متن کامل سخنرانی رییس سازمان انرژی اتمی در این مراسم بدین شرح است:
با سلام به پیشگاه حضرت ولیعصر (عج) و تسلیت ایام سوگواری شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) و با عرض درود به ارواح مطهر شهدای اسلام و به خصوص شهدای صنعت هستهیی و امام شهدا و رهبری معظم انقلاب و با عرض خیر مقدم به همه حاضران در جلسه، میهمانان و مقامات گرانقدر داخلی و خارجی و بخصوص رییسجمهور محترم جناب آقای دکتر احمدینژاد.
امروز مفتخرم در 20 فروردین ماه 1392، روز ملی فناوری هستهیی ضمن ارائه گزارش موجز از اهم فعالیتهای سال 91 صنعت راهبردی هستهیی آخرین دستاوردهای این عرصه را به ملت پایدار، بصیر و همیشه در صحنه ایران اسلامی و بلکه همه مسلمانان آزاده جهان ارائه و تقدیم نمایم.
دستاوردهایی که بدون شک با عنایت خاصه پروردگار و امام عصر (عج) و دعای خیر همه مومنین و آزادگان در شرایط تحریم و فشار خارجی و صرفا با اتکا به توانمندی جوانان مستعد و دانشمند این مرز و بوم که گمنام و بدون ادعا در جای جای ایران اسلامی مشغول تلاش و مجاهدت شبانهروزی میباشند بدست آمده است.
الف - گزارش اهم اقدامات سال 91: صنعت هستهیی در سال 91 با بهرهگیری از توانمندیهای کسب شده سنوات قبل و با انسجام مدیریت و تمرکز بر اهداف تعیین شده توانست ضمن تثبیت شرایط پایدار در تمامی اجزاء صنعت هستهیی، سمتگیری فعالیتهای خود را در چهار محور چرخه سوخت، فناوریهای پیشرفته، تولید انرژی و کاربرد پرتوها در زندگی متمرکز نموده که نتایج مطلوبی از جمله موارد زیر بدست آمد:
1) حوزه نیروگاه و راکتورهای تحقیقاتی
1/1 نیروگاه اتمی بوشهر در شهریور ماه 91 به قدرت نهایی 1000 مگاوات الکتریکی رسید و با انجام آزمایشهای استاندارد، آمادگی تحویل موقت به بهرهبردار ایرانی را دارد. در این خصوص همکاری مطلوبی بین متخصصان فدراسیون روسیه و جمهوری اسلامی ایران وجود داشته که میتواند در آینده نیز استمرار داشته باشد.
1/2 به منظور پشتیبانی فنی از نیروگاه اتمی بوشهر و آمادگی برای طراحی و ساخت راکتورهای قدرت مشابه، این اقدامات صورت پذیرفته است:
تسریع در تکمیل طراحی راکتور 360 مگاواتی با تکیه بر ساخت تجهیزات در داخل کشور.
اعمال مدیریت در شرکت مادر تخصصی، شرکت بهرهبردار، شرکت مشاور و شرکت مجری و ایجاد زیرساخت و جذب نیرو برای ساخت راکتورهای با قدرت بالا و ایجاد آمادگی برای شروع ساخت حداقل دو راکتور 1000 مگاواتی در سال 92 با همکاری طرف خارجی.
راهاندازی راکتور تحقیقاتی اراک با سوخت مجازی در سال 92.
ارتقاء فنی و صنعتی بخش خصوصی و تهیه برنامه برای مشارکت بیشتر این بخش در آینده.
1/3 آماده نمودن تاسیسات جانبی و فراهمسازی شرایط لازم برای راهاندازی راکتور تحقیقاتی 40 مگاواتی در استان مرکزی در سال 92 با سوخت مجازی.
1/4 به روز نمودن راکتور تحقیقاتی تهران و استمرار بهرهگیری از آن، در تولید رادیودارو و تحقیقات و آزمایش سوخت و طراحی راکتور آب سبک از نوع استخری جدید، برای گسترش تحقیقات، پایداری و افزایش تولید رادیوداروهای مورد نیاز و ایجاد آمادگی برای ساخت در سال 92.
1/5 ایجاد زمینههای لازم برای مشارکت دانشگاهها در طراحی و ساخت راکتورهای پیشرفته در آینده.
2) حوزه تولید سوخت و مواد
2/1 انجام اصلاحات لازم و تکمیل تجارب در ساخت مجتمعهای سوخت صفحهای و تولید 15 مجتمع سوخت بر اساس اعلام نیاز راکتور تهران.
2/2 طراحی و ساخت 155 مجتمع سوخت مجازی برای راکتور تحقیقاتی 40 مگاواتی خنداب.
2/3 تولید قرصهای سوخت اکسید اورانیوم سرامیکی مورد نیاز راکتور خنداب اراک.
2/4 طراحی و ساخت 36 مجتمع سوخت با اکسید اورانیوم طبیعی برای انجام اصلاحات و روزآمد کردن راکتور صفر قدرت اصفهان و بهرهبرداری از آن برای آزمایش سوختهای اصلی راکتور 40 مگاواتی خنداب اراک که در آینده نزدیک اجرای آن اعلام خواهد شد.
2/5 طراحی مجتمعهای سوخت راکتور قدرت، مشابه نیروگاه اتمی بوشهر و اقدام در جهت ساخت قطعات نمونه.
2/6 انجام آزمایشهای مربوطه به پرتودهی سوختهای با غنای طبیعی، غنای 3/5 درصد و غنای 20 درصد در راکتور تهران و آمادگی لازم برای انجام آزمایشهای بعد از پرتودهی به منظور کسب تجربه نهایی در ساخت سوخت و تهیه استانداردهای لازم برای صادرات آن.
2/7 بهینهسازی خط تولید و استمرار تولید زیرکونیوم و غلافهای زیرکونیومی برای ساخت مجتمعهای سوخت.
2/8 ایجاد قطب تولید مواد مورد نیاز صنعت هستهیی در استان اصفهان.
2/9 استمرار بهرهبرداری از مجتمعهای غنیسازی، بهینهسازی روشهای ساخت اجزاء و روشهای بهرهبرداری و پایداری در تولید اورانیوم با غنای 3/5 درصد و 20 درصد در حد نیاز راکتورها.
2/10 ساخت و نصب سانتریفیوژهای نسل جدید به تعداد لازم برای راهاندازی خط تولید و انجام اصلاحات به منظور تولید انبوه مطابق برنامههای پیشرو.
2/11 استمرار تحقیق و نمونهسازی نسلهای جدید سانتریفیوژ با راندمان بالاتر و هزینه کمتر.
3) حوزه توسعه کاربرد پرتوها
3/1 توسعه کشاورزی هستهیی از طریق تغییر در روشهای ترویجی و بهکارگیری توان تخصصی اجرایی سازمان انرژی اتمی و استانداردهای کشور در ایجاد مزارع نمونه و انتخاب استان مرکزی به عنوان استان آزمایشی اول، برای ترویج کشاورزی هستهیی و شروع همکاری با چهار استان دیگر.
اقدام به ترویج و کشت بذرهای هستهیی در مزارع نمونه با همکاری کشاورزان داوطلب شامل:
کاشت و برداشت برنج طارم در استان مازندران و گسترش آن در سال 92 به دلیل تقاضای کشاورزان.
کشت و برداشت ارقام پنبه پرمحصول به صورت نمونه در استان گلستان و گسترش آن به سایر مناطق کشور.
کشت لوبیای مقاوم در برابر آفات در استان مرکزی و ترویج آن به کل استانها، انشاءالله در سال 92.
تولید اولین نمونه انواع مرکبات پرمحصول و مقاوم در برابر آفات در استان گیلان.
3/2 ایجاد مجموعههای هدفمند و منسجم در طراحی و ساخت شتابدهندهها که در این زمینه میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
آغاز طراحی شتاب دهنده پزشکی.
بهینهسازی و پایداری شتاب دهنده الکترواستاتیک برای تولید نوترون که نمونه اصلاح شده آن امروز رونمایی میشود.
3/3 انتخاب مرکز بناب به عنوان قطب کاربرد پرتوها در استانهای شمال غربی و غرب کشور.
طراحی و ساخت سیستمهای پرتودهی سیار که نمونه اولیه آن به پایان رسیده و بر اساس نیازهای صنعت و کشاورزی قابل ساخت و تکثیر میباشد.
3/4 پرتودهی انواع محصولات به طور صنعتی جهت افزایش زمان انبارداری نظیر خرمای مضافتی و صادراتی.
3/5 طراحی و ساخت سیستمهای اندازهگیری پرتوها و دستگاههای مختلف برای سنجش وضعیت و عیبیابی در صنایع.
3/6 استمرار تولید رادیوداروهای تشخیصی قبلی و تولید رادیوداروهای درمانی جدید.
4)حوزه فناوریهای پیشرفته
4/1 تکمیل طرح ملی گداخت در انتهای سال 91 و مستندسازی دستاوردها.
4/2 اخذ 7 تاییدیه مربوط به لیزرهای پزشکی از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در حوزه فوتونیک.
4/3 تکمیل و ساخت لیزر فیبر یک کیلووات و تحویل آن به متقاضی مربوطه.
5) فعالیتهای برون سازمانی:
5/1 تقویت ارتباط با آژانس بینالمللی انرژی اتمی بیش از گذشته و با انجام کار کارشناسی در داخل کشور و حضور متخصصان ایرانی در جلسات کارشناسی آژانس که موجب شده چهره علمی و مسوول جمهوری اسلامی ایران در مناسبات جهانی بیشتر شناسانده گردیده و با تعامل قویتر، از خدمات تخصصی موجود در آژانس استفاده بهینه بیش از گذشته فراهم گردد.
5/2 تغییر در رویه ارتباطات دانشگاهی به عنوان پشتوانه علمی و فنی صنعت هستهیی که میتوان به تغییر ماموریت پژوهشگاه علوم و فنون هستهیی از روند مرسوم و شکلی پژوهشکدهداری به پژوهشمداری اشاره نمود و همچنین تمرکز ماموریت پژوهشگاه به امور برون سازمانی و ارتباط با دانشگاهها و مراکز علمی کشور، ضمنا در این زمینه چند دانشگاه صنعتی کشور به عنوان محور پشتیبانی از صنعت هستهیی مورد توجه قرار گرفتهاند.
5/3 آغاز تبدیل دستاوردهای مستند شده صنعت به متون درسی که حاصل فکر، تلاش و تحقیقات و فناوری ایرانی است. توان تخصصی موجود، آماده ثمردهی در سایر بخشها بوده و توافقنامههایی با سایر وزارتخانهها به امضا رسیده تا متخصصان سازمان بتوانند ضمن حفظ آمادگی تخصصی خود، نیاز سایر صنایع و نیز با استفاده از توانمندیهای موجود در صنعت مرتفع نمایند.
ب دستاوردهای جدید:
آنچه که امروز، بیستم فروردینماه 92 به پیشگاه ملت شریف و عزیز تقدیم میشود در دو حوزه چرخه سوخت و کاربرد پرتوها در زندگی به شرح تفکیک شده زیر میباشد:
1- چرخه سوخت: همانگونه که مستحضرید، پایه و اساس فعالیت هستهیی بر منابع و مواد اولیه استوار میباشد موضوعی که میبایست در این برهه از زمان (که ایران اسلامی از بدیهیترین حقوق مسلم خود به عنوان یک عضو NPT، یعنی تامین ماده اولیه محروم میباشد) مورد توجه ویژه قرار گیرد.
از اواسط سال 90، با تجزیه و تحلیل شرایط حاکم و با بسیج تمامی مقدورات کشور و اصلاح برخی روشهای مدیریتی و تمرکز بر حوزه سهگانه اکتشاف، استخراج و فرآوری ماده اولیه، نتایج چشمگیر و غیرقابل تصوری حاصل گردید که بدون شک موید عنایت خاص خداوند میباشد. از جمله کشف ذخایر و منابع جدید اورانیوم که خبر تفصیلی آن در پایان سال گذشته به استحضار ملت ایران و جهانیان رسید. امروز نتیجه نهایی آن در سه حوزه فوق ارائه میگردد.
1/1- در حوزه اکتشاف: با اکتشافات جدید در یک و نیم سال اخیر و پس از بررسیهای دقیق، ذخایر و منابع معدنی کشور با ثبت رکورد 4.5 برابری نسبت به 35 سال گذشته از 1527 تن اورانیوم، به 6871 تن منابع جدید اورانیوم افزایش پیدا کرد و در حوزه منابع زمینشناسی نیز، با بدست آمدن رکورد 5 برابری نسبت به 3 دهه گذشته، از 6650 تن اورنیوم به 33000 تن ذخایر جدید اورانیوم رسید.
به دست آمدن این رکورد تاریخی در اکتشاف اورانیوم که حاصل تلاش شبانهروزی متخصصان صنعت هستهیی است، با روشهای مختلفی از جمله پیمایش زمینی گروههای اکتشافی، انجام مطالعات زیر - سطحی در مناطق مرکزی، جنوب، جنوب شرق، شمال شرق، غرب و شرق کشور محقق شده و با عنایت حضرت حق، منجربه افزایش چند برابری ظرفیتهای داخلی تامین مواد اولیه صنعت استراتژیک هستهیی گردید.
به استحضار میرساند مجموعه فعالیتهای اکتشافی با قدرت و سرعت تمام در اقصی نقاط میهن عزیز و بدست متخصصان این مرز و بوم با روشهای پیش گفته در حال تداوم و استمرار بوده و انشاءالله اخبار خوش بعدی در مناسبتهای آینده به استحضار خواهد رسید.
1/2 در حوزه استخراج. آغاز بهرهبرداری از معادن شماره 1 و 2 اورانیوم ساغند.
جهت مزید استحضار آنکه این معادن با تاریخچه شناسایی حدود 30 سال و آمادهسازی حدود 18 سال، همچنان بنا به دلایلی روند عادی خود را طی مینمود که با عنایت به توضیحات فوق و با بهرهگیری از روشهای مدیریتی جدید و توانمندی پیمانکاران، به لطف خداوند متعال به نتیجه رسیده و این معادن امروز بدست ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران رسما افتتاح و در چرخه تامین مواد اولیه صنعت هستهیی ایران اسلامی قرار خواهد گرفت.
1/3 در حوزه فرآوری. حلقه نهایی و مکمل دو حلقه قبلی اکتشاف و استخراج، یعنی فرآوری میبایست به نتیجه نهایی میرسید. همگان مستحضرید که جمهوری اسلامی ایران در سنوات قبل تولید کیک زرد را در مجتمع معدنی و فرآوری بندرعباس بصورت آزمایشی و در مقیاس کوچک با تولید سالیانه حدود 10 تن آغاز نموده بود.
خودباوری و توسل به شعار «ما میتوانیم» توانست این بار نیز بروز و ظهور خود را به بهترین شکل نشان داده و کارخانه و مجتمع فرآوری و تولید کیک زرد با ظرفیت 60 تن در سال، توسط متخصصان این مرز و بوم به صورت کاملا داخلی طراحی و ساخته شده و امروز با نامگذاری این مجتمع به نام شهید بزرگوار مهندس داریوش رضایینژاد و توسط ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران جناب آقای دکتر احمدینژاد رسما افتتاح میگردد.
2- کاربرد پرتوها در زندگی: کاربرد پرتوها در زندگی خصوصا پزشکی، کشاورزی، صنعت اگر در مقام اول بهرهمندی از صنعت استراتژیک هستهیی نباشد، بدون شک همپای تولید برق و انرژی، جزء مهمترین عناصر قابل بهرهبرداری خواهد بود. در این عرصه، طراحی و تجهیز و ساخت شتابدهندهها جزء مهمترین و پیچیدهترین اجزا و مسائل میباشد که به فضل الهی این گره نیز بدست جوانان دانشمند و متفکر ایران اسلامی گشوده شده و اولین شتابدهنده صنعتی کشور به همراه 5 رادیوداروی درمانی:
1- (153Sm-EDTMP(kit اتمام فاز بالینی- ورود به لیست دارویی کشور
2- 185Re-Sulfocolloid در حال انجام فاز بالینی- ورود به لیست دارویی کشور
3- 99mTc-Ciprofluxcin اتمام فاز بالینی- ورود به لیست دارویی کشور
4- 90Y-Colloid در حال انجام فاز بالینی- ورود به لیست دارویی کشور
5- 177Lu-EDTMP اتمام فاز بالینی- ورود به لیست دارویی کشور
با همکاری معاونت محترم علمی و فناوری ریاست جمهوری کار طراحی و تولید آنها به پایان رسیده که امروز بدست ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران رسما راهاندازی و رونمایی خواهند شد.
ملت مقاوم، صبور و انقلاب ایران اسلامی، آزادگان جهان، حضّار محترم، رییس جمهور محترم.
امروز اینجانب به نمایندگی از متخصصان غیور، فکور و دانشمند ایران اسلامی، ضمن تجدید میثاق با شهدای گرانقدر عرصه هستهیی که پیشگامان و الگوی ما در تمامی ابعاد فعالیتهایمان بوده و میباشند و با تجدید بیعت با آرمانهای بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران رهبری مقتدر و عزیز انقلاب اسلامی، دست دوستی و همکاری بسوی ملتهای آزاده و ترقی خواه دراز کرده و اعلام مینماییم:
ما توانستیم با اتکال به خدا و بر پایه ایستادگی، شهامت و صبر ملت، ایران اسلامی را در زمره معدود کشورهای دارای دانش و فناوری هستهیی در تمامی ابعاد صلحجویانه و انساندوستانه آن قرار دهیم و این آمادگی را اعلام مینماییم که با فراخ دستی و بدون چشمداشت استعمارگریانه، این دستاوردها را در چارچوب معاهدات و مقررات بینالمللی موضوعه به همه جهانیان ارائه نماییم.
بار دیگر 20 فروردین روز ملی فناوری هستهیی را گرامی داشته و از حضور گرم و صمیمانه همه شما سپاسگزاری مینمایم.