سردرگمی مقامات وزارت خارجه آمریکا پس از خروج از برجام و سؤالات بی‌پاسخ خبرنگاران

به گزارش پایداری ملی، ساعاتی پس از اعلام خروج آمریکا از برجام، دو مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا جلسه توجیهی برای خبرنگاران ترتیب دادند؛ جلسه‌ای که در آن درباره تمایل رئیس‌جمهور و وزیر خارجه این کشور برای به راه انداختن «انزوای اقتصادی ایران» صحبت کردند، اما پاسخ‌های آن‌ها نشان می‌داد همانطور که پیشتر هم برخی کارشناسان گفته بود، دستکم در وزارت خارجه آمریکا درباره گام‌های بعدی آمریکا در قبال ایران سردرگمی و ابهام وجود دارد.

متن منتشر شده از این نشست نشان می‌دهد که بسیاری از سوالات خبرنگاران با عدم پاسخ یا پاسخ‌های کلی و مبهم مقام‌های وزارت خارجه آمریکا مواجه شده است، تا جایی که چند بار در نشست کار به جدال میان طرفین رسیده و خبرنگاران با مقام‌های مربوطه جر و بحث کرده‌اند.

خبرنگاری در این نشست درباره اظهار نظر سفیر آمریکا در آلمان سوال کرد؛ اظهارنظری که در آن او گفته بود شرکت‌های خارجی نباید با ایران تجارت کنند.

مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا در جواب این سوال گفت: «بله ما فکر می‌کنیم که با توجه به رسوخ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در اقتصاد ایران و رفتار ایران در منطقه و دیگر اقدامات شرورانه‌اش، شرکت‌های (خارجی) نباید در ایران تجارت و تعامل کنند. ما از سفیرمان به خاطر تاکید بر این پیام تشکر می‌کنیم. ما قطعا شرکت‌ها را به خارج شدن از ایران تشویق می‌کنیم».

خبرنگاری سوال کرد: «اگر آنها چنین کاری نکردند، آیا شما آماده تحریم‌ شرکت‌های آلمانی و شرکت‌های فرانسوی هستید؟»

مقام وزارت خارجه آمریکا جواب داد: «اینها جزو مذاکراتی هستند که ما درصدد هستیم با اروپایی‌ها داشته باشیم».

خبرنگار دوباره سوال کرد: «آیا شما در حال برنامه ریزی و طراحی برای تحریم شرکت‌های اروپایی هستید؟ آیا شما چنین مذاکراتی داشته‌اید؟»

این مقام وزارت خارجه آمریکا گفت: «ما از همین بعدازظهر (روز سه شنبه به وقت آمریکا) صحبت‌ها را شروع کردیم. صحبت‌ها و تلاش‌ها در جریان است. تمایل و تمرکز وزیر خارجه و رئیس‌جمهور آن است که ما یک تلاش جهانی برای اعمال مجدد فشار بر ایران ایجاد کنیم و این موضوع شامل تلاش برای انزوای اقتصادی خواهد شد».

مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا درباره رایزنی‌ها و مذاکرات این کشور با اروپایی‌ها درباره ایران گفت: «ما پیشرفت زیادی در موضوع موشک‌های بین قاره‌ای بالستیک و درباره مسائل منطقه‌ای کردیم».

وی افزود: «رئیس‌جمهور 12 ژانویه هدفش را روشن بیان کرده بود. اگر ما قبل از 12 می به چنین توافق مکملی می‌رسیدیم، او آن را بررسی می‌کرد اما ما به آن نقطه نرسیدیم».

در بخش دیگری از این نشست، از مقام‌های وزارت خارجه آمریکا درباره طرح و گزینه جایگزین و مذاکرات با اروپا در این باره سوال شد.

یکی از این مقام‌ها گفت: «ما در مذاکراتمان درباره طرح جایگزین صحبت نکردیم، چرا که تمرکزمان روی مذاکره بر سر یک توافق مکمل بود».

خبرنگار سوال کرد: «چه چیز باعث می‌شود که شما فکر می‌کنید ایران با یک مذاکره مجدد همراه شود؟»

مقام آمریکایی جواب داد: «ما نمی‌دانیم که آیا آنها همراهی خواهند کرد یا نه».

توییت رئیس‌جمهور فرانسه

در بخش دیگری از این نشست که مورد توجه رسانه‌ها هم قرار گرفته، مقام وزارت خارجه آمریکا برای اثبات هماهنگی میان واشنگتن و پاریس تنها به «یک توییت مثبت» رئیس‌جمهور فرانسه اشاره کرده است.

یکی از خبرنگاران معترض به پاسخ‌های مبهم مقام‌های وزارت خارجه، خطاب به مقام حاضر در این نشست، می‌گوید: «آن‌ها (اروپایی‌ها) به ما می‌گویند که می‌خواهند توافق را آنطور که هست حفظ کنند... مایه تعجب است که شما دارید کاری می‌کنید که به نحوی چنین شگرف اثری چشمگیر بر نزدیک‌ترین متحدان شما دارد. آن‌ها این توافق را برای امنیت ملی خود ضروری می‌دانند و شما نه هیچ طرح جایگزینی (پلن B) دارید و نه می‌دانید که آیا آن‌ها در این توافق خواهند ماند یا نه یا اینکه از این دفاع خواهند کرد یا نه، یا اینکه آیا با شما بر سر توافق خواهند جنگید یا نه، یا اینکه آیا در مقابل شما کنار ایران می‌ایستند یا نه.»

مقام وزارت خارجه آمریکا پاسخ می‌دهد: «منظورم این است که یک چیزهایی می‌دانیم، چراکه رئیس‌جمهور [دونالد ترامپ] و رئیس‌جمهور [امانوئل] ماکرون، در طول سفرش به اینجا، در نشست خبری در این مورد صحبت کردند. رئیس‌جمهور ماکرون یک توافق "چهار ستونی" جدید را خواستار شد. آنچه که او امروز توییت کرد، که در این توییت هم از چهار ستون صحبت کرده بود، به نظر من، تکرار خواست او برای یک توافق چهار ستونی جدید است.»

ماکرون بارها گفته خواهان توافقی است که برجام یکی از ستون‌های آن باشد و با در بر گرفتن وضعیت پس از سال 2025، وضعیت برنامه موشکی و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران، سه ستون دیگر هم به آن اضافه شود. با این حال ترامپ روز سه‌شنبه از برجام خارج شد و عملا طرح پیشنهادی رئیس‌جمهور فرانسه را رد کرد.

خبرنگار حاضر در نشست، در واکنش به توضیح مقام آمریکایی درباره «توافق چهار ستونی»، گفت: «اما یکی از ستون‌های آن حفظ برجام بود، او بارها این را تکرار کرده بود.»

مقام آمریکایی پاسخ داد: «درست است، اما او امروز چیزی توییت کرد که به نظر من آمادگی فرانسه برای کار کردن با ما را نشان می‌دهد.»

خبرنگار گفت: «پس شماها یک توییت مثبت در این مورد دارید. شگفت‌انگیز است.»

مقام وزارت خارجه آمریکا پاسخ داد: «خوب، یک برداشتی از موضع دولت فرانسه داریم. بله، فکر کنم همین‌طور است.»

«با آسیایی‌ها گفت‌وگو نکرده‌ایم»

یکی از خبرنگاران سوال کرد: «آیا شما با شرکت‌های آسیایی که خریداران عمده و اصلی نفت ایران هستند، مذاکراتی (درباره کاهش خرید نفت) داشته‌اید؟ آیا شما با شرکت‌های آسیایی از قبیل چین، کره جنوبی صحبتی کرده‌اید؟»

مقام وزارت خارجه آمریکا جواب داد: «ما قبل از بیانیه و سخنرانی رئیس‌جمهور (درباره خروج آمریکا از برجام)، صحبتی با هیچ یک از شرکت‌های بخش خصوصی نکرده‌ایم. حال بخش انرژی (وزارت خارجه آمریکا) به سرعت و فوری شروع به مذاکرات درباره کاهش میزان خرید نفت خواهد کرد».

خبرنگار دیگری از مقام‌ها سوال کرد که مذاکرات واشنگتن با اروپایی‌ها درباره افزایش دادن «زمان گریز اتمی»، نقض برجام نیست؟

مقام وزارت خارجه آمریکا در پاسخی عجیب گفت: «خوب ما اینطور فکر نمی‌کنیم. ما در حال کار روی یک توافق مکمل بودیم. حالا ما در حال ترسیم و وضع مجدد مذاکرات هستیم».

این مقام در بخش دیگری از اظهاراتش گفت: «از نظر ما، با خلاص شدن از برجام، ما می‌توانیم به یک توافق جامع و رویکرد جامع‌تر برسیم که فقط روی پرونده هسته‌ای ایران متمرکز نباشد بلکه تمرکز روی همه تهدیدات باشد».