پیشگیری از مرگ خاموش مراتع امری ضروری است

پرویز گرشاسبی ظهر چهارشنبه در  حاشیه جلسه نشست هم‌اندیشی مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز استان زنجان در گفتگو با خبرنگاران با اشاره به وجود ۸۴ میلیون هکتار مرتع  در کشور اظهار کرد: حدود ۵۰۰ هزار خانوار از  هزار ۹۶۰ خانوار وابسته به مراتع کمتر از ۲۰ رأس دام دارند.

وی بابیان اینکه از ۹۶۰ هزار خانوار وابسته به این مراتع، دام‌های ۵۰۰ هزار خانوار زیر ۲۰ هزار رأس است ادامه داد: حذف خانوارهای زیر ۵۰ هزار رأس، منوط به ایجاد معیشت جایگزین از برنامه‌های سازمان به شمار می‌رود.

معاون آبخیزداری سازمان مراتع، جنگل‌ها و آبخیزداری  کشور بابیان اینکه ۳۲ میلیون هکتار بیابان در ایران وجود داشته گفت: طی سال‌های اخیر سالانه یک میلیون هکتار  به این میزان افزوده‌شده است.

گرشاسبی ایران را یکی از کشورهای موفق حوزه آبخیزداری برشمرد و افزود: تاکنون هشت میلیون هکتار از اراضی تحت پوشش برنامه‌های بیابان‌زدایی قرارگرفته‌اند که از این میزان بخشی در کانون‌های بحران است.

 به گفته معاون آبخیزداری سازمان مراتع، جنگل‌ها و آبخیزداری  کشور چشمه‌هایی از غبار در خوزستان، ارومیه و  جازموریان بازشده و  در این استان‌ها مقابله بابیان زایی و گردوغبار در ۵۰ هزار هکتار از اراضی انجام می‌شود.

گرشاسبی سدسازی، مدیریت نامناسب مراتع  و کشاورزی را از  دلایل بیابان‌زایی دانست و گفت: متأسفانه به‌جای کشاورزی حفاظتی  به کاشت محصولات پرآب می‌پردازیم  به‌گونه‌ای که در خوزستان ۷۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی و  در عراق از دو میلیون هکتار چشمه غبار  ۸۰۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی هستند.

معاون آبخیزداری سازمان مراتع، جنگل‌ها و آبخیزداری  کشور گفت: پارسال ۱۰۰ هزار هکتار عملیات مقابله با بیابان‌زایی انجام‌شده و امسال در ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار هکتار از اراضی انجام می‌شود.

 گرشاسبی بابیان اینکه یکی از مصادیق بارز اقتصاد مقاومتی آبخیزداری است گفت: استحصال آب به‌وسیله  آبخیزداری هر مترمکعب ۲۴۰ تومان و به‌وسیله  سدسازی هزار و ۲۵۰ تومان هزینه دارد بنابراین آبخیزداری به‌صرفه است  و در برنامه  ششم توسعه مدنظر قرار می‌گیرد.

 معاون آبخیزداری سازمان مراتع، جنگل‌ها و آبخیزداری  کشور اظهار کرد: در راستای تقویت آبخیزداری مشارکت دولتی در پرداخت بخشی از هزینه‌های کشاورزی مکانیزه و ورود خیرین  در سدسازی  عملیاتی شده است.

گرشاسبی تصریح کرد: مشکلات در حوزه منابع طبیعی و آبخیزداری محدودیت مالی است و نه برنامه به‌گونه‌ای که سال گذشته فقط ۶۰ درصد اعتبارات مصوب به استان‌ها تخصیص داده شد و امسال این رقم به ۴۵ درصد کاهش یافته است.

معاون آبخیزداری سازمان مراتع، جنگل‌ها و آبخیزداری  کشور با تاکید بر ضرورت مدیریت جامع آبخیز  در راستای برنامه‌ریزی فرا بخشی به‌جای برنامه‌های بخشی گفت: ۳۳ بخش در کشور در این حوزه مدنظر قرارگرفته است که از مهم‌ترین تجارب می‌توان به تجارب  آبخیزداری  قزل تپه  اشاره کرد.

گرشاسبی با اشاره به تشکیل کارگروه ملی با ریاست وزیر جهاد کشاورزی، جهت هماهنگی بین دستگاه‌ها و برای مقابله با بیابان‌زایی گفت: سدسازی و مدیریت غلط مراتع، مهم‌ترین عامل بیابان‌زایی به شمار می‌رود. در خصوص اجرای همه طرح‌های آبخیزداری نیز متأسفانه دولت با مشکل مالی و اعتبار مواجه است، به‌گونه‌ای که پارسال فقط ۶۵ درصد و امسال حدود ۴۵ درصد از منابع مصوب در این راستا را از دولت گرفته و به استان‌ها دادیم.

وی  متذکر شد: مقرر شده بود در برنامه پنجم توسعه هشت میلیون مترمکعب عملیات آبخیزداری انجام شود  اما به دلیل مشکلات مالی فقط ۵. ۳  میلیون مترمکعب عملیاتی شده است.

گرشاسبی افزود: از ۲۵ پروژه آبخیزداری و ۳۸ ایستگاه آبخوان‌داری، هر هکتار عملیات آبخیزداری منجر به استحصال ۵۲۰ مترمکعب آب، کاهش فرسایش خاک به میزان ۸ تن، کاهش رسوب به میزان ۵.۵ تن و افزایش ۱۲۰ کیلوگرم علوفه می‌شود.

معاون آبخیزداری سازمان مراتع، جنگل‌ها و آبخیزداری  کشور با تاکید بر لزوم پیشگیری از مرگ خاموش مراتع گفت: مراتع بخش بی‌دفاع منابع طبیعی است که به دلایلی همچون چرای مازاد دچار مرگ خاموش شده‌اند.

معاون آبخیزداری سازمان مراتع، جنگل‌ها و آبخیزداری  کشور در ادامه با اشاره به اجرای  پروژه مدیریت انسجام سازمانی  در منابع طبیعی گفت: این پروژه  که در هشت کشور انجام می‌شود، نسبت به پروژه‌های قبلی بین‌المللی کامل‌تر است.

وی  افزود: ایران بهترین تجارب و دستاوردها را در زمینه مدیریت انسجام سازمانی در منابع طبیعی داشته است به‌گونه‌ای که در استان‌های یزد، سیستان و بلوچستان، کرمانشاه، سمنان  و کردستان عملیاتی می‌شود.

 معاون آبخیزداری سازمان مراتع، جنگل‌ها و آبخیزداری  کشور خاطرنشان کرد: در سی و هشتمین نشست کنفرانس یونسکو  ایجاد مرکز بین‌المللی مدیریت جامع آبخیزداری  که پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران بود به تصویب رسید و در حال حاضر در دست آماده سازی مقدمات آن هستیم.

 وی تصریح کرد: با تأسیس این مرکز ایران بار سنگینی بر دوش می‌کشد و باید تجارب موفق کشورها را در جهان تسری دهد.