نشریه آمریکایی «ساینس» در گزارشی می نویسد:« اجرایی شدن توافق هسته ای موجب شکوفایی دوره علمی جدیدی در ایران خواهد شد».
مجله «ساینس» نوشته است که تحریم ها با هدف جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای وضع شدند، اما با اجرایی شدن آن ها دانشمندان ایرانی نیز از وارد کردن فسیل، دانلود نرم افزار، اشتراک نشریات علمی بین المللی و خریداری تجهیزات مورد نیاز خود از کشورهای خارجی محروم شدند.
«آلن گودمن» رئیس موسسه تحصیل بین المللی،اما معتقد است که با وجود تحریم ها علم در ایران پیشرفت کرده است.
وی در همین خصوص اظهار کرد « ما پیام روشنی دریافت کردیم که علم و دانششان زنده و در سطح مطلوبی است».
گودمن اوایل سال جاری میلادی به همراه گروهی از اساتید دانشگاههای آمریکا برای بررسی راه های افزایش همکاری با دانشمندان ایرانی به تهران سفر کرد.
«علی اکبر صالحی» رئیس سازمان انرژی اتمی ایران می گوید که ترور پنج دانشمند هسته ای ایران در یک دهه گذشته ایران را از دنبال کردن برنامه هسته ای صلح آمیز دور نکرده است.
وی در همین باره گفت «این ترورها به واقع مانعی بر سر راه فعالیت های هسته ای ما ایجاد نکرد.»
وی اضافه کرد «در واقع این ترورها به نوعی باعث سرعت گرفتن این روند نیز شد چرا که پس از آن اتفاقات تعداد زیادی از دانشجویانی که در رشته های دیگر درس می خواندند نیز رشته شان رابه هسته ای تغییر دادند.»
این گزارش می افزاید، در زمینه های دیگر نیز به همین صورت بوده است. برای مثال هنگامی که ایران نتوانست حسگر های تشخیص زمین لرزه وارد کند، دانشمندان ایرانی نمونه مشابه داخلی آن را طراحی کردند.
محمد فرهادی وزیر علوم،تحقیقات و فناوری ایران،در مقاله ای آورده است که تحریم ها «دانش، صنعت و بخش های خدماتی ایران را به سمتی سوق داد تا به روش های جدید و موثرتری با هم در ارتباط باشند و دانشمندان را مجبور کرد که خلاقانه تر کار کنند و برای اولین بار در تاریخ ایران اقتصادی دانش - محور را پایه گذاری کنند.»
به گفته وی ایران اکنون مشتاق است تا مشارکت بین المللی بیشتری داشته باشد: ما تمام دانشمندان سراسر دنیا را دعوت می کنیم تا همکاری با دانشمندان ما را آغاز کنند. ایران آماده است.
این گزارش اضافه می کند: انتظار می رود که تحریم های اقتصادی ایران تا پایان سال جاری میلادی پایان یابند. طرح ساخت یک رصدخانه تراز اول بین المللی در ایران به تصویب رسیده است. ساخت این طرح 30 میلیون دلاری سال آینده آغاز خواهد شد.
این تلسکوپ اپتیکال3.4 متری توانایی بررسی اشعه های گاما و سیارات فراخورشیدی، جستجو برای یافتن ماده تاریک و بررسی آرایش کهکشان ها را دارد.
«پیرو سالیناری» از رصدخانه اخترفیزیکی فلورانس، معتقد است که این طرح پس از تکمیل در چهار یا پنج سال آینده یکی از بهترین تلسکوپ های منطقه خواهد بود.
طرح بزرگ دیگری که ساخت آن در سال 2018 آغاز می شود، اولین سنکروترون (شتاب دهنده ذرات) ایران است.این طرح 300 میلیون دلاری بزرگترین پروژه علمی تاریخ ایران به شمار می رود.
«دیوید اتوود» فیزیکدان کاربردی دانشگاه کالیفرنیا،می گوید که ساخت این سنکروترون این پتانسیل را در اختیار ایران می گذارد که در سطح جهانی تحقیقات علمی انجام دهد.
ایران همچنین تحقیقات در زمینه سلول های بنیادی را پیش می برد. بر اساس فتوای آیت الله خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی ایران، تحقیقات در این زمینه مجاز است اما همتاسازی انسان همچنان جزو خطوط قرمز است.
به عنوان بخشی از توافق هسته ای قرار است که مرکز غنی سازی اورانیوم فردو با تغییر کاربری به یک مرکز تحقیقات بین المللی در زمینه های اخترشناسی، پزشکی هسته ای و هم جوشی هسته ای بدل شود.
مطابق بودجه، سه درصد از تولید ناخالص ملی ایران باید صرف تحقیقات علمی شود، اما وحید احمدی معاون وزیر علوم ایران، می گوید که «این رقم در واقعیت بیشتر نزدیک به نیم درصد است که در سال 2014 معادل 1.75 میلیارد دلار بود». این در حالی است که بودجه علمی آمریکا سالانه 30 میلیارد دلار است.