رئیس جمهوری کشورمان صبح جمعه به وقت محلی در نیویورک، در دیدار مدیران و مجریان ارشد رسانه های آمریکایی و بین المللی با تشریح و تبیین مواضع منطقه ای و بین المللی جمهوری اسلامی ایران، به پرسش های آنان پاسخ داد.
حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی در ابتدای این نشست به موضوع توافق هسته ای ایران با گروه 1+5 اشاره کرد و گفت: سال گذشته بحث بر سر این بود که آیا این مذاکرات به نتیجه می رسد یا خیر؟ اما اکنون سئوال این است که آیا این توافق بخوبی اجرایی خواهد شد و آیا می تواند زمینه ای برای توافقات بهتر و حل اختلافات در خصوص مسایل دیگر باشد؟
رئیس جمهوری سپس به تشریح تغییرات و تحولات رخ داده در منطقه پرداخت و گفت: اوضاع عراق امسال نسبت به سال گذشته بهتر شده هر چند که برای موفقیت ارتش و مردم عراق در مقابل گروه های تروریستی هنوز قدم های مهمی باقیمانده است؛ درخصوص سوریه نیز بحث آوارگان سوری ابعاد جدیدی از مسائل منطقه ای و بین المللی را پدید آورده است.
روحانی با تاکید بر اینکه «آوارگان سوری مردمی هستند که پیش از این با آرامی در سوریه و با مدیریت همین حکوت زندگی می کردند و تروریست ها و جنگ افروزان دلیل اصلی آوارگی آنان هستند»، ادامه داد: وضعیت در یمن امسال در مقایسه با سال گذشته بدتر شده است. مردم با مداخله نظامی و حملات برخی کشورهای منطقه بویژه عربستان در وضعیت غیرقابل تحملی بسر می برند و باید برای نجات مردم فکر عاجلی کرد.
** رسانه ها اجازه ندهند دشمنی و بدبینی ها میان ملتها گسترش یابد
رئیس جمهوری افزود: از رسانه های همگانی انتظار می رود که به سیاستمداران برای هموارتر کردن مسیری که به نفع مردم منطقه باشد، کمک کنند و اجازه ندهند دشمنی ها و بدبینی های غیرواقعی میان ملت های منطقه گسترش یابد.
روحانی در ادامه این نشست و در پاسخ به پرسشی درباره امکان مبادله زندانیان آمریکایی و ایرانی و از جمله خبرنگار واشنگتن پست، گفت: برخی از این افراد از نظر ما ایرانی هستند زیرا طبق قوانین ایران، ما دو تابعیتی را نمی پذیریم و البته از سوی دیگر، عده ای ایرانی نیز در آمریکا زندانی یا بی دلیل تحت تعقیب هستند.
رئیس جمهوری افزود: من با کلمه مبادله و تبادل موافق نیستم و معتقدم باید هر دو دولت بر مبنای قانون به تسریع در امور قضایی، تسهیل در امور کنسولی و درنهایت آزادی سریعتر آنها کمک کنند. البته موضوع زندانیان در ایران در اختیار قوه قضاییه است و قویه مجریه دخالت مستقیمی در این زمینه نمی تواند انجام دهد. در عین حال رئیس جمهوری به عنوان مجری قانون اساسی می تواند موضوع را پیگیری کند و اگر لازم بود تذاکرات لازم را بدهد. برای من مهم است که این افراد اگر راهی وجود دارد زودتر آزاد شوند.
** ایران طرح خود درباره سوریه را با کشورهای علاقه مند به مشورت گذاشته است
در ادامه از رئیس جمهوری سئوال شد که ایران با رژیم اسد پیوند دارد، آیا میان ایران و آمریکا در ارتباط با سوریه هماهنگی صورت گرفته است و به طور نمونه آیا وزیران خارجه دو کشور صحبت و هماهنگی داشته اند؟ ، روحانی پاسخ داد: ایران با حکومت سوریه روابط داشته و خواهد داشت. آنچه در سوریه اتفاق افتاده این بوده که گروهی در داخل به حکومت معترض بودند اما در فاصله کمی فعالیت های گروه های تروریستی در آن کشور چنان تشدید شد که آن گروه معترض عملا به سایه رفتند و درگیری کنونی به درگیری گروه های تروریستی و ارتش سوریه تبدیل شده است.
روحانی افزود: البته معتقدیم باید فضایی ایجاد شود که معترضان نیز نظرات خود را اعلام کنند و در فرایندی، تغییرات لازم در قانون اساسی نیز ایجاد شود.
وی تصریح کرد: اما امروز نگرانی اصلی آوارگی مردم سوریه، تخریب آن کشور توسط گروه های تروریستی و کشته شدن مردم بیگناه این کشور به دست تروریستهاست. مبارزه با تروریسم بی تردید اولویت اول سوریه است. ثبات بدون دموکراسی ممکن نیست و از طرف دیگر نمی توان وسط میدان تروریسم و جنگ از دموکراسی گفت و صندوق رای گذاشت.
رئیس جمهوری افزود: ایران نیز برای سوریه طرحی دارد و آن را با دوستان و کشورهای علاقه مند به مشورت گذاشته است؛ امیدواریم راه حلی جمعی برای سوریه پیدا شود که پایان آن، پایان تروریسم، بازگشت آوارگان به کشورشان و فرایند گفت وگو میان گروه های سوری برای آینده باشد و ما در حال گفت وگو با کشورهای مختلف در این عرصه هستیم.
روحانی همچنین در جواب پرسشی درباره مخالفت آمریکا با حضور ایران در مذاکرات مربوط به سوریه و اینکه به نظر می رسد اکنون در این موضع خود تجدیدنظر کرده اند، گفت: آمریکایی ها اگر قبلا با حضور ایران مخالف بودند خطا و اشتباه بوده است. چه کسی بخواهد و چه نخواهد، ایران به عنوان کشور قدرتمند و تاثیرگذار در منطقه حضور تعیین کننده دارد و این واقعیت است.
** اجرای کامل توافق هسته ای یک آزمایش بزرگ برای آمریکاست
رئیس جمهوری افزود: همه کشورهایی که می توانند نقش مثبتی در زمینه سوریه ایفا کنند باید به صحنه بیایند اما اینکه آیا ایران و آمریکا در این زمینه مذاکره می کنند و یا نه، قبلا گفته شده که عمل کامل به توافق هسته ای یک آزمایش بزرگ برای اعتماد است. توافق در آمریکا به مرحله اجرا نزدیک شده و در ایران هم همینطور، تحریم ها باید به طور کامل برداشته شوند تا مردم ایران احساس کنند که مذاکره ثمربخش است. بعد از آن ممکن است بتوان راجع به موضوعات دیگر هم دو کشور وارد گفت و گو شوند.
در ادامه این دیدار، خبرنگاری از رئیس جمهوری پرسید: کاخ سفید گفته است باراک اوباما تمایل دارد بحثی با شما داشته باشد اما ایرانی ها تمایلی نشان نداده اند. بعد از این توافق هسته ای، چرا شما حاضر نیستید با رئیس جمهوری آمریکا حتی دست هم بدهید؟، خبرنگار دیگری نیز بلافاصله پرسید «آماده هستید اگر اتفاقی اوباما را در راهروهای سازمان ملل ببیند با او دست بدهید؟» که روحانی پاسخ داد: ممکن است برخی فکر کنند اکنون راه روابط ایران و آمریکا هموار شده و برخی نیز فکر کنند این دو کشور نمی توانند هرگز با هم رابطه داشته باشند یا برخی فکر کنند اگر دو نفر با هم دست دهند دیگرهمه چیز تمام می شود.
وی افزود: خوشبینی و بدبینی صرف نفعی ندارد؛ البته باید واقع بین بود و به منافع مشترک و آینده نگاه کرد. بین ایران و آمریکا اختلافات و خصومت های زیادی بوده و مردم ایران از سیاست های دولت آمریکا در قبال خود و منطقه ناراحتند.
رئیس جمهوری افزود: باید قبل از هر چیز شناخت نسبت به واقعیت های دو طرف ایجاد شود و رسانه ها نقش مهمی در این خصوص برعهده دارند.
روحانی اظهارداشت: در جریان انتخابات نیز گفتم که هدف دولت من کاستن از خصومت ها و سطح تنشهاست و در این زمینه همه باید تلاش کنیم.
** مشکلات ایران و آمریکا یک شبه حل نمی شود
رئیس جمهوری در پاسخ به پرسشی درباره شعار مرگ برآمریکا در ایران گفت: مردم ایران با مردم آمریکا دشمن نیستند. مردم ایران از سیاست های آمریکا ناراضی اند و این شعار مخالفت با سیاست های آمریکا بویژه در خاورمیانه است. باید این فضا عوض شود. ادامه حرکت در مسیر تخاصم بی نتیجه است.
روحانی درخصوص تکرار سئوال ملاقات احتمالی با اوباما گفت: به جای ملاقات و دست دادن، باید بیشتر دنبال این باشیم که چگونه مسایل را برای آینده حل و فصل کنیم و راه حل بیابیم. بین بنده و اوباما گاهی نامه رد و بدل می شود و این انتقال پیام ها عادی است اما مساله مهمتر این است که باید به آینده بیاندیشیم و ببینیم چگونه باید موانع را برداریم. قطعا این کار یک شبه حل نمی شود و نیازمند زمان و تدبیر و اقدامات سازنده هستیم.
رئیس جمهوری افزود: البته روزی تصور نمی شد که وزیران خارجه ایران و آمریکا دور یک میز بنشینند و حرف بزنند اما اینکه گفته شود چه روزی می توانیم بگوییم که اختلافات اصلی و ریشه دار میان ایران و آمریکا حل و فصل می شود، پیش بینی اش سخت است. ما فکر می کنیم در این دو سال قدم هایی به جلو برداشته ایم اما هنوز فاصله ها زیاد است.
روحانی گفت: مشکلات ایران و آمریکا با دست دادن حل نمی شود؛ نگرش ها و عملکردها باید عوض شود. مهم است که بتوانیم در افکار عمومی دو طرف این مساله را مردم قبول کنند که منافع مشترک چگونه حاصل می شود. آیا فاصله داشتن یا کوتاه کردن فاصله ها به نفع دو طرف است؟
روحانی درباره فعالیت های نظامی روسیه در سوریه نیز گفت: روس ها با سوریه روابط نزدیکی داشته و دارند. اخیرا پوتین به من گفت که روسیه می خواهد در زمینه مبارزه با داعش در سوریه و منطقه فعالتر باشد و گفت که با اوباما هم در این زمینه صحبت کرده است، بنابراین روس ها اعلام کردند که می خواهند نقش موثرتری در مبارزه با گروه های تروریستی و از جمله داعش داشته باشند. روابط ما با روسیه نزدیک است و رایزنی داریم اما ائتلافی نداریم. ما در عین حال مشورت و تبادل اطلاعات داریم و نسبت به آینده سوریه نیز در سطوح مختلف با هم مذاکره می کنیم.
** عربستان باید در مدیریت حج بازنگری کند
روحانی درباره روابط ایران و عربستان نیز گفت: دیروز متاسفانه عده ای زیاد در مراسم دینی و مذهبی حج در عربستان کشته شده اند که 140 ایرانی نیز در جمع کشته شدگان بود و البته این عدد ممکن افزایش یابد. چندی پیش هم در مسجدالحرام عده ای کشته و مجروح شدند.
رئیس جمهوری در این زمینه افزود: شرایط حج امسال متفاوت از گذشته شده و این حوادث بسیار بزرگ و غیرمنتظره بوده است. انتظار این است که حکومت جدید عربستان با توجه به تجربیات گذشته فرایند مدیریت حج را بازنگری کند و نسبت به تامین امنیت و سلامت همه حجاج پایبند باشد.
روحانی اظهارداشت: ایران با دخالت نظامی و حملات عربستان به مردم یمن کاملا مخالف است زیرا موضوع یمن موضوعی داخلی است.
رئیس جمهوری گفت: در عین حال اگر در شرایطی بیینیم که می توانیم با عربستان گفت وگوی مفید داشته باشیم، مانع نخواهیم شد. در سطوحی مذاکراتی داشته ایم و سفیر و روابط دیپلماتیک هم داریم. حل این مسایل به نفع منطقه و دو کشور خواهد بود.
** مانعی برای حضور سرمایه گذاران آمریکایی در ایران نیست
روحانی در پاسخ به پرسشی درباره اقتصاد ایران و حضور سرمایه گذاران خارجی گفت: بعد از توافق شرایط برای حضور سرمایه گذاران مناسبت تر شده است. امروز شرکت های مختلف اروپایی و آسیایی برای سرمایه گذاری به ایران می آیند و از طرف ایران مانعی هم برای صاحبان سرمایه و فناوری و شرکت های آمریکایی نیست که در اقتصاد ایران حضور رقابتی و شفاف داشته باشند.
روحانی در جواب پرسشی درباره بمباران مردم سوریه توسط دولت اسد نیز گفت: نمی دانم اطلاعات شما از کجاست؟ آن بمب ها علیه تروریست ها استفاده می شود. در عین حال بمب های آمریکا مخربتر هستند. مهم هدف است. مگر مردم عراق بخاطر استفاده آمریکا از تسلیحات ممنوعه کشته نشدند و یا در خصوص استفاده از اورانیوم ضعیف شده صحبت از بیماری هایی نظیر سرطان در عراق نیست. در سوریه تروریست ها سر مردم را می برند و جنایات بزرگی مرتکب می شوند. مهم است که اطلاعات دقیق و تعبیرات درستی داشته باشیم.
** برجام را می توان سریعتر اجرایی کرد
رئیس جمهوری همچنین در جواب پرسشی درباره انتظار ایران از برجام نیز گفت: مخالفت ها و موافقت ها در ایران و آمریکا طبیعی است. در ایران اکثریت بزرگی از مردم موافقند و اقلیتی مخالف. مهم این است که برجام باید تا پیش از سال 2015 اجرایی شود و از نظر ما حتی می شود در نوامبر نیز اجرایی شود. تا آن زمان خیلی فاصله نداریم.
رئیس شورای عالی امنیت ملی ادامه داد: به نظرم همه برای موفقیت برجام تلاش و نقش خود را تاکنون به خوبی ایفا کردند. به نظر من اجرای این توافق اگر به خوبی انجام شود حتما زمینه را برای گفت وگوهای دیگر آماده می کند.
روحانی همچنین در پاسخ به پرسشی درباره نفوذ ایران در عراق نیز گفت: اگر در عراق کمک های ایران نبود حتما بغداد سقوط می کرد و داعش بر بغداد مسلط می شد. ایران به سرعت هم به کردها و هم به درخواست دولت مرکزی پاسخ مثبت داد و یاری رساند. اگر کمک های ایران نبود اربیل نیز سقوط می کرد و سلیمانیه نیز در خطر قرار می گرفت. ایران به درخواست دولت مرکزی عراق، کمک فوری کرد.
رئیس جمهوری افزود: هر دولتی در منطقه که برای مبارزه با تروریسم از ایران کمک بخواهد، آماده همکاری هستیم.