تشخیص دقیق آلاینده‌های آلی در آب با روش دوستدار طبیعت محققان دانشگاهی

کلروفنل‌ها یک دسته از ترکیبات شیمیایی سمی و بی‌رنگ هستند که حتی مقادیر کم آنها در محیط‌ زیست خطرات بسیاری را به دنبال خواهد داشت.

در دو دهه‌ اخیر اندازه‌گیری این ترکیب در نمونه‌های زیستی علاقه‌ بسیاری از محققان را به خود جلب کرده است. از کلروفنل‌ها به ‌عنوان مواد نگهدارنده چوب، ضدعفونی‌کننده، آفت‌کش‌ها و علف‌کش‌ها استفاده می‌شود.

ضدعفونی آب آشامیدنی به‌ وسیله‌ کلر نیز می‌تواند موجب ایجاد این ماده‌ سمی و سرطان‌زا در محیط آبی شود. بنابراین تعیین مقادیر اندک آن‌ها به ‌منظور تأمین سلامت جامعه گامی ضروری است.

در این راستا تحقیقاتی در دانشگاه صنعتی اصفهان در فاز آزمایشگاهی اجرایی شد. دکتر محمد سراجی، عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان هدف از انجام این پژوهش را توسعه‌ یک روش جدید و دوستدار محیط ‌زیست جهت اندازه‌گیری کلروفنل‌ها در آب آشامیدنی و آب رودخانه ذکر کرد و گفت: استفاده از این روش موجب افزایش کارایی در تعیین مقادیر کلروفنل‌ها خواهد شد. این روش علاوه بر این که روش دوستدار محیط‌ زیست است، از حساسیت بالا و حد تشخیص پایینی نیز برخوردار است.

سراجی با اشاره به نحوه‌ تشخیص و اندازه‌گیری مقدار کلروفنل در این روش جدید، توضیح داد: در این روش، ابتدا ترکیبات کلروفنل از طریق غشای یک فیبر توخالی به درون محلول درون فیبر استخراج می‌شوند.

وی فیبر را لوله‌ای توخالی از جنس پلی‌پروپیلن با ارتفاع یک و نیم سانتی‌متر و قطر 6‌ دهم میلی‌متر توصیف کرد و ادامه داد: بعد از استخراج ترکیبات از محلول درون فیبر، کلروفنل‌های استخراج شده توسط یک نانوجاذب جامد که بر روی یک سیم قرار گرفته است، جذب می‌شوند. در حین فرایند جذب، کلروفنل‌های استخراج شده با استیک آنیدرید واکنش داده و به مشتقات استری خود تبدیل می‌شود.

عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی اصفهان خاطر نشان کرد: پس از آن نانوجاذب سیمی شکل به کمک یک وسیله‌ مخصوص درون دستگاه کروماتوگرافی گازی تزریق شده و ترکیبات کلروفنل جذب‌شده اندازه‌گیری می‌شود.

نتایج این تحقیقات که حاصل تلاش‌های دکتر محمد سراجی، عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان و میلاد غنی، دانشجوی مقطع دکترای این دانشگاه است، در مجله  Chromatography Aبه چاپ رسیده است.