد نیاز کشور را از کشور واردکننده وارد کنند. صرف نظر از اینکه کالاهایی که به کشور وارد میشدند کیفیت لازم را داشته باشند، اینکه ارزش افزودهای که از این طریق نصیب کشور می‌شود و همچنین این موضوع که آیا کشور در آن زمان واقعا نیازمند وارد کردن اینگونه کالاها بوده یا نه بسیار حائز اهمیت است. بنظر می‌رسد این گونه معاملات تجاری در راستای تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی نبوده است و حتی میتواند ضربه‌های مهلکی در جنبه‌های دیگر اقتصاد از جمله تولید داخلی بر کشور وارد کند.
یکی از قراردادهای مرسوم در برخی از کشورها برای فروش نفت خام، «قراردادهای پالایش» است. این قراردادها در ساختار بازار و فروش خود از ویژگی برخوردار است که به کمک آن می‌توان سیستم بانکی را در انجام معامله حذف نمود. در این نوع قرارداد، کشور تولید کننده نفت خام، در ازای نفت خام خود محصولات پالایشگاهی همانند نفتا، بنزین و گازوئیل را از پالایشگاه دریافت میکند و سپس خود اقدام به فروش در بازار فرآورده خواهد کرد. در این قراردادها، نقش سیستم بانکی به طور قابل ملاحظه‌ای کم رنگ خواهد شد و کشور میتواند از طریق قراردادهای پالایش منابع ارزی مورد نیاز خود را تامین کند. باید توجه داشت که در بازار فرآورده‌های نفتی، حجم محموله ها به نسبت نفت خام بسیار کوچک است و رهگیری این محموله‌ها در بازار نیز بسیار دشوار خواهد بود اما مزیت اصلی قراردادهای پالایش حذف شدن سیستم بانکی در انجام معاملات نفت خام است. عاملی که بیشترین تاثیر را در کاهش فروش نفت ایران دارد و با برطرف نمودن آن مطمئنا می‌توان حجم نفت خام بیشتری را صادر نمود.