نشست کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با حضور عباس عراقچی و حمید تخت روانچی معاونان وزیر خارجه و اعضای تیم مذاکره کننده هسته‌ای و جمعی از نمایندگان مجلس برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری پایداری ملی، به نقل از خانه ملت، در این نشست که حدود چهار و نیم ساعت به طول انجامید، عراقچی عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای به سوالات آقایان اسماعیلی، شفیعی، کامران، محسنی ثانی، دواتگری، جوکار، جهانگیرزاده، آقامحمدی، حاجی دلیگانی، کوثری، وحید احمدی، شوهانی، سوری، کریمی قدوسی، منصوری آرانی، موسوی نژاد، کارخانه و بخشایش اردستانی در مورد موضوعاتی همچون شرایط لغو تحریم‌ها، بازرسی از مراکز نظامی، اظهارات ضد و نقیض غرب درباره برجام، توافق محرمانه ایران با آژانس، شرایط تامین سوخت 20 درصد برای فعالیت راکتور تهران، نحوه بازرسی بازرسان از تاسیسات هسته‌ای، نحوه بازگشت تحریم‌ها، استفاده ابزاری آمریکا از حقوق بشر و مساله حمایت از تروریسم، ابهام درباره لغو و یا تعلیق تحریم ها، تحریم‌های موشکی و تسلیحاتی، تحریم سوئیفت و تحریم‌های مالی و بانکی پرداخت.
عراقچی در پاسخ به سوالات مذکور گفت: قطعا در بررسی توافق وین (برجام) و تبعات آن باید به صورت یک تصویر کلان نگاه کنیم و سپس مسائل و جزئیات بررسی شود. به طوریکه نخست باید این موضوع را مورد توجه قرار داد که چه اتفاقی رخ داده که 6 کشور بزرگ برای اولین بار در تاریخ با جمهوری اسلامی وارد مذاکره می‌شوند و حتی در این مذاکرات جان کری وزیر خارجه آمریکا 18 روز را در وین برای به سرانجام رساندن مذاکرات می‌ماند و وزرای خارجه 5 کشور نیز به صورت مداوم به وین سفر کرده و برای ملاقات با وزیر خارجه ایران صف می‌کشند.
عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان ادامه داد: چرا شورای امنیت در گذشته ایران را به خاطر غنی‌سازی هسته ای به زیر قطعنامه فصل هفت می‌برد اما همان شورا در برنامه اخیر خود ایران را از زیر این فصل خارج کرده و حق غنی‌سازی را به جمهوری اسلامی می‌دهد. به نظر من علت این اتفاقات و اقدامات این است که ایران به یک قدرت بزرگ تبدیل شده و توان بازیگری در عرصه بین الملل و منطقه را دارا بوده و از ثبات سیاسی داخلی برخوردار است، همچنین جمهوری اسلامی ایران به توانایی علمی و توانایی دفاعی دست پیدا کرده است.
وی در پاسخ به سوال درباره احتمال نقض عهد آمریکا بعد از انجام اقدامات اولیه ایران براساس برجام مبنی بر محدود کردن فعالیت هسته‌ای خود تصریح کرد: در شرایط کنونی ایران قدرتی نیست که کسی بتواند با آن شوخی کند. البته براساس برجام باید گفت که در حوزه تحریم‌ها وقتی مراحل قانونی تصویب توافق در کشورها طی شود نخست روز توافق محقق می‌شود که در آن روز قرار است کشورها همزمان به تعهدات خود عمل کنند. البته در این رابطه یک مشکل وجود داشت زیرا انجام تعهدات طرف غربی مدت زمان کوتاهی طلب می‌کرد اما ایران برای انجام تعهدات خود به 2 یا 3 ماه زمان نیاز داشت از اینرو در مذاکرات مقرر شد که در روز توافق قبل از اینکه ایران اقدامی برای انجام برجام صورت دهد اتحادیه اروپا تحریم های خود را لغو کرده، همچنین رئیس جمهور آمریکا حکم توقف تحریم‌ها را انشاء می‌کند تا اینکه ایران به تعهدات خود عمل کرده و آژانس بعد از راستی آزمایی این اقدامات را تائید می‌کند.
عراقچی ادامه داد: البته تائید و راستی آزمایی اقدامات ایران به صورت کمی بوده و قضاوت آن به صورت کیفی نخواهد بود به طوریکه در آن روز آژانس به مراکز مربوطه رفته و براساس توافق اعداد و میزان‌ها را بررسی کرده و تائید می‌کند. حال فرض را بر این بگیریم که ایران به تعهدات خود عمل کرده اما غرب در لغو تحریم‌ها بازی در بیاورد، که به نظر من قدرت جمهوری اسلامی ایران اجازه نخواهد داد که غرب به ویژه آمریکا از این کارهای سبک انجام دهد. اما در هر صورت اگر آمریکا به تعهدات خود پایبند نباشد ایران ظرف چند سال به حالت قبل خود برمی‌گردد. در آن زمان شاهد خواهیم بود که دیگر ساختار تحریم‌ها شکست خورده و دیگر به حالت قبل برنمی‌گردد.
عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان با بیان اینکه جمهوری اسلامی با اتکاء به توانایی‌های ملت ایران و حمایت رهبر معظم انقلاب یک قدرت بزرگ در عرصه منطقه و بین الملل است، تصریح کرد: قطعا در صورت تحقق توافق هسته‌ای، ایران قدرتمندتر از گذشته خواهد بود.
تمام نگرانی‌ها مربوط به بازرسی از مراکز نظامی برطرف شده است
وی در پاسخ به سوالی درباره نحوه بازرسی بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی از مراکز هسته‌ای و موضوعات مطرح شده درباره بازرسی از مراکز نظامی گفت: به نظر من این دغدغه‌ها و نگرانی ها در توافق برجام برطرف شده و ما خوشبختانه توانستیم که مانع از زیاده‌خواهی طرف غربی شویم و فراتر از قوانین بین المللی را نپذیرفتیم و اطمینان داریم در مسیر بازرسی‌ها به هیچ وجه بازرسان به اسناد نظامی و حساس ما دسترسی نخواهند داشت.
تفاهم صالحی و آمانو با عنوان نقشه راه همکاری/ برجام سند محرمانه‌ای ندارد
عراقچی در پاسخ به سوالی درباره موضوعات مطرح شده در رسانه‌ها درباره توافق محرمانه ایران و آژانس گفت: در چند سال اخیر آژانس سوالاتی را از ایران مطرح می‌کرد که در این رابطه ابتکارات و راه‌حل‌هایی بحث شده و چارچوب‌هایی پیدا شد و در نهایت دو طرف به یک راه‌حل و نقشه راهی دست پیدا کردند که در مذاکرات اخیر نیز میان صالحی و آمانو یک تفاهم جدید با عنوان نقشه راه همکاری منعقد شد که براساس آن میان ایران و آژانس موضوعات غرب حل و فصل می‌شود. البته این تفاهم و اسناد مربوط به آن بین ایران و آژانس محرمانه است و براساس قوانین بین المللی آژانس وظیفه حفاظت از این اسناد را دارد از اینرو در اینجا اعلام می‌کنم در برجام و ضمایم آن هیچ سند محرمانه‌ای وجود ندارد.
اقتصاد مقاومتی به معنای اقتصاد انزواگرایانه نیست
وی در پاسخ به سوالی درباره نحوه برنامه‌ریزی دستگاه‌ها برای تحقق سیاست اقتصاد مقاومتی بعد از لغو تحریم‌های اقتصادی ادامه داد: قطعا سیاست کشور باید براساس اقتصاد مقاومتی برنامه‌ریزی شود البته هم اکنون ما در موقعیتی هستیم که می‌توانیم شرکاء اقتصادی خود را انتخاب کرده و تعیین کنیم که با چه کشورهایی می‌خواهیم کار کنیم از اینرو سفر هیات‌های غربی و مقامات اروپایی به ایران به معنای پذیرش آنها برای همکاری اقتصادی نیست، بنابراین جمهوری اسلامی در همکاری های پیش رو با کشورها گذشته و سوابق آنها را از یاد نخواهد برد. از طرفی دیگر اقتصاد مقاومتی به معنای اقتصاد انزواگرایانه نیست بلکه این سیاست به معنای تعامل با کشورها بدون وابستگی به آنها است.
تعهد 1+5 برای تأمین سوخت 20 درصد راکتور تهران
معاون وزیر خارجه در پاسخ به سوالی درباره برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته در توافق برجام برای تامین سوخت راکتور تحقیقاتی تهران افزود: در این رابطه تمام تمهیدات اندیشیده شده است، زیرا کشور تا 5 سال سوخت موردنظر 20 درصد را دارا است همچنین در توافق برجام به صراحت آمده که ایران می‌تواند در بازار کار بین المللی سوخت 20 درصد خود را خریداری کند اما در صورتی که کسی این سوخت را به ما نفروشد، براساس برجام اعضای 1+5 مکلف به تامین سوخت 20 درصد برای راکتور تهران هستند.
رمز ضمانت اجرایی برجام، توانایی هسته‌ای ایران است
وی درباره ضمانت اجرایی توافق برجام و احتمال عدم ارائه سوخت 20 درصد از سوی کشورهای غربی به ایران برای راکتور تهران گفت: رمز ضمانت اجرایی برجام، توانایی هسته‌ای ایران است زیرا آنها در سال‌های گذشته تجربه کرده‌اند که عهدشکنی‌شان چه نتایجی را به بار خواهد داشت و قطعا دیگر حاضر به تجربه آن نیستند.
حضور 150 بازرس آژانس با تأیید ایران انجام می‌شود/ امریکا و کانادایی‌ها در میان بازرسان جایی ندارند
عراقچی در پاسخ به سوالی درباره برنامه آژانس برای تعیین 150 بازرس جهت بازرسی از مراکز هسته‌ای کشورمان گفت: این موضوع به این معنا نیست که 150 بازرس یک جا به تهران می‌آیند بلکه آژانس در فرآیند قانونی 150 نفر را به جمهوری اسلامی معرفی کرده و ما بعد از بررسی سوابق آنها در صورت لزوم این بازرسان را تایید کرده و آژانس برای بازرسی از میان آنها تعداد افرادی را به ایران اعزام می‌کند. البته در توافق ذکر شده که بازرسان باید از کشورهایی باشند که با ایران روابط دیپلماتیک داشته و به طور مثال بازرسان آمریکایی و کانادایی نمی‌توانند به ایران اعزام شوند.
دلایل صرف نظر چین وروسیه از حق وتو در ماده 12 قطعنامه برجام
وی در پاسخ به سوالی درباره موضوع بازگشت پذیری تحریم‌ها در ماده 12 قطعنامه و لغو وتو چین و روسیه در این حوزه گفت: یکی از دلایل صرفنظر چین و روسیه از حق وتو در این مقوله این بود که فرآیند و روال ماده 12 بسیار پیچیده و سنگین است و در صورتی که بهانه‌ای واهی در این حوزه مطرح شود آن کشور ضمن پرداخت هزینه سیاسی آن قطعا با عکس العمل ایران مواجه خواهد شد.
عراقچی با اشاره به سوالات مطرح شده از سوی نمایندگان درباره وجود کلمه «تعلیق» به جای کلمه «لغو» تحریم‌ها در توافق برجام تصریح کرد: موضوع لغو در توافق برجام در بحث اقتصادی و مالی بوده و براساس توافق صورت گرفته این تحریم‌ها یکجا در روز اجرای توافق برداشته می‌شود. در بحث تحریم‌های دیگر نیز رهبر معظم انقلاب فرمودند که بقیه تحریم‌ها در فاصله معقول برداشته شود که این در توافق محقق شده است.
بهانه‌جویی آمریکا در موضوع حقوق بشر و تروریسم بعد از توافق ادامه خواهد داشت
عضو تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان در پاسخ به سوالی درباره احتمال بهانه‌جویی آمریکا بعد از توافق هسته‌ای در رابطه با مسائلی مانند تروریسم و حقوق بشر گفت: به نظر من آمریکایی‌ها حتما در این حوزه مانور خواهند داد زیرا ما در مذاکرات تنها یکی از موارد اختلافی را مدیریت کردیم و این توافق به این معنی نیست که ما با آمریکا دوست شده‌ایم زیرا سیاست ما مخالف استراتژی سلطه‌گرایانه آمریکا و همچنین حمایت این کشور از تروریسم و اختلاف افکنی در منطقه است.
نگرانی جامعه تجاری ایران از تحریم‌های سوئیفت درست نیست
وی با اشاره به سوال مطروحه مبنی بر لغو تحریم‌های سوئیفت بعد از 8 سال گفت: این تحریم‌ها علیه افرادی است که در لیست مربوطه قرار دارند و این نیست که سوئیفت به عنوان یک شرکت خصوصی کل ایرانیان را تحریم کند. از اینرو هر شخصی که از لیست خارج شود تحریم‌های سوئیفت برای آن لغو می‌شود. بنابراین نگرانی جامعه تجاری از این نوع تحریم درست نیست.
عراقچی با اشاره به عصبانیت رژیم صهیونیستی از توافق هسته‌ای گفت: عصبانیت این رژیم از توافق واقعی است و مقامات و لابی‌های صهیونیستی برای به شکست کشاندن توافق مذکور و جلوگیری از تصویب آن در کنگره آمریکا بودجه هنگفتی را در نظر گرفته‌اند از طرفی دیگر شاهد هستیم که احساس روانی جامعه بعد از توافق وین بهبود یافته است.
راکتور آب سنگین به هیچ وجه با بتن مسدود نمی‌شود/ توافق برای جایگزین کردن قلب راکتور اراک
معاون وزیر خارجه در پاسخ به سوالی درباره موضوعات مطرح شده مبنی بر توافق ایران و 1+5 در رابطه با تزریق بتن به راکتور آب سنگین اراک افزود: براساس توافق راکتور آب سنگین به هیچ وجه مسدود نمی‌شود بلکه قلب کنونی راکتور از بدنه خارج شده و قلب جدید که میزان تولید پلوتونیوم آن بسیار کم است، جایگزین می شود که این را باید گفت که قلب جدید راکتور توسط دانشمندان خودمان ساخته شده و این مایه افتخار است. حال براساس توافق صورت گرفته بعد از جایگزین کردن قلب جدید، درون سوراخ میله‌های سوخت قلب قبلی بتن ریخته می‌شود.
در آغاز این نشست چهار و نیم ساعته، حمید تخت روانچی عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان به سوالات آقایان کریمی قدوسی، جهانگیرزاده، جوکار، نقوی حسینی و آقامحمدی در رابطه با سفر معاون صدر اعظم آلمان و هیات اقتصادی این کشور به تهران و همچنین شرایط پیش رو برای سفر هیات‌های سیاسی و اقتصادی غرب پاسخ داد.
تخت روانچی در پاسخ به سوالات مطروحه گفت: سفر معاون صدراعظم آلمان به تهران، اولین سفر یک هیات بلندپایه اقتصادی اروپا به تهران بعد از توافق وین بود، البته پس از توافق ژنو، سفرهای مقامات سیاسی اروپا به تهران را شاهد بودیم. در رابطه با سفر اخیر لازم به توضیح است که این هیات بلندپایه متشکل از مقامات غیردولتی، روسای شرکت‌های بزرگ صنعتی مانند زیمنس، AEG، فولکس واگن و دیگر شرکت‌های برجسته بود و در مدت سفرشان جلسات متعددی را با وزارتخانه‌ها، دستگاه‌ها و بخش‌های خصوصی برگزار کردند.
معاون وزیر خارجه با اشاره به رویکرد تیم مذاکره کننده آلمان در جریان مذاکرات هسته‌ای گفت: در آن دوران شاهد بودیم که مواضع تیم آلمانی در طول مذاکرات از 2 کشور دیگر اروپایی بسیار بهتر بود و تلاششان در این جهت بود که مذاکراتشان به نتیجه برسد. البته آلمانی‌ها رابطه سنتی در حوزه تجاری و اقتصاد و صنعت با ایران داشتند و هدف اصلی هیات آلمانی در سفر اخیر به تهران ارزیابی از وضعیت اقتصادی ایران جهت سرمایه‌گذاری بود.
وی در تشریح برنامه‌های سفر هیات‌ها و مقامات اروپایی به تهران در هفته های پیش رو گفت: براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده وزرای خارجه و اقتصاد ایتالیا، رئیس جمهور و هیات اقتصادی اتریش، وزیر خارجه فرانسه و رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا در هفته‌های پیش رو به تهران سفر می‌کنند.
تخت روانچی در تشریح دستاوردهای سفر هیات آلمانی به تهران گفت: براساس توافق صورت گرفته پنجمین کمیسیون اقتصادی دو کشور بعد از 14 سال بار دیگر برگزار می‌شود، همچنین قرار است کمیسیون مشترک بانک‌ها، نشست مشترک بازرگانی و برخی دیگر از اقدامات انجام شود. همچنین موضوع حضور خودروسازان آلمان به ویژه شرکت فولکس واگن در مذاکرات اقتصادی اخیر مورد بررسی قرار گرفت. البته این موضوع روشن است که به علت برقراری تحریم ها هنوز نمی‌توان موافقتنامه اقتصادی میان دو کشور امضا کرد و سفر این هیات اقتصادی تنها برای ارزیابی وضعیت بود.
وی ادامه داد: قطعا یکی از سیاست‌های آتی جمهوری اسلامی در بحث تعاملات اقتصادی این است که کشورهایی که در زمان تحریم و سختی کنار ما بودند، آنها را در اولویت تعامل اقتصادی قرار دهیم و برنامه دولت بر این نیست که اروپا را جایگزین این کشورها کند./