تحریم‌ها نتوانست مسیر هسته‌ای ایران را آهسته کند

به گزارش پایداری ملی، جان کری طی سخنانی در دانشگاه فلادلفیا به بررسی توافق هسته‌ای ایران با ۱+۵ و پاسخ به منتقدان این تحریم پرداخت و گفت: ‌ تصمیم کنگره در تایید یا رد توافق هسته‌ای بسیار مهم بوده و هر نوع تصمیم آن در آینده سیاسی آمریکا تاثیر گذار خواهد بود.

وزیر امور خارجه امریکا به حمایت ۲۹ دانشمند هسته‌ای امریکا و برخی از برندگان جایزه نوبل از توافق هسته‌ای اشاره کرد و افزود: به گفته دانشمندان این توافق مانع دست یابی ایران به سلاح نظامی خواهد شد. در این سخنرانی به این پرسش خواهم داد که این توافق چگونه موجب امنیت جهان، منطقه و متحدان ما خواهد شد.

وی با بیان اینکه چگونه مفاد این قرارداد برای تمام عمر هسته‌ای ایران دوام خواهد داشت، ادامه داد: ‌ زمانی که پرزیدنت اوباما و پرزیدنت روحانی در سپتامبر ۲۰۱۳ تلاش خود را آغاز کردند، ایران چرخه هسته‌ای را کامل و اورانیوم غنی‌سازی برای تولید ۱۰ بمب را ذخیره کرده بود. ایران‌‌ همان زمان بیش از ۱۰ هزار سانتریفیوژ فعال داشت و رآکتور آب سنگین فرایند تولید پلوتونیم را آغاز کرده بود.

کری یادآور شد: در دو دولت امریکا یکی از شدید‌ترین تحریم‌های تاریخ علیه ایران آغاز و مدیریت شد اما تحریم‌ها نتوانست ابزار خوبی برای ایجاد مانع در روند هسته‌ای ایران باشد. از این رو اوباما اعلام کرد که ایران اجازه تولید بمب اتم نخواهد داشت. او به جهانیان گفت که روندی را طی خواهد کرد که ایران نه تنها به سمت سلاح اتمی نرود بلکه مسیر خود را نیز عوض کند.

وزیر امور خارجه امریکا تاکید کرد: ما پس از توافق ژنو از راه دیپلماسی به چیزی رسیدیم که تحریم‌ها به تنهایی نمی‌توانست آن نتیجه را برای ما به ارمغان بیاورد. بدون این توافق، زمان گریز ایران دو ماه بود حال این زمان حداقل یکسال خواهد بود. با این توافق تعداد سانتریفیوژ‌های ایران در مدت ۱۰ سال به دو سوم کاهش خواهد یافت و ذخیره اورانیوم غنی‌سازی شده ایران در مدت ۱۵ سال به ۳۰۰ کیلوگرم خواهد رسید. بدون این توافق رآکتور آب سنگین اراک، پلوتونیوم لازم برای بمب اتمی را فراهم می‌کند اما با این توافق آنجا با بتن پر خواهد شد. با این توافق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌تواند به سایت‌های هسته‌ای ایران دسترسی داشته باشد.

وی افزود: با اجرایی کردن این توافق بازرسان آژانس خواهند توانست اورانیوم ایران را چه در محل استخراج و چه در ساخت کیک زرد بررسی و نظارت کنند.

کری با تاکید براینکه حمایت دانشمندان هسته‌ای امریکا و بیش از ۶۰ کار‌شناسی امنیتی و ۱۰۰ سفیر بازنشسته و ژنرال‌ها از توافق هسته‌ای هیچ تردیدی در موثر بودن این برنامه ایجاد نمی‌کند، گفت: برخی فکر می‌کنند که می‌توان به این توافق پشت کرد و به دنبال توافق بهتری بود. ما تحریم‌های سنگینی علیه ایران وضع کردیم اما هیچ یک از آن‌ها نتوانست مسیر ایران را آهسته کند. اگر به این توافق رای منفی داده شود مخالفان توافق نمی‌توانند تضمین دهند که سال دیگر مسیر هسته‌ای ایران به کجا خواهد رسید اما با تصویب آن ما می‌دانیم که ایران تا چندین سال آینده چه مسیری را در پیش خواهد گرفت.

وزیر امورخارجه امریکا با بیان اینکه تحریم‌ها برای کسانی که از فرصت‌های تجاری و اقتصادی دست می‌کشند، هزینه دارد، اظهار کرد: ما باید از کشورهایی که فداکاری اقتصادی کرده و ایران را تحریم کردند تشکر کنیم چراکه آن‌ها هم می‌خواسند ایران از دستیابی به بمب اتمی محروم شود. حال اگر توافق را رد کنیم، تحریم‌های چندجانبه شکست خواهد خورد و کار سخت می‌شود. اگر توافق را رد کنیم همه آن کشورهایی که در تحریم علیه ایران با ما همراه شده بودند، نخواهند فهمید چرا به توافقی که تلاش زیادی برای آن کرده‌ایم را پشت می‌کنیم.

وی ادامه داد: وزیر امور خزانه داری دوره جورج بوش که در طراحی تحریم علیه ایران نقش اساسی داشت چند روز پیش گفت که غیرواقع‌بینانه خواهد بود که اگر این توافق تصویب نشود، تحریم‌ها همچنان پابرجا بماند. اگر به این توافق رای منفی داده شود عواقب زیادی خواهد داشت و فرصتی به تندروهای ایرانی خواهد داد که چرا با امریکا مذاکره کردید.

وزیر امور خارجه امریکا با بیان اینکه بعضی از افراد حتی قبل از خشک شدن جوهر توافق هسته‌ای، با آن مخالفت کردند و افسانه‌های در رابطه با نتیجه این توافق مطرح کردند، ادامه داد:‌ اولین افسانه این است که ما این توافق را بر اساس اعتماد به ایران تنظیم کردیم. این در حالی است که حتی یک جمله در این توافق بر پایه اعتماد و قول‌دادن نیست، بلکه توافقی که ما به آن رسیدیم بر اساس راستی آزمایی و شواهد و مدارک بوده و در آن برداشته شدن تحریم‌ها به عملکرد لحظه به لحظه ایران زنجیر شده است.

کری یادآور شد: همان منتقدان می‌گویند که دو دهه پیش ایالات متحده آمریکا توافق مشابهی با کره شمالی امضا کرد که در نهایت شکست خورد و اکنون باید از آن توافق ناکام درس بگیریم. واقعیت این است که ما از توافق با کره شمالی درس گرفته‌ایم. توافق با کره‌شمالی چهار صفحه بود و تنها پلوتونیوم را شامل می‌شد، درحالی که توافق ما با ایران 159 صفحه داشته و به تمامی راه‌ها و زوایای دستیابی این کشور به سلاح هسته‌ای پرداخته است. توافق با ایران براساس قواعد آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای تدوین شده که 20 سال پیش اصلا این سازمان وجود نداشت. بنابراین ما از توافق شکست خورده کره‌شمالی، درس گرفتیم.

وی با بیان اینکه افسانه دوم این است که این توافق به تلاش ایران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای، مشروعیت می‌بخشد، ادامه داد: درست است که ایران برای سال‌های طولانی یک برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز خواهد داشت و این امر باتوجه به معاهده "عدم گشترش سلاح‌های هسته‌ای" برای هر کشوری در جهان آزاد است. اما پذیرفتن برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران با مشروعیت دادن به تلاش برای دستیابی به سلاح هسته‌ای یکسان نیست و این توافق دقیقا عکس این مساله عمل خواهد کرد.طبق مفاد آژانس ایران برای همیشه از دستیابی به سلاح هسته‌ای منع شده است.

کری افزود: جامعه جهانی به ایران نمی‌گوید که نمی‌توانی برای 15 سال به دنبال سلاح هسته‌ای حرکت کنی، بلکه این کشور را برای همیشه از دستیابی به سلاح هسته‌ای منع می‌کند.

وی اظهار کرد: هیچ زمان جادوئی در 10، 15 یا 20 سال آینده وجود ندارد که ما ناگهان به ایران بگوییم که شما آزادید سلاح هسته‌ای در اختیار داشته باشید. این درحالی است که ایران متعهد شده مفاد پروتکل الحاقی آژانس را اجرا کرده و به موجب آن ایران باید دائما مورد بازرسی‌های آژانس قرار بگیرد. این بدان معنی است که تاسیسات هسته‌ای ایران برای همیشه مورد بازرسی قرار خواهند گرفت. البته درست است که بعضی از الزاماتی که ما در این توافق قرار دادیم پس از 10، 15 و 20 یا 25 سال برداشته خواهد شد، اما این خیلی غیر منطقی است به دلیل اتفاق‌هایی که ممکن است سال‌ها بعد رخ دهد، این توافق را اکنون رد کنیم.

کری تاکید کرد: منطقی نیست که با رد توافقی که اکنون پیش‌روی خود داریم، کاری کنیم که اتفاقی که ممکن است 15 سال دیگر رخ دهد، همین فردا به واقعیت تبدیل شود.

وی خاطرنشان کرد: یک افسانه فنی‌تر هم وجود دارد که ایران موفق خواهد شد یک چرخه غنی‌سازی پنهانی را در فرصت 24 روزه‌ای که قبل از آغاز بازرسی‌ها وجود دارد، طراحی کرده و اجرا کند. اما واقعیت این است که نه در 24 روز و نه در 24 سال می‌توان تمامی ابزارهای لازم برای یک چرخه کامل هسته‌ای را به صورت مخفیانه فراهم کرد، غنی‌سازی انجام داد و زباله‌های به جای مانده را از بین برد. ماهیت فعالیت‌های هسته‌ای به گونه‌ای است که آثار آن تا مدت‌ها و سال‌ها برجا خواهد ماند و با انجام بازرسی مشخص خواهند شد.