عامل روانی ناشی از بحث تحریم ها بعنوان عامل محرک بازار ارز می باشد .برخی از عوامل تشدید کننده به راحتی قابل کنترل هستند و برخی به مسائل سیاسی و ساختار اقتصادی مربوط هستند .بی تردید اصلاح ساختارهای اقتصادی و کنترل ابر چالش ها برنامه طولانی مدت می طلبد .برای کوتاه مدت ارائه سیاست های ارزی کارشناسی شده و تدابیر کاهنده بار روانی نیاز است .
در این که بسترتشدید کننده نوسانات نقدینگی ۱۶۰۰ هزار هزار میلیاردی بوده است شکی نیست اما تا ۲ ماه قبل نقدینگی عامل اصلی ایجاد بستر بوده است اما اینک نقدینگی عامل التهاب در بازارها نیست چرا که با افزایش قیمت ها تا ۲ برابر و بیشتر در بازارها، قدرت خرید و تاثیرگذاری ۱۶۰۰ هزار هزار میلیاردی به نصف کاهش یافته است و فشارنقدینگی بسیار کاهش یافته است .عامل موثر تحریک و هدایت نقدینگی است
پس کنترل عامل تحریک و هدایت مناسب نقدینگی به بخش تولید و بازار بورس بسیار حیاتی است . افزایش نقدینگی همیشه بد نیست اگر به اندازه افزایش نقدینگی یا بیشتر رشد تولید داشته باشیم شاهد رونق نیز خواهیم بود .افزایش نقدینگی زمانی مضرر است که مثل وضعیت الان کشور رشد نقدینگی سالانه ۲۶ درصد باشد و رشد تولید ۴ درصد .این یعنی تورم و کاهش تورم از طریق واردات یعنی فشار به بخش تولید .دلیل تفاوت رشد نقدینگی با رشد تولید، به نظام بانکی و هدایت نامناسب تسهیلات بانکی ، افزایش بهای تولید و کاهش بهره وری است .نظارت بر نحوه ارائه تسهیلات و جلوگیری از دلال بازی تسهیلات ،توجه عملی به حمایت از تولید داخلی و تدوین مکانیزم مدون مشاوره و بازاریابی برای بخش تولید میتواند این مشکلات را حل کند .
نگاهی به عوامل چند روز اخیر نشان می دهد که کنترل برخی عوامل تحریک نقدینگی میسر است حذف ارز مسافرتی غیررسمی اعلام شده و مکانیسم جدید مشخص نشده است .اول باید مکانیسم تدوین و اماده عملیات گردد و بعد اعلام شود .
کد دهی در بازار ملتهب به نفع سوداگران تمام می شود یادداشت یک روزنامه که درآن برای سال ۱۴۰۰ دلار ۲۵ هزار تومانی پیش بینی شده بود موجب تشدید التهاب شد در چنین شرایطی بازار با سال ۱۴۰۰ کاری ندارد و کد قیمتی ۲۵ هزار را ملاک قرارداده و سوداگران برروی آن عدد مانور می دهند . باید به همه رسانه ها در خصوص تحلیل و ارسال سیگنال کد قیمتی تذکر داد. .نگارنده با ۳۰۰ مصاحبه و یادداشت در طول چند سال در حوزه ارز حتی از ذکر قیمت موجود در بازار آزاد نیز خودداری کرده تا کد قیمتی به بازارها ارسال نشود. در هفته های اخیرمصاحبه های نمایندگان و دولت مردان کد قیمتی به بازار نداده است.باید به همه مسئولان و رسانه ها در خصوص تحلیل و ارسال سیگنال کد قیمتی تذکر داد.(پدافند غیر عامل )
ممنوعیت ثبت سفارش جدید و لغو ثبت سفارش های قبلی باعث ایجاد جو روانی با موضوع نبود ارز جهت تخصیص بر التهابات افزود . با اینکه این کار در جهت بهبود مکانیسم و باز طراحی شیوه ها بوده است .شیوه نامه ها در ابتدا باید کارشناسی و همه جانبه باشد تا نیاز به بازنگری در کوتاه مدت نباشد. ضمنا اطلاع رسانی مناسب و بموقع و و استفاده از کلمات مناسب تر می تواند التهاب زا نباشد .
ثبت نرخ ۸۸۰۰ تومانی در سامانه سنا (صرافان) که با ثبت این عدد ،دلار از ۹۳۰۰به بالای ۱۰ هزار تومان جهش کرد و بر التهاب بازار افزود این ثبت ناشیانه ، غیر ضرور و شاید در آستانه تغییر رئیس کل تعمدی باشد بدلیل تحقق کدهای قیمتی سوداگران و دشمنان ، بی اعتمادی باعث شده است قشرهای دیگری از مردم نیز به این بازار ورود کنند .اگر مردم را بر حسب قدرت ریسک به ۶گروه تقسیم کنیم پس از گروه ۱ ، گروه ۲ و ۳ در حال ورود و فشار به بازار هستند .ایجاد جو اطمینان و اعتماد و مقابله قاطع با سوداگران و حضور در فضای مجازی وتزریق ارامش موجبات کاهش التهابات را فراهم خواهد کرد.
فرایند انتخاب و معارفه رئیس کل بانک مرکزی بسیار سریع و کوتاه بود و باعث خلل در فعلیت بانک مرکزی شد . این کار در شرایط التهاب باید در یک فرایند ۱ ماهه صورت میگرفت تا برنامه های عملیاتی رئیس جدید و تغییرات و روند فعالیت ها دچار اختلال و خلا نشود. در تغییرات بعدی لحاظ شود
شایعه حضور همسر و فرزندان دکتر سیف و ملحق شدن ایشان به آنها به تئوری فرار از وضعیت موجود رنگ تازه ای داد وبه التهابات افزود .حضور خانواده مدیران با پست های حساس در خارج از کشوربه جهت حفظ منافع ملی باید کنترل گردد و به موقع اطلاع رسانی لازم برای مقابله با شایعات صورت پذیرد.
مبارزه با فرصت طلبان اقتصادی و سوداگران کمتر از ایستادگی در مقابل استکبار نیست .دیپلماسی فعال و عزتمندانه در جهت خنثی کردن تحریم ها و افزایش ارزش پول ملی کمر این فرصت طلبان را خواهد شکست قبل از آنکه اینان کمر ملت را خمیده تر نمایند .
∎