آمریکا باید بداند که رهبر و ملت ایران با سلاح هسته‌ای مخالفند

اندیشکده «اینترنشنال پالسی دایجست» طی تحلیلی در زمینه «آینده سیاست خارجی آمریکا در منطقه» و به قلم «کان .ام. حالینان» می‌نویسد: طی چهار سال بعدی آمریکا با مسائلی در رابطه با سیاست خارجی مواجه خواهد شد که برخی از آن‌ها مرتبط با امور منطقه‌ای و برخی دیگر جهانی هستند .در این میان موضوع خاورمیانه از مهمترین‌ها است.

*سوریه خاکریز اول

مهمترین مشکل فعلی در منطقه نبرد داخلی سوریه، ستیز داخلی و پیامدهای بین المللی آن است. این کشور، ترکیه، لبنان، اردن، اسرائیل، ایران و کشورهای پادشاهی خلیج فارس به ویژه عربستان و قطر را متوجه خود کرده است. آمریکا، انگلیس و فرانسه نیز به‌شدت درگیر حکومت اسد هستند.

این نبرد تاکنون بیش از 30000 تن کشته داشته و باعث آواره شدن صدها هزار نفر که به ترکیه، لبنان و عراق عزیمت کرده‌اند، شده است. این نبرد همچنین روابط بین ایران و ترکیه را به‌شدت آسیب رسانیده که اولی حامی اسد و دومی حامی شورشیان می‌باشد.

در این میان ایران شیعه مسلک همراه با عراق و حزب الله لبنان مخالف شورشیان سوری هستند و این خود باعث شدید شدن تنش در سرتاسر منطقه شده است.

*درگیری‌های سوریه نفعی برای هیچ‌کس ندارد

البته به‌نظر می‌رسد که این نبرد به یک بن بست رسیده است. تاکنون ارتش وفادار به حکومت در قدرت باقی مانده اما به‌نظر می‌رسد که قادر بر غلبه همه جانبه و تمام‌کننده بر شورشیان نیست. از سوی دیگر مخالفان نیز متلاشی شده و گروه‌های مختلفی چون دموکرات یا افراط گرایان نیز در آن مشاهده می‌شود.

در این میان آمریکا و انگلیس در تلاشند تا مخالفان حکومت اسد را متحد سازند اما تاکنون فعالیت‌های این دو کشور ثمری نداشته است.

تلاش‌های سازمان ملل متحد نیز جهت یافتن راه‌حلی مسالمت آمیز تا کنون عقیم مانده است زیرا مخالفان و همراهان آن تنها بر تغییر حکومت پافشاری می‌کنند.

تلاش در راه سرنگونی حکومت تنها نبرد و مرگ و میر را باعث شده و اندک فضا را نیز جهت هرگونه تحرک سیاسی ذائل خواهد ساخت. آتش بس اخیر شکست خورد زیرا گروه‌های افراط‌گرا تحت حمایت قطر و سعودی پیروی از آن‌را نپذیرفتند و در پایتخت این کشور باعث وقوع چندین انفجار شدند. همچنین سنی‌های افراطی باعث برانگیخته شدن اختلافات قومیتی در این کشور شده‌اند.

* پرهیز آمریکا از دخالت در امور سوریه

در این میان دولت اوباما برای کاستن از شدت نبرد داخلی باید مواردی را انجام دهد. در ابتدا دولت آمریکا باید دست از تغییر حکومت دادن سوریه بردارد البته این لزوما به مفهوم در راس قدرت ماندن اسد نیست.

آنچه که حتما باید اجتناب شود نوع تغییر حکومت است که نحوه نبرد لیبی را دگوگون ساخت .لیبی هم‌اکنون یک کشور ورشکسته مبدل شده و اثر جانبی نبرد بر کشورهای مرزی چون صحرا و مالی گذاشته است.

برچیدن حکومت بعث در واقع برپا داشتن نوعی هرج و مرج سیاسی و قومیتی است که در زمان فروپاشی رژیم بعثی در عراق نیز چنین موردی را نظاره‌گر بودیم.

دوم این‌که اگر آمریکا و متحدینش در حال اعمال تحریم تسلیحاتی علیه حکومت اسد هستند، آن‌ها باید چنین تحریمی را علیه ارسال تجهیزات ارسالی به شورشیان از قطر و سعودی نیز اعمال کنند.

سوم این‌که باید از چین و روسیه درخواست شود تا مذاکره جهت آتش بس و تشکیل نشست به هدف حل مسالمت آمیز سیاسی این قضیه و تشکیل دولت انتقالی را مد نظر داشته باشند.

چین اخیرا یک طرح صلح چهار بخشی را به هدف آغاز گفتگو پیشنهاد داد. روزنامه «الثوره»، ارگان دولت اسد نیز از تمایل این کشور برای آغاز گفتگوها خبر داد. یکی از جنبه‌های کلیدی چنین گفتگویی ضمانت در زمینه عدم مداخله قدرت خارجی می‌تواند باشد.

* ایران، خاکریز دوم/ خط بطلان کشیدن اوباما بر تفکرات نتانیاهو

خطر فوری درگیری با ایران تا حدودی کاهش یافته است هرچند که اسرائیلی‌ها همواره غیرقابل پیش بینی هستند. دولت اوباما در ابتدا باید آشکارا با خط قرمز «نتانیاهو» که تمایل دارد تا ماشه حمله بر علیه ایران را بکشد مخالفت کند.

دوم این‌که شایعاتی مبنی بر انجام گفتگوهای رو در رو بین ایران و آمریکا ورد زبان‌ها است و به‌نظر می‌رسد که برخی نیروها همچون «آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی» در داخل ایران از حامیان انجام چنین گفتگوهایی هستند.

در عین حال نتانیاهو هنوز به مواضع جنگ طلبانه خود ادامه می‌دهد اما تقریبا ارتش و نهاد اطلاعاتی اسرائیل مخالف حمله یک جانبه‌ای هستند. نهاد اطلاعاتی اسرائیل هنوز ساخت سلاح هسته‌ای از سوی ایران را باور ندارد و ارتش اسرائیل نیز تصور نمی‌کند که قدرت انجام این‌کار یا جنگ‌افزارهای لازم برای انهدام تاسیسات زیرساختی هسته‌ای ایران را دارد.

*تل‌آویو باید بفهمد که در مقابل ایران تنها است

نظرسنجی‌ها حکایت از مخالفت کامل افکار عمومی اسرائیل با حمله یک جانبه دارند. البته این به مفهوم این نیست که نتانیاهو به ایران حمله‌ای نمی‌کند بلکه تنها به نشانه این است که چنین خطری فوری به‌نظر نمی‌رسد.

اگر اسرائیل راه اندازی جنگ را انتخاب کند، دولت اوباما باید برای اسرائیل شفاف سازی نماید که تل‌آویو در این راه تنها است.

* ژنرال‌های آمریکایی نیز قدرت رویارویی را با ایران ندارند

نهاد اطلاعاتی آمریکا و پنتاگون نیز به‌طور نسبتا زیادی همین حس و نگرش را درباره حمله به ایران دارند. ژنرال‌های آمریکایی حتی با وجود دارا بودن ارتش قدرتمندی هنوز متقاعد نشده‌اند که انجام حمله نظامی منجر به نابودی برنامه هسته‌ای ایران می‌شود بلکه آن ها بر این باورند که تنها آن را بین سه تا پنج سال به تاخیر خواهد انداخت.

حداقل از این منظر پنتاگون مایل به گزینه گفتگو تا نبرد با ایران است. «ژنرال مارتین دمپسی»، رییس ستاد مشترک ارتش آمریکا در این باره گفت: «ما تحت تاثیر این مسئله قرار گرفته‌ایم که حکومت ایران بازیگری منطقی است.»

نظرسنجی‌ها هم موید این نکته هستند که تقریبا 70٪ افکار عمومی آمریکا خواهان مذاکره با ایران هستندتا حمله.

* آمریکا نمی‌تواند غنی‌سازی اورانیوم را خط قرمز معرفی کند

بهرحال، آمریکا نمی‌تواند غنی‌سازی اورانیوم را خط قرمز معرفی کند. ایران این حق را دارد تا بر اساس «ان پی تی» سوخت غنی شده‌ هسته‌ای داشته باشد و تا مادامی‌که بازرسان در این کشور و ناظر بر اوضاع هستند تقریبا ساخت بمب هسته‌ای به‌طور مخفیانه غیر ممکن است.

نه تنها دستگاه اطلاعاتی آمریکا و اسرائیل در اثبات این‌که ایران در پی برنامه‌های تولید سلاح هسته‌ای است شکست خورند بلکه رهبری ایران نیز به وضوح چنین گامی را رد کرده است.

* آمریکا باید درک کند که رهبری و ملت ایران با سلاح هسته‌ای مخالفند

«آیت الله خامنه‌ای» فرمانده کل قوا در ایران با بیان این‌که داشتن سلاح هسته‌ای گناهی کبیره است، اظهار داشت:«ملت ایران هرگز در پی سلاح هسته‌ای نبوده و نیست.»

دولت ایران نیز همچنین اعلام داشته است که قصد شرکت در نشست هلسینکی را به منظور ایجاد خاورمیانه عاری از سلاح هسته‌ای که با حمایت سازمان ملل متحد برگزار می‌شود، دارد.

* آمریکا باید حتما با اسرائیل مقابله کند

بنابراین دولت اوباما باید تلاش جهت از میان بردن سلاح هسته‌ای در خاورمیانه را تایید کند و البته این نیازمند مقابله با تنها نگه‌دارنده سلاح هسته‌ای در خاورمیانه یعنی اسرائیل است.

اسرائیل عضو ان‌پی‌تی نیست ولی مجهز به جنگ افزار هسته‌ای است. چنین رویکرد انحصاری نمی‌تواند دوام داشته باشد. این استدلال که اسرائیل به سلاح های هسته‌ای در این منطقه نیاز دارد بی‌معنی است.

اسرائیل به مراتب قوی‌ترین ارتش را در خاورمیانه (به زعم نویسنده) دارد. مصر و سوریه در سال 1973 به اسرائیل حمله کردند تا اراضی تحت تصرف تل‌آویو در سال 1967 را مجدد به‌دست گیرند البته این اقدام برای تخریب اسرائیل نبوده و متعلق به 40 سال قبل بود. از آن به‌بعد تاکنون اسرائیل دو بار به لبنان و یک بار به غزه حمله کرده است.

در حالی‌که کاخ سفید اخیرا نسبت به فروش داروهای پزشکی به ایران اندکی نرمش از خود نشان داده است، اما با این وجود تحریم‌ها بر اقتصاد ایران و به عامه مردم این کشور فشار وارد آورده است.

*آمریکا باید حتما حسن نیت خود را به ایران اثبات کند

آمریکا تاکنون به وضوح نگفته است که اگر گفتگوها منجر به پیشرفت واقعی شوند آنگاه تحریم‌های تحمیل شده را رفع خواهد کرد. بنابراین هیچ کس مایل نیست که مذاکره به‌صورت انتحاری صورت گیرد و در این باره هیچ تفاوتی بین طرف ایرانی یا آمریکایی نیست و در این راه باید برخی اقدام‌های حسن نیت آمیز و کاستن از محدودیت‌های طاقت فرسا همانند فروش نفت و مبادلات بانکی بین المللی از سوی آمریکا صورت گیرد.

*گزینه نظامی باید به بایگانی سپرده شود

سرانجام آنکه گزینه جنگ باید از روی میز برداشته شود. تهدید مردم با بمب به‌منظور عدم ساخت بمب هسته‌ای نه تنها ایران بلکه تقریبا هر کشوری دیگری مجاب خواهد ساخت تا موضع سرسختانه‌ای اتخاذ کنند. نبرد با ایران همچنین جنبه قانونی ندارد. دادستان کل انگلیس علاوه بر این که اخیرا به اطلاع پارلمان این کشور رسانید حمله علیه ایران نقض قوانین بین المللی بوده و این کشور هیچ‌گونه تهدید آشکاری علیه هیج کشوری نیست یادآور شد که آمریکا اجازه ندارد تا از جزیره «دیه‌گو گارسیا» که تحت مالکیت انگلیس واقع در اقیانوس هند است برای حمله علیه ایران استفاده کند.

* امور خلیج فارس

به‌دلیل آن‌که آمریکا به‌خاطر منابع انرژی وابسته به کشورهای حاشیه خلیج فارس است و نیز موقعیت راهبردی این منطقه به عنوان پایگاه نظامی، بعید است که دولت اوباما سیاست‌های خارجی و داخلی متحدان خود را در این منطقه به چالش بکشد. اما واشنگتن نباید در زمینه پیشبرد دموکراسی تنها تظاهر کند.

* رعایت حقوق بشر در عربستان و بحرین

کشورهای شکل دهنده شورای همکاری خلیج فارس به رهبری قطر و عربستان سعودی کشورهای پادشاهی هستند که نه تنها مخالفان را سرکوب می‌کنند بلکه به زنان و اقلیت نیز ستم روا می‌دارند. در این مورد به ویژه باید به بحرین و اکثریت شیعه اشاره داشت.

شورای همکاری خلیج فارس علاقه‌مند به پیشبرد دموکراسی نیست .در تابستان امسال دولت سعودی یک مرد را به اتهام در اختیار داشتن کتاب‌های رمالی اعدام کرد. همچنین سعودی‌ها سال گذشته یک مرد و زن را به دلیل اقدامات مرتبط با سحر و جادو اعدام کردند.

همچنین سازمان‌های جهادی افراطی در سرتاسر منطقه خاورمیانه و آسیا مرکزی باعث بی‌ثباتی حکومت‌ها می‌شوند.

* عدم به‌کارگیری دکترین جیمی کارتر

سرانجام این‌که دولت اوباما بهتر است که دکترین سال 1979 کارتر را که به آمریکا اجازه می‌دهد از نیروی نظامی برای تضمین دست‌یابی به منابع انرژی در خاورمیانه استفاده کند،رد کند. آن نوع تفکر طی قرن 19 و از قایق‌های توپدار بیرون آمد و همانند شمشیر «داموکلس» بر سر کشورهای منطقه معلق مانده است و احتمال کمی دارد تا باعث تصمیم‌گیری مستقل آمریکا در زمینه سیاست و انرژی شود.