برچیدن تاسیسات هسته‌ای ایران آغاز شد

به نقل از نیویورک تایمز، انتظار می‌رود امروز مهندسان ایرانی یکی از بزرگترین و پیچیده‌ترین طرح‌های برچیدن تاسیسات هسته‌ای در تاریخ جهان را آغاز کنند.

نیویورک تایمز مدعی شد: دانشمندان ایرانی امروز 12 هزار سانتریفیوژ را پس از برچیدن، ذخیره می‌کنند. همچنین انتظار می‌رود بزودی دانشمندان این کشور بیش از 12 تن اورانیوم با غنای کم - معادل 98 درصد ذخایر ایران – را با کشتی از کشور خارج و هسته مرکزی راکتور پلوتونیوم اراک را تخریب کنند.

این روزنامه مدعی شد: مهندسان ایرانی به منظور برداشته شدن سریع‌تر تحریم‌ها و بازگشت بیش از 100 میلیارد دلار پول‌های بلوکه شده ایران به کشور، مایلند اقدامات لازم را هر چه زودتر به اتمام برسانند. با این حال، بسیاری از مردم در ایران به احتمال فراوان درباره اتفاقی که خواهد افتاد کمتر خوانده یا شنیده‌اند.

نیویورک تایمز در ادامه می‌نویسد: با وجود آنکه توافق هسته‌ای یک پیروزی تاریخی برای دولت روحانی است، هر دو طرف نگرانند در هفته‌ها و ماه‌های آینده، مخالفت‌ها و تقلب‌ در اجرای توافقنامه صورت گیرد. محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران دو هفته پیش در سازمان ملل با جان کری، وزیر خارجه آمریکا دیدار کرد. ظریف درباره تلاش کنگره آمریکا برای اعمال تحریم‌های جدید به دلایل واهی علیه تهران گفت: ما نگران هستیم. ظریف نگران است اگر آمریکا تحریم‌های جدیدی بخاطر حمایت ایران از دولت بشار اسد در سوریه و حزب الله علیه تهران وضع کند، ایران نیز متعاقباً اجرای توافقنامه هسته‌ای را تعلیق کند.

مجلس ایران طرحی را تهیه کرده است که براساس آن خواستار ادامه رصد برداشته شدن تحریم‌های آمریکا و دادن پاسخ‌ متناسب شده است. با این وجود، ظریف وعده داده است کار برچیده شدن تاسیسات هسته‌ای تا پایان آبان ماه اجرایی شود.

نیویورک تایمز در ادامه مدعی شد: با این وجود، چالش‌ها میان طرفین هنوز وجود دارد. تهران در هفته گذشته برای راضی ‌نگه داشتن مخالفان برچیدن تاسیسات هسته‌ای، اقدام به آزمایش موشک میان‌برد بالستیک کرد. سامانتا پاور، نماینده آمریکا در شورای امنیت سازمان ملل جمعه گذشته اعلام کرد آزمایش موشکی ایران، نقض آشکار قطعنامه شورای امنیت است. همچنین در روزهای گذشته، تلویزیون ایران تصاویری از زرادخانه‌های موشکی ایران در زیر زمین نمایش داد. از طرفی دادگاه ایران، جیسون رضائیان – روزنامه‌نگار واشینگتن پست – را به جرم جاسوسی محکوم کرد. با این وجود، احتمال دارد او با ایرانیان زندانی در آمریکا مبادله شود.

هر دو طرف در اجرای برجام راسخ هستند. ایران انتظار دارد تحریم‌ها به سرعت با اجرای برجام برداشته شود و طرف غربی نیز خواستار برچیده شدن سریع تاسیسات هسته‌ای است. با این وجود، تاریخ نشان داده است برچیدن تاسیسات هسته‌ای، فرآیندی زمان‌بر است. برای نمونه، برچیدن تاسیسات هسته‌ای آفریقای جنوبی 9 سال زمان برد. این کشور در سال 1990 موفق به ساخت بمب اتم شد؛ اما فرآیند نابودی برنامه غنی‌سازی این کشور، در سال 1999 به سرانجام رسید.

فرآیند اجرای توافق هسته‌ای از امروز در ایران آغاز می‌شود. ایران براساس توافق هسته‌ای پذیرفته است نطنز اصلی‌ترین مکان غنی‌سازی این کشور باشد. این مرکز غنی‌سازی، مجاز به دارا بودن 5 هزار سانتریفیوژ است. همچنین ایران پذیرفته است تا 15 سال، اورانیوم غنی شده کمتر از ساخت یک بمب هسته‌ای در اختیار داشته باشد.

با این وجود، هنوز دو موضوع مهم درباره برنامه هسته‌ای ایران مطرح است. موضوع نخست این است که ایران درباره فعالیت‌های مشکوک خود در گذشته چگونه با آژانس انرژی اتمی تعامل خواهد کرد و دومین موضوع مطرحه چگونگی برخورد ایران با درخواست‌های بازرسان آژانس انرژی اتمی است. 

پنجشنبه هفته گذشته، پایان ضرب الاجل ایران برای پاسخ دادن به 12 فعالیتی است که آژانس آنها را در سال 2003 مشکوک ارزیابی کرد. سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا مدعی هستند این 12 فعالیت دارای اهداف نظامی بوده است.