نشریه «امریکن اینترست» در گزارشی تحت عنوان به «تعویق افتادن تغییر رفتار ایران» نوشت: به نظر نمیرسد که انتخاب شدن میانهروها در ایران تاثیر زیادی بر تصمیم گیرندگان واقعی چون «آیت الله احمد جنتی» روحانی فوق اصولگرا که هفته جاری به سمت ریاست شورای خبرگان رهبری انتخاب شد، بگذارد.
بر اساس این گزارش، آن چه که اینک در ایران انجام میپذیرد نشان میدهد که تقریبا نمیتوان از این کشور رفتار صلح جویانه انتظار داشت و متاسفانه ارزشهای اصولگرایانه و تندروی در بطن حکومت و سیاست خارجی ایران وجود دارد.
نشریه یاد شده نوشت: ایران کشوری چند قومیتی با اقوام کرد، عرب، آذری، بلوچی و برخی دیگر است که در قلمرو کشور با فارسها که 60 درصد جمعیت را تشکیل میدهند اشتراک دارند اما در کل بخش عمده جمعیت ایران شیعه هستند. در این بین این کشور نیاز به هویت عقیدتی برای اتحاد کشورش دارد و «هویت شیعه» این ویژگی را دارد. هویت شیعه پیوند عقیدتی است که کشور را بیش از ملیت گرایی فارسی با هم متحد نگه داشته است و اگر ایران تعصب سفت و سختش به شیعه را قربانی نماید، آنگاه با شبه نیرویی مواجه میشود که بسیاری دیگر از کشورهای چند قومیتی چون اتحاد جماهیر شوروی و یوگسلاوی سابق را در دهههای گذشته چند تکه نمود.
رسانه یاد شده سپس مینویسد: اگر چه اتحاد در ایران با سیاستهای تندروی شیعه در هم آمیخته و مواضع بینالمللی این کشور در نفرت از اسرائیل یا آمریکا است و حتی شدیدتر شده، اما ایران میخواهد مبدل به یک قدرت بزرگ جهانی مسلط بر خاورمیانه غنی از نفت شود و متحدان و شرکای شیعهاش که درصد زیادی را از جمعیت ساکن اطراف خلیج فارس را شکل میدهند سربازان این کشور در این برنامه هستند که میتوان به علویهای سوریه و حزبالله لبنان اشاره کرد که این آخری به حوثیهای یمنی حامی ایران نیز کمک میکند اما باید گفت این امر (نفوذ ایران در منطقه) تنها با تعامل با شیعیان میسر نمیشود و در این میان ایران نیاز دارد تا حضورش در منطقه و کشورهای عمدتا سنی جهان عرب را مشروعیت بخشد و این البته مکانی است که رویکرد خشم نسبت به آمریکا و اسرائیل کارایی پیدا خواهد کرد.
مواضع ایران در ذات خود به عنوان «تنها کشور مقاوم در برابر امپریالیسم آمریکا و صهیونیسم تجاوز کار» مطرح است. موردی که موجب بی اعتبار شدن و از سکه افتادن قدرتهای سنی و روحانیونی میشود که یا بیتاثیرند یا متحدان سازگار با آمریکا هستند و این اتهامی است که ایران به عربستان سعودی نسبت میدهد. اگر این کشور رویکرد ضد صهیونیست و ضد آمریکا را از سیاست خارجی خود دور کند، آنگاه مشروعیت لازم در تلاش برای جلب قلوب و اذهان مردم در خاورمیانه نوین را نخواهد داشت. بدون ایدههای شیعه، ساختار سلسله مراتبی شیعه و ایده مقاومت اسلامی که بر پایه نفرت از آمریکا و اسرائیل بنا شدهاند، ایران قدرت توانمند فرامرزی نخواهد شد.
در خاتمه این مطلب آمده است: البته این حقایق بدین مفهوم نیستند که باید از جنبههای تغییرات در ایران ناامید و سرخورده شویم و یا از نبرد اجتناب ناپذیر بین ایران و آمریکا صرف نظر نماییم. البته ما در دوره جنگ سرد یاد گرفتیم که میتوانیم برخی اوقات توافق واقع بینانه با رقبای راهبردی خود داشته باشیم و دلایل موجهی برای آمریکا و ایران وجود دارد که میتوانند از نبرد اجتناب نمایند حتی در صورتیکه ما به سوی محدود کردن رویکردهای تجاوزکارانه منطقهای ایران پیش رویم.