بیم و امید ترکیه از ایرانِ پسا تحریم

پایگاه خبری حریت دیلی نیوز طی گزارشی نوشت: زمانی که محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در مورد توافق هسته ای بین تهران و گروه 1+5 گفت: «ما در حال رسیدن به توافقی هستیم که برای همه عالی نیست، اما آن چیزی است که ما می توانیم انجام دهیم و این یک دستاورد مهم برای همه ماست» او داشت راستش را می گفت.

این توافق یکی از مهمترین نقاط عطف سیاسی جهان پس از فرو ریختن دیوار برلین است. در جریان تحریم ها، ایران فقیرتر شد، صادرات نفتش به نصف رسید، حجم اقتصادش یک پنجم کاهش یافت و این کشور از تجارت جهانی محروم شد. اکنون این امید وجود دارد که ایران زیان های وارده را جبران کند.

ایران و ترکیه پس از توافق هسته ای
به دنبال پیروزی انقلاب اسلامی در ایران در سال 1979، حکومت جدید ایران تا حد زیادی خود را از نظام سرمایه داری جهانی کنار کشید. اما این کشور بزرگ که جمعیتش اکنون به 80 میلیون نفر رسیده، تا کی می توانست خود را از دنیا جدا نگه دارد؟

با ورود سرمایه های خارجی و شتاب گرفتن انباشت سرمایه در داخل، می توان در آینده منتظر تغییرات اجتماعی مهم در ایران بود.

نزدیک شدن ایران به آمریکا و اتحادیه اروپا در عرصه دیپلماتیک موجب نگرانی هایی در عربستان و کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس شده است. اما رژیمی که بیشترین نگرانی را دارد، رژیم صهیونیستی است. هرچند نخست وزیر ترکیه از لغو تحریم های ایران استقبال کرده، اما ترس ها و نگرانی هایی در این زمینه وجود دارد.

هرچند به نظر می رسد که تجار ترک از پیوستن مجدد ایران به تجارت جهانی خشنودند،  اما شرایط واقعی ممکن است هم از نظر اقتصادی و هم از نظر دیپلماتیک متفاوت باشد.

وقتی شاخص ها را مقایسه می کنیم می بینیم که ایران حتی زمانی که تحت تحریم قرار داشت، پتانسیل بسیار بیشتری در زمینه های مختلف داشت و در حال پیشی گرفتن از ترکیه در منطقه بود.

ایران علاوه بر بازار عظیم داخلی و جمعیت شهرنشین، چهارمین ذخایر بزرگ نفت و دومین ذخایر بزرگ گاز جهان را در اختیار دارد. آنها مشکلاتی نظیر کسری بودجه یا کسری حساب جاری ندارند.

شرکت ها و بانک های جهانی آماده حضور در بازار ایران هستند. ایران  احتمالا در بازارهای خاورمیانه و به خصوص عراق خواهد توانست از نظر حضور متنوع کالاهایش ترکیه را کنار بزند.

تولید کنندگان آسیایی که مدتهاست با ایران همکاری دارند نیز از لغو تحریم ها خوشحالند.

صادر کنندگان خودرو در آسیا و شرکت های ساخت و ساز پتانسیل عظیمی در ایران می بینند. این روزها سیاستمداران ارشد کشورهای اروپایی در حال رفت و آمد به تهران هستند.

اما چگونگی تاثیرگذاری این تحول بر ترکیه موضوع دیگری است. برنده این تقویت روابط ایران با تجارت و اقتصاد جهانی، تولید کنندگان آسیایی نظیر خودروسازان خواهند بود.

پس از توافق هسته ای ایران، امیدها در ترکیه در چند بخش از جمله بخش بانکی بالاست. ایران مهمترین تامین کننده گاز طبیعی ترکیه است. ترکیه سالانه حدود 10 میلیارد دلار از ایران واردات دارد. اما صادرات ما به این کشور حدود 4 میلیارد دلار است. تحریم های سال های اخیر مانع از ایجاد فرصت های تجارت خارجی بین دو کشور همسایه شده است.

رضا اسر، رئیس شورای تجاری ایران و ترکیه گفت: «مدتها پیش از تحریم ها ما روابط خوبی با ایران داشتیم. ما آماده هستیم. من امیدوارم ما بهترین سهم را داشته باشیم. سرمایه گذاری های ما در ایران ادامه دارد. مبادلات تجاری ما در حال افزایش است. پروژه های ساخت هتل و مسکن مورد تمرکز ماست. سرمایه گذاری هایی در بخش مواد شیمیایی، آهن، فولاد و مواد غذایی وجود دارد. ایرانی ها حمایت ما را در دوران تحریم فراموش نمی کنند. من امیدوارم آنها به قولهایشان عمل کنند.»