آثار تبدیل شدن قم به مرکز تبادل دام کشور

به گزارش خبرنگار پایداری ملی،درگذشته به دلیل وجود دورودخانه قره چای و قمرود،منطقه ای مناسب برای پرورش دام بوده است و به همین دلیل بسیاری از عشایر ساکن در مناطق مرکزی ایران در قم ساکن شدند و به دامپروری پرداختند.

از این رو، باید گفت سابقه دامپروری در قم بسیار قدیمی است و بسیاری از ساکنان این شهر در گذشته به شغل دامداری می پرداختند و از طریق آن امرار معاش می کردند.

این روند با وجود خشک شدن رودخانه ها و کاهش شدید منابع آبی در قم، همچنان توسط بسیاری از مردم دنبال و بخشی مهمی از محله های شهری در برخی از مناطق به مکان استقرار دامداری تبدیل شد تا جایی که مسئولان تصمیم گرفتند به دلیل مشکل های زیست محیطی این دامداری ها را در قالب شهرک های تخصصی دامپروری به خارج از محیط شهر، منتقل کنند.

پس از انتقال دامداریها به شهرک های دامپروری خارج از شهر از جمله دامشهر، شرایط برای حضور همزمان هزاران دام در یک مکان فراهم شد و این موضوع بهترین فرصت را برای به وجود آمدن بازار خرید و فروش و تبادل دام کشور در قم، به وجود آورد.

بنابراین موضوع دامپروری درقم یک مساله ملی است که برای مدیریت آن به خصوص درمباحث بهداشتی باید از ظرفیت همه دستگاه های اجرایی استفاده شود، چرا که در صورت عدم توجه به این مساله، هر مشکلی که به وجود بیاید نه تنها استان قم بلکه تمام کشور را تحت تاثیر قرار می دهد.

** مشکل ورود بی ضابطه دام به قم

استاندار قم پیرامون این موضوع درگفت وگویی، مناطق دامداری موجود درقم از جمله دامشهر را غیر متناسب با این شهر دانست و گفت: متاسفانه ورود بی ضابطه دام مشکلاتی را به وجود آورده که اقدام هایی برای ساماندهی این موضوع در سال های گذشته صورت گرفته ولی افزایش نظارت ها همچنان در این زمینه ضروری است.

سید مهدی صادقی باتاکید بر این که همه در برابر حفاظت از محیط زیست مسئول هستند، گفت: مسئولان باید برای مقابله با هرگونه تهدیدهای زیست محیطی در دام شهر و سایر شهرک های دامپروی قم، آمادگی لازم و کامل را داشته باشند.

وی ادامه داد: برخورد با واحدهای غیرمجاز پرورش دام از جمله مباحثی است که در راستای پیشگیری از بیماریهای دامی باید مورد توجه قرار گیرد.

** قم در تولید و توزیع دام منحصر به فرد است

رئیس سازمان جهاد کشاورزی قم پیرامون این موضوع گفت: قم در زمینه تولید و توزیع دام منحصر به فرد است و بیش از ۶۰ درصد دام کشور در این استان تجمیع و سپس در سایر مناطق کشور، توزیع می شود.

محمد رضا طلایی افزود: دام ۲۶ استان کشور از قم تردد می کند و این موضوع باعث شده تا بحث قرنطینه دام در این استان به عنوان یک مساله ملی مطرح باشد.

وی بیان کرد: اگر بیماریهای دامی مانند تب برفکی در قم شیوع پیدا کند، کل کشور درگیر این بیماری خواهد شد، بنابراین لازم است که موضوع قرنطینه بهداشتی دام به عنوان یک مساله ملی در دستور کار مسئولان کشور قرار گیرد و اعتبارات لازم برای عملیاتی ساختن آن، تخصیص داده شود.

طلایی گفت: اگر بحث قرنطینه دام و طیور درقم به طور کامل اجرا شود، نه تنها مشکل استان، بلکه معضل شیوع بیماری های دامی در سطح کشور به میزان قابل توجهی حل خواهد شد.

وی بیان کرد: قم از گذشته دور در زمینه پرورش دام و طیور فعال بوده و همین مساله باعث شده است از این استان به عنوان میدان تبادل دام و طیور کشور یاد شود که این مساله بر حساسیت رعایت مسائل بهداشتی و وجود مراکز قرنطینه استاندارد در سطح استان افزوده است.

وی ادامه داد: هزینه ایجاد و عملیاتی کردن مراکز قرنطینه دام و طیور در سطح استان قم بسیار کمتر از هزینه ای است که در صورت نبود این مراکز باید برای مقابله با بیماری های دامی پرداخت شود.

طلایی همچنین با اشاره به فعالیت هشت شهرک دامی درقم، گفت: در شهرک دامشهر که قطب دامپروری استان و کشور به شمار می آید، یک هزار و ۶۰۰ واحد دامی قرار دارد که ۶ هزار تن درآن فعال هستند و بهترین پرورش های دامی و فراورده های مرتبط با آن، توسط این شرکت ها انجام می شود.

شهرک دامشهر قم که در سال ۷۵ در ۱۳ کیلومتری جاده قم - جعفریه احداث شد، با ۳۰ کاروانسرای دام، سالانه شاهد ورود حدود ۶۰۰ هزار راس دام از استان های کشور است.
در قم سالانه حدود ۳۲۰ هزار تن محصولات دامی تولید می شود.

** سالانه بیش از ۶۰۰ هزار راس دام وارد دامشهر قم می شود
مدیرکل دامپزشکی قم پیرامون این موضوع، گفت: سالانه بین ۶۰۰ هزار تا یک میلیون راس دام از استان های مختلف کشور وارد میدان دامشهر می شود.

مهدی رفیعی با اشاره به این که استان قم دارای بزرگترین میدان دام در سطح کشور است، افزود: این تعداد دام وارد دامشهر شده و پرورش پیدا می کنند ضمن این که عرضه و فروش دام به استان های مختلف از این منطقه صورت می گیرد.

وی بیان کرد: در همین راستا زمینه انتقال بیماری تب برفکی و دامی در این مجموعه وجود دارد که باید با برنامه ریزی و مدیریت بتوانیم از آلودگی ها احتمالی جلوگیری کنیم.

مدیرکل دامپزشکی قم با اشاره به تهدیدهای مورد توجه این شهرک گفت: از آنجایی که منطقه دامشهر قم بزرگترین منطقه دامپروری است باید مراقب تهدیدهای موجود در زمینه انتقال بیماری های دامی در این مکان باشیم.

وی ادامه داد: رزمایش پدافند زیستی در راستای کنترل بیماری دامی درقم اجرایی شده است تا هماهنگی و تعامل دستگاه های مربوطه در این استان مورد آزمایش قرارگیرد.

** ۲ میلیون راس دام در قم واکسینه شد

مدیرکل دامپزشکی قم همچنین گفت: سال گذشته ۲ میلیون و ۱۳۵ هزار راس دام سبک و سنگین در روستاهای این استان علیه بیماری ها واکسینه شد.

وی افزود: کارشناسان دامپزشکی در قالب تیم های دولتی و بخش خصوصی در عرصه های مربوط به تامین بهداشت دام و واکسیناسیون در تمام روستاهای استان حضور دارند و برای پیشگیری از بیماری ها اقدام می کنند.

وی با اشاره به این که ۲۶۰ روستای قم تحت پوشش خدمات دامپزشکی قرار دارد، اضافه کرد: در مناطق روستایی سالانه سه تا چهار نوبت دام سبک و پنج تا ۶ نوبت نیز دام سنگین علیه بیماری هایی از جمله شاربن، آبله، هاری، بروسلولز و تب برفکی واکسینه می شود.

رفیعی بیان کرد: سال گذشته یک میلیون و ۷۰۰ هزار راس گوسفند و بز و ۴۳۵ هزار راس گاو و گوساله در روستاهای قم علیه بیماری های مختلف واکسینه شد.

وی افزود: در همین راستا ۸۰۰ هزار مترمربع از جایگاه های دام و ۱۰ هزار دام سبک و سنگین در روستاهای بخش های کهک، خلجستان، دستجرد و سلفچگان با سموم ضد انگل و کنه سم پاشی شد.

وی اضافه کرد: همچنین ۵۰۰ هزار مترمربع از جایگاه های دام در روستاها علیه بیماری تب برفکی با مواد میکروب زدا، ضدعفونی گردید.

رفیعی گفت: سال گذشته ۱۹ هزار راس دام سنگین در مناطق قنوات و بخش مرکزی تحت پوشش تست سل و تب مالت قرار گرفت.

مدیرکل دامپزشکی قم افزود: یک هزار و ۳۳۹ نمونه برداری تشخیصی از دام های سالم و یک هزار و ۳۱۵ نمونه برداری تشخیصی از دام هایی که درگیر بیماری بود، در مناطق مختلف روستایی صورت گرفت.

استان قم دارای ۲۱۵ هزار راس گوسفند داشتی مولد، ۳۵ هزار راس بز داشتی مولد، ۱۱۵ هزار راس بزغاله پرواری، سه هزار و ۵۰۰ نفر شتر، ۲۷ هزار راس گاو شیری شامل ۱۹ هزار راس گاو شیری اصیل مولد، سه هزار راس گاو دورگ شیری مولد، پنج هزار راس گاو شیری حذفی و ۱۱۵ هزار راس گاو و گوساله پرواری است.

**بیماری های مشترک انسان و دام در قم تحت کنترل است

مدیرکل دامپزشکی قم پیرامون اقدام های صورت گرفته برای کنترل بیماری های مشترک میان دام و انسان در این استان، گفت: با اقدامات ویژه کارشناسان دامپزشکی از جمله واکسیناسیون، سم پاشی، مراقبت و نظارت بر دامداری ها، مرغداری ها و گله های دام، بیماری های مشترک بین انسان و دام در قم کاملا تحت کنترل و مراقبت است.

رفیعی، افزود: از حدود یک هزار و ۷۰۹ عامل بیماری زایی که در جامعه پزشکی ایجاد بیماری عفونی می کند، ۸۳۷ مورد حدود ۴۸ درصد مربوط به بیماری های مشترک انسان و دام است که قابل انتقال از انسان به دام و از دام به انسان می باشد.

وی اضافه کرد: از میان ۱۶۷ بیماری جدید و نوپدید که در سال های اخیر در جامعه پزشکی شناسایی شده حدود ۷۵ درصد مربوط به بیماری های مشترک انسان و دام است.

وی ادامه داد: بیماری هایی که در سال های اخیر جامعه انسانی را درگیر کرده از جمله آنفلوانزای فوق حاد پرندگان، جنون گاوی، تب خونریزی دهنده کریمه کنگو نیز جزو بیماری های مشترک انسان و دام می باشد.

رفیعی با بیان این که در حیات وحش امکان چرخش ویروس وجود دارد، گفت: دامداران باید سالی یک بار برای واکسیناسیون سگ های گله و قلاده گذاری به دامپزشکی مراجعه کنند.

وی ادامه داد: شناسایی، تشخیص و ریشه کنی عامل بیماری زا، تست دام ها، واکسیناسیون، سم پاشی جایگاه دام و مبارزه با انگل های خارجی، ضد عفونی اماکن دامی، پایش و مراقبت ازجمله اقدامات دامپزشکی برای مقابله با بیماری های مشترک انسان و حیوان است.