نقش فزاینده پهبادها در دنیای امروز

در حال حاضر پهبادها بیش از همه در سازمان‌های دفاعی و نظامی به‌کار گرفته می‌شوند، اما این رویه به‌زودی برهم خواهد خورد. انتظار می‌رود ظرف ۱۰ تا ۲۰ سال آینده پهبادها به بخش جدایی‌ناپذیر زندگی روزمره ما تبدیل شوند، هرچند این پرنده‌های کوچک همچنان نقش مهمی در امنیت و صنایع نظامی ایفا خواهند کرد. 

پهبادها در حوزه‌های گوناگونی کاربرد دارند که سه حوزه عمده آن عبارت است از: 

• مدیریت عمومی: خدمت سربازی، دیده‌بانی مرزی و کمک‌رسانی در وضعیت بحران 

• کسب و کار: نظارت بر انجام فعالیت‌ها و خدمات در ساختمان‌ها، تاسیسات انرژی، محل ساخت بنا، گل‌ها و گیاهان، کشاورزی، اکتشافات زمین‌شناسی و تهیه تصاویر هوایی 

• مصرف‌کنندگان: تحویل محموله یا کالا، تبلیغات، راهنمای تور و بازی‌ها 

به‌کارگیری پهبادها در هر صنعتی به رشد و توسعه سریع آن صنعت کمک خواهد کرد، اما با وجود ترسیم این آینده روشن، آسیب‌پذیری و بروز مشکلات فنی در پهبادها به یک دغدغه مهم تبدیل شده است؛ دغدغه‌ای که در بلندمدت باید چاره‌ای برای آن اندیشید. 

به بیان ساده پهباد‌ها دو جزء اصلی دارند: خود پهبادها و مرکز کنترل و فرمان آنها که ممکن است به‌صورت ثابت یا سیار باشد، اما خود پهباد از یک سیستم عامل و نرم‌افزار کنترل برخوردار است که به‌طور بی‌وقفه (Real-time) در حال عمل و پردازش است؛ ماژولی که تبادل اطلاعات، انتقال داده حسگرها و در مجموع ارتباطات هوایی را تسهیل می‌کند. در این میان می‌توان روی بعضی از درون‌ها به‌آسانی یک سیستم کنترل سلاح یا سیستم خلبان خودکار (Autopilot) را سوار کرد. از سوی دیگر مرکز کنترل و فرمان زمینی شامل نرم‌افزار کنترل، ماژول‌ها و اپراتورهای انسانی می‌شود. 

لازم به ذکر است که هرکدام از عناصر نام‌برده ممکن است هدف حمله مهاجمان قرار بگیرد. حمله به پهبادها به سه شکل عمده انجام می‌گیرد:

 

• حمله مستقیم به خود پهبادها در صورت مکان‌یابی و دسترسی مستقیم. برای مثال هنگام انجام عملیات نظارت و بازبینی به‌وسیله پهبادها، افراد ممکن است آگاهانه یا ناآگاهانه پهباد را آلوده به بدافزار کرده و یا بُرد یا ICهای آن را عوض کنند. 

• حمله به‌وسیله اتصال رادیویی که شامل قطع ارتباط رادیویی پهباد با پایگاه داده و سرقت و رمزنگاری اطلاعات می‌شود. پهبادهای آمریکایی در عراق به همین شیوه هک و زمین‌گیر شدند. جالب اینجاست که هکرها برای مهار پهبادهای آمریکایی از یک برنامه روسی به نام SkyGrabber استفاده کردند. 

• حمله به حس‌گرها: در این نوع حمله به حس‌گرها اطلاعات غلط مثل مختصات جغرافیایی دروغین تزریق می‌شود. 

مهاجمان بعد از هک کردن و شکار پهبادها می‌توانند از پرنده الکترونیکی خود برای مقاصد سودجویانه و خراب‌کارانه استفاده کنند؛ از دست‌کاری اطلاعات پرواز (شامل سرعت، ارتفاع، جهت پرواز و برنامه پرواز) گرفته تا انهدام خود پهبادها برای ضربه زدن به صاحبان آن. 

اخیراً یکی از بزرگ‌ترین مسابقات دانش‌آموزی دنیا در رشته مهندسی رقابت Changellenge Cup سال میلادی جاری در روسیه برگزار شد. شرکت‌کنندگان باید هواپیماهای بدون سرنشین، یا همان پهبادهایی را برای استفاده در صنایع نظامی، اقتصاد ملی و تجارت و کسب و کار طراحی می‌کردند.