مهاجران قبلا جویای کار و جوان بودند، حالا زنان و کودکان نیازمند خدمات درمانی هستند نگرانی سازمان بهداشت جهانی از انتقال زیکا در مسابقات المپیک از سوی تماشاچیان
وزارت بهداشت نگران موج جدید مهاجرت‌ها به ایران است، مهاجرت افرادی که
تعداد قابل توجهی از آنها، زنان و کودکانی هستند که نیاز به مراقبت و خدمات
ویژه‌ای دارند.
همین چند روز پیش بود که وزیر بهداشت در دیدار با
کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان و در آستانه روز جهانی
پناهنده، تاکید کرد که افغانستانی‌ها از هیچ پوشش بیمه‌ای برخوردار نیستند.
حسن هاشمی از کمیساریای عالی پناهندگان خواسته بود تا حمایت جدی‌تری از
بیمه درمان پناهندگان داشته باشد.
ایران پناهندگان را با مهاجران
افغان می‌شناسد، کسانی که اکنون تعدادشان در کشور به سه‌میلیون نفر می‌رسد.
عراقی‌ها در گروه دوم قرار می‌گیرند. آنها هم مشکلات خاص خودشان را دارند.
با همه اینها، حالا اتفاق تازه‌ای رخ داده است. به گفته رئیس مرکز مدیریت
بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، اگر قبلا بیشتر کسانی که به ایران مهاجرت
می‌کردند، جویای کار بودند و جوان و جزو افراد سالم، حالا تعداد قابل توجهی
از این جمعیت زنان و کودکانی هستند که نیاز به مراقبت دارند و برنامه
واکسیناسیون آنها باید کنترل شود. محمدمهدی گویا با بیان این‌که در کشورهای
مبدأ جمعیت مهاجر و پناهنده، برنامه واکسیناسیون به قوتی که در ایران اجرا
می‌شود، نیست، گفت: «ما مجبور هستیم که این خلأ‌ها را در یک فرصت زمانی
بسیار کوتاه پر کنیم که انرژی و وقت زیادی می‌برد و احتیاج به نیروی انسانی
بیشتری دارد.»
هزینه ١٠میلیارد تومانی برای ارایه خدمات بهداشتی به مهاجران و پناهندگان
او
ادامه داد: «موج جدید مهاجرت بیشتر از کشورهای پاکستان و افغانستان است.
در مقاطع زمانی مختلف بار بیماری که این جمعیت تحمیل می‌کند، متفاوت است.
گاهی اوقات این بیماری‌ها با واکسن قابل پیشگیری است که برای ما اهمیت
زیادی دارد؛ به‌ویژه فلج اطفال و سرخک که در مرحله ریشه‌کنی و حذف آن در
کشور قرار داریم.
در بعضی موارد بیماری‌هایی که از طریق آب و غذا
منتقل می‌شود نیاز به پیشگیری و درمان دارد. برخی بیماری‌ها نیز مزمن است،
به‌ویژه در جمعیتی که ساکن می‌شوند؛ مثل بیماری سل و سل‌های مقاوم به
درمان. در نتیجه باید با یک برنامه‌ریزی ویژه با آنها برخورد کنیم.»
او
به هزینه بالای ایران برای ارایه خدمات بهداشتی به مهاجران و پناهندگان هم
اشاره کرد: «هر‌سال حدود ١٠میلیارد تومان برای خدمات بهداشتی به جمعیت
مهاجران و پناهندگان اختصاص داده می‌شود. وزارت بهداشت حدود چهاربرابر آنچه
کمیساریای عالی پناهندگان برای ارایه خدمات بهداشتی در اختیار وزارت
بهداشت قرار داده است، هزینه می‌کند و ما انتظار داریم کمیساریای عالی
پناهندگان این موضوع را مورد ملاحظه و در دستور کار خود قرار دهد.»
بر
اساس اعلام این مسئول در وزارت بهداشت، بیشتر مهاجران در کشور اتباع افغان
هستند: «برای جمعیت مهاجران در کشور، حدود ١٠ تا ١٥ مرکز بهداشتی، درمانی
در اردوگاه‌های شهرهای مختلف که پناهندگان در آن زندگی می‌کنند، مشغول به
ارایه خدمت هستند، همچنین این خدمات در ۷۷ پایگاه بهداشتی ویژه مهاجران و
پناهندگان افغان ارایه می‌شود.» او با تأکید بر این‌که در هیچ‌کدام از
مراکز بهداشتی و درمانی تفاوتی میان ارایه خدمات میان جمعیت ایرانی و
پناهندگان وجود ندارد، افزود: «همه خدمات بهداشتی اولیه برای مهاجران و
پناهندگان رایگان است.» به گفته گویا، خدمات ارتقای سلامت و پیشگیری از
بیماری‌ها، آموزش شیوه زندگی سالم، خدمات بهداشت باروری مطابق خدماتی که به
مردم ارایه می‌شود و حتی کمی بیشتر از آن ازجمله اقداماتی است که توسط
وزارت بهداشت برای این جمعیت انجام می‌شود.
مهاجران بیشترین مبتلایان به سرخک بودند
رئیس
مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت با اشاره به اختصاص بیش از ۱۵
مراکز زایمانی ویژه برای جمعیت مهاجر و پناهنده در بعضی از مناطق خاص
کشور، ادامه داد: «یکی دیگر از برنامه‌های وزارت بهداشت، اجرای برنامه
واکسیناسیون است. ما نه‌تنها این خدمات را برای هر کودک مهاجر و پناهنده
به‌صورت عادی ارایه می‌کنیم، بلکه برای این جمعیت خدمات ویژه‌ای نیز در نظر
گرفته‌ایم.
در مقاطعی از سال برای پیشگیری از فلج اطفال، در یک
بازه کوتاه چندروزه جمعیت وسیعی را در مناطقی که احتمال می‌دهیم خطر ورود
بیماری وجود داشته باشد، واکسینه می‌کنیم. به این ترتیب حدود ۲۰۰هزار نفر
طی دو تا سه نوبت، گاهی تا چهار نوبت در سال این واکسن را دریافت
می‌کنند.» او افزود: «سال گذشته حدود ۵۰۰ مورد سرخک در کشور شناسایی شد که
بیشتر آنها از میان جمعیت مهاجر و پناهنده بود.
ما در مرحله حذف
بیماری سرخک در کشور قرار داریم، به همین خاطر برای ما اهمیت زیادی دارد که
به این هدف هرچه زودتر دست پیدا کنیم.» به گفته گویا، سال گذشته حدود
یک‌میلیون نفر علیه سرخک واکسینه شدند که ۲۰۰هزار نفر از میان جمعیت مهاجر
و پناهنده بودند. همچنین وزارت بهداشت در چهار نوبت، در چهار‌سال مختلف
متولدان سال‌های ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۲ را از بین جمعیت مهاجر و پناهنده علیه ویروس
هپاتیت B واکسینه کرد.
مردم عادی در المپیک زیکا را به کشورشان می‌برند
وضعیت
مهاجران و خدماتی که به آنها ارایه می‌شود، تنها موضوعی نبود که رئیس مرکز
مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت روز گذشته به آن اشاره کرد.
ماجرای
انتقال زیکا بعد از برگزاری المپیک هم ازجمله مواردی بود که این مسئول در
وزارت بهداشت نسبت به آن اعلام نگرانی کرد. او درباره آخرین وضع این بیماری
گفت: «سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده احتمال این‌که طی چند ماه آینده و
بعد از مسابقات المپیک تعدادی از ورزشکاران و مردم عادی که برای تماشای این
مسابقات به برزیل می‌روند، به زیکا مبتلا شوند و این بیماری را به
کشورشان منتقل کنند، وجود دارد. همچنین سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده که
در صورت انتقال این بیماری از برزیل به کشورهای دیگر احتمال گسترش این
بیماری در کشورهای دیگر وجود دارد.»
به گفته گویا، بیماری زیکا از
انسان به انسان منتقل نمی‌شود و انتقال انسان به انسان آن تنها از مادران
باردار به جنین است و شکل دیگری ندارد: «مسأله مهم درباره این بیماری، وضع
پشه ناقل این بیماری است. مطالعات سنگین وزارت بهداشت از پنج‌سال گذشته در
کشور نشان می‌دهد که پشه ناقل زیکا در کشور ایران فعال نیست اما احتمال
این‌که این پشه در آینده فعال شود، قابل پیش‌بینی نیست و احتمال آن وجود
دارد.»
او به نگرانی وزارت بهداشت درباره این بیماری اشاره کرد:
«وزارت بهداشت نگران است مبادا جمعیتی که به برزیل می‌روند به‌ویژه زنان،
به ویروس زیکا مبتلا شوند و مبادا این بیماری را به کشور بیاورند. مسأله
ورود زیکا به کشور با جدیت باید مراقبت شود، به همین علت وزارت بهداشت با
هماهنگی وزارت ورزش و جوانان و کمیته ملی المپیک کار آموزش ورزشکاران را
انجام می‌دهد و آموزش‌های لازم به ورزشکاران اعزامی داده شده است.»
رئیس
مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت ادامه داد: «علاوه بر آموزش به
ورزشکاران برای مراقبت از خود، وسایل پیشگیرانه را که شامل پماد و
اسپری‌های دور‌کننده حشرات است در اختیار ورزشکاران و مسافران برزیل قرار
می‌دهیم. یکی از مهمترین آموزش‌ها به مسافران برزیل پوشیدن لباس مناسب
است، هر چه لباس آنان پوشیده‌تر باشد و از لباس‌های آستین‌بلند استفاده
کنند، احتمال این‌که مورد گزش پشه قرار گیرند، کمتر می‌شود.»
براساس
اعلام او، زیکا علایم زیادی ندارد. علایم عمومی آن سردرد، تب، کوفتگی، بدن
درد و درد عضلات و قرمزی چشم است و در بسیاری از موارد خیلی با یک
سرماخوردگی ساده قابل تشخیص نیست: «آنچه درباره بیماری زیکا نگران‌کننده
است، یکی انتقال آن از مادر به جنین و تولد نوزادان مبتلا به هیدروسفالی
(با مغز کوچک) است و دوم در موارد بسیار اندک ممکن است برخی از مبتلایان به
این ویروس فلج و دوره درمان آنها بسیار طولانی شود.»
او تأکید
کرد: «مسافران برزیل هنگام بازگشت اگر علایم زیکا را داشتند، حتما به مراکز
وزارت بهداشت مراجعه کنند تا درمان‌های لازم برای آنان انجام شود.»