نقش بی بدیل رهبر معظم انقلاب در حرکت پرشتاب علمی

دیدار کوتاه و سخنان بسیار مختصر رهبر معظم انقلاب اسلامی با جمعی از بسیجیان مدال آور المپیادهای علمی، که این عزیزان در این دیدار مدالهای خود را به رهبر انقلاب اسلامی تقدیم کردند، خبری کوتاه اما پر مغز در هفته گذشته بود. در این دیدار کوتاه، رهبر معظم انقلاب اسلامی با تشکر و قدردانی از جوانان مدال آور، کسب رتبه های برتر علمی را نشانه استعداد و پیشرفتهای علمی فرزندان انقلاب خواندند و گفتند: این نشانه ها و پیشرفتها همان چیزی است که به قدرت و اقتدار درونی کشور می افزاید. این دیدار کوتاه یادآوری کننده چند نکته مهم و متضمن پیام هایی برای مردم و مسؤولان است که متن حاضر به اختصار به برخی از این نکات خواهد پرداخت: 1. رابطه معنوی میان مدال آوران علمی کشور با رهبر معظم انقلاب اسلامی؛ 2. نقش بی بدیل رهبر معظم انقلاب در حرکت پرشتاب علمی کشور در دو دهه اخیر؛ 3. یادآوری هشدار نسبت به کند شدن شتاب رشد علمی کشور؛ 4. ضرورت توجه مسؤولان به لزوم توجه به نخبگان و حفظ شتاب علمی کشور؛ 5. مسأله مهم قدرت و اقتدار درونی کشور و جایگاه علم در آن. **


در هفته ای که گذشت، خبری کوتاه اما پر مغز در رسانه های کشور مطرح شد. این خبر خرسندکننده و امیدآفرین، دیدار جمعی از بسیجیان مدال آور با رهبر معظم انقلاب اسلامی و اهدای مدال های المپیادهای علمی خارج و داخل کشور به رهبر معظم انقلاب اسلامی بود. در این دیدار که پس از اقامه نماز ظهر و عصر به امامت حضرت آیت الله خامنه ای برگزار شد، مدال آوران المپیادهای علمی، 22 مدال کشوری و جهانی خود را در رشته های ریاضی، فیزیک و کامپیوتر به رهبر انقلاب اسلامی تقدیم کردند. البته رهبر معظم انقلاب ضمن تشکر از این فرزندان انقلاب و پذیرفتن هدیه آن ها، این مدال ها را به خود این جوانان انقلابی و نخبه هدیه کردند. این دیدار کوتاه و سخنان بسیار مختصر رهبر معظم انقلاب اسلامی با این جمع نخبه و بسیجی، خبری کوتاه اما پر مغز در هفته گذشته بود. در این دیدار کوتاه، رهبر معظم انقلاب اسلامی با تشکر و قدردانی از جوانان مدال آور، کسب رتبه های برتر علمی را نشانه استعداد و پیشرفتهای علمی فرزندان انقلاب خواندند و گفتند: این نشانه ها و پیشرفتها همان چیزی است که به قدرت و اقتدار درونی کشور می افزاید. این دیدار کوتاه یادآوری کننده چند نکته مهم و متضمن پیام هایی برای مردم و مسؤولان است:

1. رابطه معنوی میان مدال آوران علمی کشور با رهبر معظم انقلاب اسلامی

این دیدار پیش از هر چیز نشان دهنده رابطه قلبی و معنوی میان رهبر معظم انقلاب اسلامی با جوانان نخبه و مدال آوران المپیادهای خارجی و کشوری است. این که جوانان نخبه و بخشی از بهترین متخصصین آینده کشور چنین با رهبر انقلاب خویش رابطه قلبی و معنوی داشته باشند و آنچه را که نشان از برترین دستاوردهای علمی آنان دارد و حاصل زحمات طاقت فرسا و تلاش های علمی فراوان آنان است به رهبر معظم انقلاب هدیه کنند، امر ساده و پیش پا افتاده ای نیست. این امر نشان می دهد که رهبری انقلاب اسلامی در جایگاه صحیح خود، در دلهای مردم قرار دارد و رابطه ای مبتنی بر محبت و ارادت میان رهبر و مردم برقرار است. حالت صحیح رابطه میان رهبران سیاسی در اسلام و مردم همین رابطه محبت و حکومت بر دلهاست.

این که جوانان نخبه کشور - که دشمن همواره اصرار بر ربودن آن ها را دارد و تلاش می کند که آنان را به غرب جلب و جذب کند و از خدمت به ملت ایران باز دارد - نه تنها در خدمت به مردم خویش قرار می گیرند بلکه به  حدی رابطه محبت آمیز با رهبری انقلاب اسلامی دارند که مدال های جهانی و کشوری خود را به رهبر معظم انقلاب هدیه می کنند، نشان از آن دارد که نقشه های دشمن در این زمینه موفق نبوده است و سیاست جمهوری اسلامی در رابطه محبت آمیز با نخبگان، سیاستی خوب بوده است که با تداوم و تکمیل آن باید به بهترین حالت ممکن برسد.

2. نقش بی بدیل رهبر معظم انقلاب در حرکت پرشتاب علمی کشور در دو دهه اخیر

نکته دیگری که باید به آن توجه کرد این است که درک و شناخت این نخبگان جوان و مدال آوران المپیادهای کشور را باید تحسین کرد. آنان به خوبی متوجه شده اند که در طول بیش از دو دهه گذشته رهبر معظم انقلاب اسلامی نقشی بی بدیل و جدی در شکل گیری حرکت پرشتاب علمی کشور داشته اند. این جوانان نخبه و خوش آتیه به خوبی  دریافته اند که مسأله توجه به نخبگان و توجه به حرکت علمی سازمان یافته و تلاش برای توجه ویژه به جوانان نخبه از طرح هایی بوده است که رهبر معظم انقلاب اسلامی در طول بیست و چند سال گذشته دائما به آن توجه داشتند و دولت های مختلف را که در طول این دهه ها بر سر کار آمدند به پی گیری و توجه خاص به امر علم و نخبگان توصیه کردند.

توجه رهبری انقلاب به مسأله علم و توجه به نخبگان صرفا در حد توصیه به مسؤولان اجرایی نبوده است. ایشان یک حرکت علمی و یک جنبش اجتماعی در این زمینه را رهبری کردند و با درایت و سیاست لازم برای چنین کاری، هم نهادسازی لازم را پی گیری کردند و هم با ایجاد یک ادبیات رایج و یک فرهنگ علمی تلاش کردند که جامعه به  سوی  این شتاب علمی سوق داده شود. آنچه امروز از آن به گفتمان تولید علم و تلاش برای رسیدن به مرزهای علوم در ایران اسلامی از آن یاد می شود، مدیون تلاش پی گیر رهبری در طول بیست و چند سال گذشته است. ایشان به اساتید دانشگاه ها، دانشجویان، نخبگان علمی، مسؤولان وزارت خانه های مربوطه (آموزش و پرورش، علوم تحقیقات و فن آوری، بهداشت و آموزش پزشکی)، مسؤولان بنیاد نخبگان و معاونت علمی ریاست جمهوری و دیگران توجه خاص داشتند و با جلسات متعدد منظم و دوره ای با این گروه ها همواره پی گیر این شتاب علمی و این جنبش علمی در کشور بودند. اکنون به لطف خدای متعال بیش از یک دهه است که حاصل این تلاش بیست و چند ساله، آرام آرام به ثمر نشسته است و شاهد شتاب علمی کشور و رشد جایگاه علمی ایران در عرصه بین المللی هستیم.

از همین روست که باید به انتخاب این جوانان آفرین گفت. آنان با اهدای مدال هایشان به رهبر انقلاب، به خوبی متوجه شدند که این حرکت پربرکت از کجا مدیریت و رهبری شده است.

3. یادآوری هشدار نسبت به کند شدن شتاب رشد علمی کشور

این دیدار در شرایط کنونی کشور یادآوری یک دغدغه مهم رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز هست. متاسفانه در طول دو سال اخیر شاهد کند شدن شتاب رشد علمی کشور بوده ایم. رهبر معظم انقلاب در ماه مبارک رمضان امسال در دیدار با اساتید دانشگاه های کشور، این دغدغه را به صراحت خاطرنشان ساختند و متذکر شدند: «خوشبختانه امروز جنبش علمی در کشور تبدیل شده به یک جریان؛ این یک جریان تثبیت شده ی در کشور است و در این  تردیدی نیست. در این ده پانزده سال اخیر اساتید ما، دانشمندان ما، جوانان ما در این زمینه کار کردند و آثار آن را هم در صعود رتبه ی  علمی کشور مشاهده می کنیم. ما رسیدیم به رتبه ی شانزدهم علمی جهان، این خیلی مهم است؛ رتبه ی ما خیلی  عقب تر و پایین تر از این حرفها بود؛ کشور را به رتبه ی شانزدهم رساندند و این بسیار چیز با ارزشی است... نکته ی  اوّل این است که رسیدن ما به رتبه ی بالای علمی، ناشی از شتاب فوق العاده ی کار بود. طبق آمارهای جهانی، شتاب پیشرفت علمی در کشور، سیزده برابرِ متوسّط جهان بود؛ این را مراکز آماریِ علمی دنیا اعلام کردند که ما هم مکرّر قبلاً اعلام کردیم. این شتاب، امروز کم شده. این که بعضی می گویند از لحاظ پیشرفت علمی عقب ماندیم، بعضی  می گویند نه، عقب نماندیم و هر دو هم آمار ارائه می کنند، نکته اش اینجا است: بله، علی الظّاهر از رتبه ی  شانزدهم یا پانزدهم تنزّل نکردیم -این درست است- امّا بایستی ترقّی می کردیم؛ یعنی آن شتاب بایستی ادامه پیدا می کرد؛ این شتاب امروز کم شده. برادران و مسؤولان عزیز وزارتخانه ها به این نکته توجّه کنند؛ آن شتاب، امروز نیست. کاری کنید که شتاب رشد علمی فروکش نکند؛ باز به تعبیر نظامی های جنگ سخت، این حرکت از دُور نیفتد. البتّه می دانیم که هرچه جلوتر برویم، طبعاً این شتاب کمتر خواهد شد؛ یعنی وقتی خیلی عقبیم، ظرفیّتهای استفاده نشده ی بیشتری  وجود دارد که هرچه جلوتر بیاییم، این ظرفیّتها طبعاً کمتر می شود، چون استفاده می شود -این را می دانیم- امّا آن شتاب لازم و متناسب، در پیشرفت علمی نباید کم بشود... محیط علمی کشور را از حاشیه سازی ها برکنار نگه دارید. اشتباه نشود؛ من نمی گویم در دانشگاه ها سیاست نباشد -شاید خیلی ها یادشان است که من سالها پیش در همین جلسه ی ماه رمضان در حضور اساتید، تعبیر تندی کردم نسبت به آن کسانی که می خواستند دست وپای سیاست را از دانشگاه ها و میان دانشجوها جمع کنند که مایه ی گله ی خیلی ها شد- نه، بنده معتقدم محیط دانشگاه، محیط فهم سیاسی، تحلیل سیاسی، دانش سیاسی، آگاهی سیاسی است؛ این را من مانع نیستم؛ نه، بلکه می گویم سیاست بازی  نشود، سیاسی کاری نشود، حاشیه سازی نشود. این حاشیه سازی ها به کار اصلی که عبارت است از کار علم و پیشرفت علم با همه ی خصوصیّاتی که این مسأله دارد، لطمه می زند.»

4. ضرورت توجه مسؤولان به لزوم توجه به نخبگان و حفظ شتاب علمی کشور

آری این دیدار در واقع تذکری به همه مسؤولان کشور است. همه کسانی که در این زمینه نقشی دارند، از استاد و دانشجو و محقق و دانشمند و... و البته بیش از همه تذکری است به مسؤولان اجرایی کشور. به راستی برای این دغدغه مهم و حیاتی که برای سرنوشت آینده کشور نیز اهمیت دارد، چه تدبیری اندیشیده شده است. مسؤولان وزارت خانه های دست اندر کار این امر چه تلاشی برای مقابله با کم شدن شتاب علمی کشور کرده اند. از تقریبا یک ماه گذشته که رهبری در جمع اساتید صراحتا به این مسؤولان تذکر دادند که با هر کاری که این شتاب را کند می کند مقابله نمایند و کاری کنند که این شتاب علمی فروکش نکند، تا کنون چه تغییری در سیاست های مسؤولان به وجود آمده است؟ اگر در این زمینه اقداماتی صورت گرفته است، خوب است که این اقدامات به صورت گزارش برای همه دغدغه مندان ارائه شود. البته یک ماه فرصت کمی برای تغییر کامل سیاست هاست اما فرصت خوبی برای برنامه ریزی و شناخت اشکالات و تلاش برای یافتن راه حل هاست.

5. مسأله مهم قدرت و اقتدار درونی کشور و جایگاه علم در آن

در پایان باید توجه داشت که مسأله مهم دیگری که در این دیدار رهبر معظم انقلاب در همان چند کلام مختصری که بیان داشته اند بر آن تأکید کرده اند، مسأله قدرت و اقتدار درونی کشور و جایگاه مهم علم در آن است. رهبر معظم انقلاب در طول دو سال گذشته بیش از سی بار بر مسأله توجه به داخل کشور و لزوم افزایش اقتدار و قدرت داخلی کشور تأکید کرده اند. این تأکید مکرر نشان از آن دارد که ایشان نسبت به این امر و فراموش شدن یا بی توجهی به آن دغدغه دارند. این که ایشان در جمع مدال آوران المپیادهای بین المللی و کشوری بر این نکته تأکید می کنند که تلاش علمی و دستاوردهای این تلاش ها نقشی جدی در اقتدار و قدرت درونی کشور دارد، خود نوعی راهنمایی  نسبت به سیاست گذاران و مسؤولان کشور نیز هست. راه رسیدن به اقتدار و قدرت در کشور، توجه به داخل و در میان همه مسائل داخلی توجه به علم و لزوم رشد علمی است.

منبع: تسنیم