آیا چین می‌تواند سیستمی جایگزین سوئیفت راه اندازی کند؟

به نقل از رویترز، اتحادیه اروپا تلاش دارد به هر نحو ممکن توافق هسته‌ای ایران را حفظ کند. همین مسئله سبب شده آلمان خواستار ایجاد یک سیستم پرداخت بین المللی مستقل از آمریکا شود. اما به نظر می‌رسد که چینی‌ها نسبت به اروپایی‌ها در موقعیت بهتری برای ایجاد چنین سیستمی قرار دارند.

اتحادیه اروپا می‌خواهد شرکت‌ها تحریم‌های آمریکا را نادیده بگیرند، اما مشکل اینجاست که آمریکا در صدد اختلال در ارائه خدمات پیام رسانی مالی به موسسات مالی ایرانی است. این مسئله موجب سردرگمی برای موسسه اروپایی سوئیفت شده که بخش عمده نقل و انتقالات مالی جهان از طریق آن انجام می‌گیرد و یک عامل مهم در سیستم مالی بین المللی به شمار می‌رود. در صورتی که سوئیفت ارتباط خود با بانک‌های ایرانی را قطع نکند، مشمول تحریم‌های دولت آمریکا خواهد شد. اما از سوی دیگر، فراهم ساختن کانال‌های مالی برای ایران یکی از ضروریات حفظ برجام است.

ایجاد یک سیستم جایگزین نیازمند این است که بانک‌های متعددی از آن سیستم استفاده کنند و همان سیستم نیز ممکن است در معرض تحریم‌های آمریکا قرار گیرد. تحمیل جریمه‌های سنگین از سوی دولت آمریکا در گذشته، از جمله جریمه ۹ میلیارد دلاری بانک فرانسوی بی ان پی پاریبا موجب شده تا موسسات مالی جهان از هرگونه همکاری با ایران یا هرگونه ابتکاری که موجب تسهیل مبادلات با ایران شوند استقبال نکنند. به علاوه، همانطور که صدراعظم آلمان اذعان کرده، چنین ابتکاری موجب تضعیف مبارزه مشترک اتحادیه اروپا و آمریکا علیه پولشویی خواهد شد.

اما در این میان چین ممکن است شانس بیشتری برای موفقیت در این زمینه داشته باشد. صرف نظر از ترافیک مالی درون حوزه یورو، بیش از ۶۰ درصد نقل و انتقالات سوئیفتی بین المللی به دلار انجام می‌گیرد. اما این بدان دلیل است که دلار شناورترین ارز جهان است و اغلب ارز واسط جهت نقل و انتقالات مالی‌ای است که حتی هیچ ارتباطی با آمریکا یا دلار ندارند. اما دومین ارز بزرگ جهان و پرجمعیت‌ترین کشور جهان می‌تواند یک سیستم پرداخت جایگزین ایجاد کند و تمام کسانی را که می‌خواهد به داخل یا خارج از چین پول منتقل کنند، وادار به استفاده از یوان نماید. متقاعد کردن چین و هند نیز نمی‌تواند کار خیلی سختی باشد.

این کار موانع بزرگی دارد. چین برای این کار باید ارز خود را قابل تبدیل ساخته و کنترل‌های سرمایه گذاری را بردارد که این مستلزم به جان خریدن آشفتگی‌های ناخواسته در بازار‌های این کشور است. به علاوه، فن آوری مورد نیاز ایجاد سیستم جدید نباید به شرکت‌های آمریکایی وابسته باشد تا دولت آمریکا نتواند از طریق این شرکت‌ها به سیستم جدید فشار وارد کند. ضمنا، پکن ممکن است به جای دنبال کردن منافع استفاده کنندگان از این سیستم منافع خود را دنبال کند. اما اگر آمریکا به سوء استفاده خود از جایگاه خاص خود در سیستم مالی بین المللی ادامه دهد، هیچ کدام از این موانع جلوی تشکیل یک سیستم پرداخت‌های جدید را نخواهد گرفت.