متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست.
به گزارش پایداری ملی، یکی از بزرگترین هدفهایی که اسراییلیها طی دهههای اخیر پیگیری کردهاند بزرگنمایی تهدید ایران است. مقامات رژیم صهیونیستی سالها زیر سایه این ادعا نان خوردهاند و منافع بینالمللی خود را تامین کردهاند. امروز یکی از مسائلی که بیش از هر چیز مقامات رژیم صهیونیستی را نگران میکند آینده سوریه و نقش ایران در آینده این کشور است. واکنش طبیعی آنها نسبت به تحولات اخیر سوریه این است که با بزرگنمایی نفوذ ایران بهگونهای در شکل دهی به آینده سوریه اعمال نفوذ کنند که کمترین خطر متوجه موجودیت رژیم خودشان باشد.
سفر نتانیاهو به روسیه و دیدار و گفتوگوی او با مقامات روس هم در راستای همین نگرانی نسبت به آینده سوریه و نفوذ ایران در منطقه بود. نتانیاهو قصد داشت در این سفر روسیه را به عنوان یکی از موثرترین قدرتهای در بحران سوریه قانع کند به آینده این کشور بدون حضور و مداخله جمهوری اسلامی ایران و متحدانش رقم بخورد. اظهارات ضد ایرانی روز گذشته نتانیاهو در دیدار با آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد نیز که گفته بود ایران در حال تبدیل کردن سوریه و لبنان به کارخانه تولید موشکهای نقطهزن است، در راستای تلاش برای شکل دادن به توهم خطر ایران برای منطقه و بزرگنمایی همین خطر ادعایی بود.
در شرایطی که هدف مشخص سفر گوترش نه مذاکره درباره ایران بلکه گفتوگو درباره آینده صلح فلسطین بود، نتانیاهو از این فرصت استفاده کرد تا به جای بحث در مورد مساله فلسطین، ایرانهراسی را توسعه دهد. هدف مهم نتانیاهو این است که با ادعاهایش امریکاییها را تحریک کند تا جایی که دولت ترامپ از تایید برجام خودداری کند و یک چالش جدید در روابط تهران و واشنگتن ایجاد کند.
یکی از واقعیتها در مورد خاورمیانه این است که تقریبا همه مسائل و بحرانهای منطقه به هم پیوسته هستند و تحولات را نمیتوان از یکدیگر تفکیک کرد. صلح خاورمیانه به مساله وجود طرفهایی مانند حماس در فلسطین، حزبالله در لبنان و وضعیت سوریه بیارتباط نیست. در عین حال مساله صلح فلسطین با موضوع مناسبات ایران و امریکا یا مناسبات ایران و عراق و موضعی که ایران در مورد موجودیت رژیم صهیونیستی دارد، مرتبط است.
از سوی دیگر اسراییلیها برجام را نیز یک تهدید برای خود میدانند. یکی از دلایلی که پرونده هستهای ایران به بحران تبدیل شد همین موضع تلآویو نسبت به قدرت گرفتن ایران بود و با ادعای شکلگیری یک ایران هستهای به عنوان تهدید برای موجودیت اسراییل، مساله صنایع هستهای ایران به یک بحران بینالمللی تبدیل شد. شاید اگر مواضع ایران در قبال صلح خاورمیانه شبیه به موضع دولت پاکستان یا هندوستان بود، هیچگاه چنین واکنشی نسبت به برنامه هستهای صلحآمیز ایران شکل نمیگرفت.
مسائل مدنظر دولت نتانیاهو در مورد ایران را میتوان به ٧ دسته تقسیم کرد. موضوعاتی شامل مساله مناسبات ایران و امریکا، مساله مناقشه هستهای ایران، مساله نقش ایران در عراق، مساله نفوذ ایران در سوریه، مساله حزبالله، مساله حماس و مساله مبارزه با گروههای افراطی در منطقه هر یک موضوعی تاثیرگذار بر روند صلح خاورمیانه هستند.
از سوی دیگر میتوان اشغال سرزمینهای فلسطینی را ریشه بحرانها در منطقه خاورمیانه دانست و مساله فلسطین را مانند نخستین ضربه به دومینویی دانست که باعث شکلگیری بحرانهای دیگر در خاورمیانه شده است. بنابراین نمیتوان انتظار داشت که پیش از حل و فصل و توافق بر سر موضوعاتی مانند حزبالله، حماس، مبارزه با گروههای افراطی، روابط ایران با دولتهای عربی و نگرش ایران به موجودیت اسراییل، صلح خاورمیانه پیشرفتی داشتهباشد و بین فلسطین و اسراییلیها صلحی شکل بگیرد. در ماههای اخیر پیشرفتهای دولت سوریه در مبارزه با گروههای مخالف و گروههای افراطی تروریستی، به نگرانی صهیونیستها دامن زده است. نباید فراموش کرد که مناطق اشغالی فلسطین با سوریه هم مرز هستند، بلندیهای جولان به عنوان بخشی از خاک سوریه در اشغال اسراییل است و حزبالله به عنوان یک نیروی ضداسراییلی در مرزهای شمالی در خاک سوریه نیز حضور چشمگیری دارد.
اسراییلیها سوریه ضعیف و در حال فروپاشی را قطعا برای منافع خود مناسبتر تشخیص میدهند. اگر قرار باشد که جبهههای جنگ داخلی در سوریه به سمتی برود که با از بین رفتن داعش از بین برود و دولتی باثبات در این کشور تشکیل شود، احساس خطر رژیم صهیونیستی افزایش خواهد یافت.
این احتمال را نباید کنار گذاشت که بحران سوریه توسط نیروهای ارتش سوریه و متحدانش پایان یابد و شرایط برای تسلط کامل دولت بشار اسد بر سراسر این کشور فراهم شود؛ این گزینه نگرانکنندهترین گزینه برای دولت نتانیاهو است. حتی میتوان با قطعیت گفت که اسراییلیها قادر به تحمل یک دولت قدرتمند در سوریه که مایل به حفظ روابطش با ایران باشد، نیستند.
بازگشت یک سوریه باثبات، باقیماندن اسد در قدرت و حفظ رابطه فعلی این دولت با ایران، ممکن است حتی اسراییلیها را به این سمت ببرد که یک جنگ تازه در سوریه به راه بیندازند تا جلوی ثبات در سوریه را بگیرند. به هر تقدیر در شرایطی که دولت دونالد ترامپ در امریکا روی کار است، دولت نتانیاهو تقریبا اطمینان خاطر دارد که در صورت دست زدن به هر اقدامی از سوی دولت امریکا حمایت خواهد شد، در نتیجه دولت رژیم صهیونیستی برای حفظ منافع خود در منطقه از هیچ اقدامی صرف نظر نخواهد کرد. راهکاری که اکنون از سوی آنها پیگیری میشود از یک سو حفظ شرایط بیثبات در خاک سوریه و تحریک جنگافروزی در خاک سوریه با ادعای افزایش نفوذ ایران، از سوی دیگر تبلیغ ایرانهراسی و بزرگنمایی خطر ادعایی ایران برای دیگر نقاط منطقه است.