درخواست از وزارت بهداشت درباره غذاهای تراریخته

در نشست تخصصی و کارشناسی اعضای فرهنگستان علوم پزشکی، "سلامت محصولات تراریخته" مورد ابهام قرار گرفت.

بنابر اعلام روابط عمومی و امور بین‌الملل فرهنگستان، نبود مستندات قوی علمی و مستندات معتبر، اثر سوء کمتر شناخته شده یا ناشناخته زودرس و دیررس محصولات تراریخته و نیز قوانین سختگیرانه کشور‌های اروپایی برای ورود و مصرف گیاهان تراریخته و محصولات جانبی از جمله دلایل ابهامات موجود در سلامت محصولات تراریخته عنوان شده است.

بر اساس این گزارش از وزارت بهداشت، درمان وآموزش پزشکی به عنوان متولی سلامت آحاد کشور خواسته شده بررسی‌های علمی و جامع و لازم در خصوص ابعاد مختلف سلامت محصولات تراریخته که با استفاده از فناوری‌های نوین به عمل آورده و نتایج را جهت آگاهی عموم اعلام نماید. همچنین در پایان این نشست علمی و تخصصی دیدگاه‌های علمی فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران به شریح ذیل اعلام شد:

«در جهت صیانت از سلامت آحاد جامعه، توجه جدی به امنیت و ایمنی غذا از طریق کنترل کیفی محصولات کشاورزی، سیستم فناوری تولید غذا و بطور خاص تولید بذر، کشت و مصرف محصولات تراریخته از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

به محصولاتی که از طریق مهندسی و اصلاح ژن‌های یک ارگانیسم به دست می‌آیند "تراریخته" گفته می‌شود که معادل genetically modified organisms (GMO) یا taransgenic است. در این پدیده یک یا چند ژن از یک موجود به موجود غیر همگنی منتقل می‌شود. این امر به طور طبیعی در طبیعت انجام پذیر نیست و تنها انتقال ژن از موجودات همگن به یکدیگر به طور طبیعی امکان پذیر است. دستکاری ژنتیکی گیاهان به روش بیوتکنولوژی برای اولین بار در سال ۱۹۸۳ میلادی گزارش شد.

پس از بوجود آمدن گیاهان تراریخته عملا انتقال ژن از هر موجودی به گیاه امکان پذیر گردید واین امر نگرانی‌هایی زیادی را درامر سلامت انسان و محیط زیست به وجود آورد. به همین دلیل جامعه جهانی پروتکل‌هایی از جمله پروتکل «ایمنی زیستی کارتاهنا» را تدوین کرد.

با توجه به اهمیت این مسئله، فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران جلساتی برای تبیین دیدگاه خبرگان با حضور مسئولان و صاحب نظران کشوری تشکیل داد. بحث‌ها عمدتا بر بذر، کشت و مصرف محصولات تراریخته متمرکز گردید و در جمع بندی، نظر فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران در خصوص سلامت محصولات تراریخته به شرح زیر اعلام می‌گردد:

علی‌رغم دیدگاه برخی از صاحب‌نظران مبنی بر لزوم استفاد از فناوری‌های نوین تراریخته در تامین غذای کشور و پایداری تولید محصولات و نیز جلوگیری از خسارت ناشی از سموم کشاورزی، باید این نکته را مد نظر جدی قرار داد که قبل از فراگیر کردن آن باید پشتوانه قوی علمی و مستندات معتبر تهیه و ارائه شود و وزارت بهداشت، درمان وآموزش پزشکی به عنوان متولی سلامت کشور بررسی‌های علمی لازم را معمول داشته ومسئولان و مردم ر. ا. به همه ابعاد موضوع آشنا نمایند. لازم به ذکر است به دلیل اثرا سوء کمتر شناخته شده و یا ناشناخته زودرس و دیررس محصولات تراریخته، از سال‌ها پیش کشور‌های اروپایی قوانین سخت‌گیرانه‌ای برای ورود و مصرف گیاهان تراریخته و یا محصولات آن‌ها وضع کرده‌اند؛ لذا رفتار این کشور‌ها در برخورد با این پدیده باید سایر کشور‌ها و از جمله کشور ما را هم به تامل وا دارد.

از موضوعات جدی و بسیار پیچیده تلاش‌های سوئی است که برای تسلط بر کشور‌ها از طریق غذا و به ویژه تولید و مصرف محصولات تراریخته صورت می‌پذیرد. به دلیل اقتدار و انحصارگرایی ابر شرکت‌هایی که در امور مربوط به محصولات تراریخته نقش دارند، باید قبل از هرگونه تصمیم‌گیری و با اجتناب از تعجیل در کاربرد استراتژی تولید و مصرف محصولات تراریخته، مطالعات دقیقی در این ارتباط صورت پذیرد؛ چرا که عدم توجه به این موضوع نتیجه عکس داده و می‌تواند به یک ابزار تهدید کننده امینت غذایی تبدیل گردد.

بنابر این با توجه به نکات فوق‌الذکر به نظر فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران، استفاده از فراورده‌های تراریخته در کنار فواید، خطراتی نیز خواهد داشت؛ لذا پیشنهاد می‌شود تا اطمینان یافتن از سلامت کامل مصرف اینگونه محصولات از کشت و واردات فراورده‌های تراریخته به کشور جلوگیری به عمل آید.»