جزئیات ۶ عملیات تروریستی و کودتا در تلگرام

تاکنون مشخص شده که موارد متعددی از حملات تروریستی در کشور‌های مختلف در بستر تلگرام برنامه‌ریزی و هماهنگ شده است که در ادامه به برخی موارد از این حملات تروریستی یا کودتا اشاره می‌کنیم.

۱ ــ حمله تروریستی در فرانسه

نمونه‌ای از این دست عبارت است از حمله سال ۲۰۱۶ به کلیسای سنت‌اتین دو رووره فرانسه که منجر به کشته شدن کشیش این کلیسا شد. تحقیقات بعدی مشخص کرد که مهاجمان در ارتباطات تلگرامی خود، از چهار روز قبل در تدارک این حمله بوده‌اند.

دوروف در واکنش به انتقادات مطرح‌شده، بیش از ۷۶ حساب کاربری مربوط به گروه داعش را مسدود کرد. اما در اظهاراتی عجیب چنین بیان کرد: «دولت فرانسه نیز {به‌اندازه داعش} در این موضوع مقصر است، زیرا سیاست‌ها و بی‌احتیاطی‌های آن‌ها در واقع به این تراژدی ختم شد. آن‌ها از مردم سختکوش فرانسه مالیات‌های بسیار سنگین می‌گیرند و از این پول برای شروع جنگ‌های بی‌فایده در خاورمیانه و ساخت بهشت‌های اجتماعی پارازیتی برای مهاجران شمال آفریقا استفاده می‌کنند».

۲ ــ حملات تروریستی داعش در پاکستان

بنابر اعلام سازمان اطلاعات مرکزی پاکستان (FIA: Fedreal investigation Agency) در ماه مارس ۲۰۱۸ (اسفند ۱۳۹۶)، یکی از اعضای داعش به‌نام محمد عمران الیاس سیف‌الاسلام خلافتی که در شهر کراچی این کشور دستگیر شده اعتراف کرده است که اعضای این گروه تروریستی در سراسر جهان از طریق نرم‌افزار پیام‌رسان تلگرام با یکدیگر در ارتباط هستند. همچنین خلافتی برای بهره‌گیری مؤثر از دارک‌نت (darknet) پراکسی و VPN آموزش دیده بود.

۳ ــ حملات تروریستی در اندونزی

از سوی دیگر گروه موسوم به داعش مدعی شده که مسئول برنامه‌ریزی و اجرای چندین حمله در اندونزی در سال ۲۰۱۷ بوده است. وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اندونزی می‌گوید که گروه‌های افراطی مانند داعش از نرم‌افزار تلگرام برای برقراری ارتباطات و رساندن دستورالعمل به نیرو‌های خود استفاده می‌کنند. این وزارتخانه نسخه وب پیام‌رسان تلگرام را مسدود و تهدید کرد که اپلیکیشن تلفن هوشمند این نرم‌افزار را نیز حذف خواهد کرد.

پس از مسدود شدن سرویس پیام‌رسان تلگرام توسط دولت اندونزی مسئولان این شرکت اعلام کردند که کانال‌های با محتوای «تروریستی» را از این سرویس حذف خواهند کرد. مسئولان شرکت تلگرام می‌گویند که بر اساس لیست دولت اندونزی، کانال‌های با محتوای تروریستی‌ای را که در دسترس عموم بوده‌اند حذف کرده‌اند. این سرویس اعلام کرد که با تشکیل تیمی آشنا به زبان و فرهنگ اندونزی به روند حذف این کانال‌ها سرعت خواهد بخشید.

پاول دوروف، مؤسس تلگرام در پیامی که در کانال رسمی این نرم‌افزار منتشر شد گفت: «تلگرام به‌شدت رمزگذاری شده و حافظ حریم خصوصی است، اما ما با تروریست‌ها دوستی‌ای نداریم و هر ماه صد‌ها کانال عمومی مرتبط با داعش را حذف می‌کنیم».

۴ ــ حمله تروریستی در روسیه

۱۴ فروردین ماه سال ۹۶ نیز یک عملیات انتحاری در متروی سن‌پترزبورگ رخ داد و ۱۴ تن کشته شدند. مهمترین نهاد امنیتی روسیه یعنی سازمان اطلاعات و امنیتی روسیه (FSB) اعلام کرد که اپلیکیشن پیام‌رسان تلگرام وسیله هماهنگی عملیات تروریستی بوده است. FSB اعلام کرده که Akbarzhon Jailov بمب‌گذار انتحاری حادثه متروی سن‌پترزبورگ از تلگرام برای هماهنگی این حمله و ارتباط با دیگر همدستانش استفاده می‌کرده است.

به‌گفته این سازمان، با رمزگذاری پیشرفته داده‌ها، تلگرام این فرصت را به تروریست‌ها داده که کانال ارتباطی مخفی با یکدیگر ایجاد کنند و این شبکه اکنون به‌صورت گسترده توسط تروریست‌ها برای انجام حملات در روسیه استفاده می‌شود.

اما با وجود این اتهامات پاول دوروف، بنیانگذار تلگرام حاضر به همکاری با نهاد‌های دولتی کشور زادگاهش نشد. مطابق قوانین جدید روسیه، کلیه اطلاعات شخصی شهروندان این کشور که در اینترنت ارسال می‌شود می‌بایست روی سرور‌هایی ذخیره شوند که به‌طور فیزیکی در خاک این کشور حضور دارند. شرکت‌هایی که از آن موضوع سر باز بزنند در لیست سیاه نهاد نظارت بر ارتباطات دیجیتال روسیه، Roskonmadzor قرار خواهند گرفت.

به‌گفته دوروف نهاد‌های امنیتی روسیه خواستار دسترسی به کلید‌های رمزنگاری (encryption keys) تلگرام هستند تا بتوانند از این طریق به خواندن مکالمات کاربران پرداخته و دیگر تروریست‌ها را پیش از اجرای نقشه‌هایشان شناسایی و دستگیر کنند. دوروف مدعی شده است که هیچ کس در تلگرام به کلید‌های رمزنگاری دسترسی ندارد!

* تلگرام محبوب تروریستها!

تلگرام درحال حاضر بیش از ۲۰۰ میلیون کاربر دارد و با توجه به سطح بالای رمزنگاری پیام‌ها در آن، گزینه محبوبی میان تروریست‌ها است تا بدون شناسایی به‌راحتی اقدامات شرورانه خود را در این محیط با یکدیگر هماهنگی نمایند. با وجود این، پاول دوروف در خصوص نگرانی‌هایی که در این باره وجود دارد طی مصاحبه‌ای با رویترز اذعان داشته که "اگر می‌خواهید با کار‌هایی مثل مسدود کردن تروریست‌ها را شکست بدهید، باید کل اینترنت را مسدود کنید".

آخرین خبر در این زمینه (فروردین ۱۳۹۷) آن است که Roskomnadzor نهاد نظر روسیه، با توجه به عدم همکاری تلگرام تقاضای مسدودسازی (فیلتر) آن را به دادگاه ارسال کرد و دادگاه حکم مسدودسازی (فیلتر) تلگرام را صادر کرد.

به‌نوشته رویترز، پاول دوروف می‌گوید این شبکه تاکنون هزاران کانال مرتبط با تروریسم را مسدود کرده است و اگر مسکو دسترسی به آن را قطع کند، تروریست‌ها به یک سرویس رقیب روی خواهند کرد.

۵ ــ حمله تروریستی در تهران

علاوه بر حوادث بین‌المللی، در کشور ما نیز تلگرام برای هماهنگی عملیات تروریستی استفاده شده است. بنابر اعلام معاون دادستان کل کشور (عبدالصمد خرم‌آبادی)، تمام هماهنگی‌های داعش برای حمله به مجلس شورای اسلامی و حرم مطهر امام خمینی (ره) از طریق تلگرام انجام شده بود.

وی اظهار داشته: برای هیچ ایرانی قابل قبول نیست که داعش فیلم عملیات تروریستی خود را در مجلس شورای اسلامی در حین عملیات ضبط و به‌صورت آنلاین از طریق تلگرام برای همه دنیا پخش کند و کسی نتواند از نظر فنی جلوی این اقدام را بگیرد.

خرم‌آبادی افزود: همچنین برای هیچ ایرانی قابل قبول نیست که تیم‌های تروریستی داعش تمام هماهنگی‌های خود را برای انجام عملیات تروریستی در مجلس شورای اسلامی از طریق تلگرام انجام دهند و نهاد‌های امنیتی کشور به‌لحاظ غیرقابل کنترل بودن این شبکه، هیچ اطلاعی از این موضوع نداشته باشند.

۶ ــ نقش مدیر تلگرام در کودتای ۲۱۰۴ اوکراین

سال ۲۰۱۴ میلادی کیف پایتخت اوکراین دستخوش تحولاتی می‌شود که گواه مدیریت منظم و بابرنامه‌ای برای تغییر دفعی حکومت به‌سمت مطلوب ناتو است؛ پاول دوروف، مدیر وقت شبکه اجتماعی VK و مدیر کنونی تلگرام، عملاً بازوی فضای مجازی کودتا محسوب می‌شود. VK بزرگترین شبکه اجتماعی روسی‌زبان دنیا و از نظر گستردگی دومین شبکه اجتماعی بزرگ در سطح جهان محسوب می‌شود. به‌زعم اکثریت کارشناسان، عامل به نتیجه رسیدن کودتای اوکراین طرح و برنامه‌ریزی و هدایت در این فضا (VK) بوده است، لذا FSB دستگاه امنیتی روسیه، مستقیماً عامل به‌ثمر نشستن کودتای آمریکایی ــ اروپایی در اوکراین را بستری می‌دانست که پاول دوروف آن را مدیریت می‌کرد.

طبق اسناد متقن علت دستگیری پاول دوروف توسط FSB (دستگاه امنیتی روسیه)‌و بعد‌ها فرار وی، همکاری وی با کودتاگران اوکراین و عدم همکاری متقابل با دولت روسیه در کمک به شناسایی رهبران محلی این کودتا در اوکراین است.

* چرخش تلگرام: از دامن‌زدن به آشوب‌های اجتماعی تا خانه امن مجرمان

ژانویه ۲۰۱۸ (بهمن ۱۳۹۶) در اجلاس مجمع جهانی اقتصاد شهر داووس سوئیس، ترزا می‌نخست وزیر انگلستان، در بخشی از سخنرانی خود به پیام‌رسان تلگرام پرداخت و آن را خانه امن تبهکاران و تروریست‌ها دانست. بلافاصله پیش از آغاز نخست وزیری وی در دو سال قبل، ترزا می‌برای مدت شش سال پیاپی سمت وزارت کشور انگلستان را به‌عهده داشته است سمتی که در شصت سال گذشته هیچ کس در انگلستان به‌مدت شش سال پیاپی در این پست کلیدی نبوده است، لذا اظهارات ترزا می‌را به‌علت اشراف اطلاعاتی و امنیتی او باید بسیار جدی گرفت. اما چرا وی انگشت اتهام را به‌سوی تلگرام گرفته و تلگرام را با تروریسم عجین کرده است؟

"... پلت‌فرم‌های کوچک ممکن است به‌سرعت تبدیل به خانه امن تبهکاران و تروریست‌ها شوند. در مورد تلگرام دیدیم که چنین شد.... هیچ کس نمی‌خواهد به‌عنوان پلت‌فرم تروریست‌ها شناخته شود یا اپلیکیشن منتخب کودک‌آزاران جنسی.... نمی‌توان به وضعیت کنونی ادامه داد، چون واضح شده که این پلت‌فرم‌ها دیگر فقط میزبان منفعل نیستند... ".

در سال ۲۰۱۷ یک مقاله پژوهشی با نام «بررسی پلت‌فرم برگزیده داعش: تلگرام» (Preferred Platform: Telegram Navigating ISIS) در زمینه جذابیت تلگرام برای گروه تروریستی داعش در مجله «تروریسم و خشونت سیاسی» (Terrorism and Political Violence) منتشر شده است. مجله مذکور دارای معتبرترین نمایه‌های بین‌المللی (از جمله ISI) و توسط ناشر تیلور و فرانسیس (Taylor &Francis) که یکی از قدیمی‌ترین ناشران تجاری در جهان و یکی از رهبران ناشران آکادمیک است منتشر می‌شود.

مقاله تا این تاریخ بیش از ۱۴۰۰ بار دیده شده است. مقاله توسط محققان دانشگاه ایالتی جورجیا (Georgia State Univercity) ضمن پژوهشی با حمایت مالی و تحت نظارت وزارت دفاع آمریکا نوشته شده است. نظریه طرح‌شده در مقاله آن است که تلگرام امنیت و حریم خصوصی را به‌گونه‌ای فراهم ساخته که گروه‌های تروریستی به آن مهاجرت کرده‌اند. تلگرام علاوه بر کانال‌ها، امکان گفتگوی اختصاصی را نیز فراهم می‌آورد. امنیت و رمزنگاری پیشرفته ویژگی اختصاصی تلگرام است که خصوصاً در چت مخفی (secret chat) خود را نشان می‌دهد.