تا «روز اجرای توافق» 4 تا 6 ماه زمان لازم است/ لغو تحریم‌ها اجرایی نمی‌شود تا ایران تعهدات خود را انجام دهد

سیدعباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه کشورمان در برنامه گفتگوی ویژه خبری حضور یافت و درباره قطعنامه اخیر شورای امنیت اظهار نظر کرد.

وی گفت: اولین گام در وین با برجام حاصل شد که پس از آن به شورای امنیت برای تایید ارسال شد. این خواسته همه اعضا بود که در اولین گام شورای امنیت بر این توافق صحه بگذارد. باید تحریم‌های قبلی را بردارد و کشورهای دیگر هم مایل بودند. آمریکایی‌ها زیاد تمایی نداشتند. به هر حال نظر ایران به همین منوال شکل گرفت.

عراقچی افزود: همزمان شورای وزیران اتحادیه اروپا هم برجام را تایید کرد و این یک تعهد سیاسی ایجاد می کند که در ادامه برجام تحریم‌های خود را بردارد.

همزمان آمریکایی‌ها توافق را به کنگره فرستادند و دو ماه برای بررسی فرصت دارد.

وی گفت: فردا من و دکتر ظریف در جلسه غیرعلنی حضور می یابیم و سپس روال بررسی در مجلس شروع می شود. برآورد ما دو ماه نیاز است تا تمام کشورها این روال را طی کنند. مرحله بعدی را «روز توافق» نام نهادیم. در آن روز اتحادیه اروپا مصوبه دیگری را در شورای وزیران خود به عنوان تصمیم قانونی اتخاذ می کند که تحریم های یک جانبه را لغو می کند. اما اجرایی شدن موکول به آژانس می شود. همزمان کنگره آمریکا نیز مصوبه ای خواهد داشت و به همین شکل تا اجرا فاصله دارد.

معاون وزیر خارجه گفت: اختلاف زمانی برای اجرای توافق وجود دارد و برای حل این معضل اتحادیه اروپا و آمریکا تحریم ها را لغو کنند. اما این اجرایی نمی شود تا ایران تعهدات خود را انجام دهد.

عراقچی گفت: پس از طی این مراحل که چهار تا شش ماه دیگر است روز اجرای توافق است. همه تحریم های اقتصادی و مالی مرتبط با برنامه هسته‌ای در همان روز توافق برداشته می شود.

وی با اشاره به تصویب برجام در شورای امنیت گفت: این اقدام دستاورد بسیار بزرگی که شورای امنیت در اولین گام برجام را تایید می کند، توافقی که متضمن غنی سازی ایران است. امروز شورای امنیت برای اولین غنی سازی یک کشور در حال توسعه را پذیرفته است. برای اولین کشوری که ذیل فصل 7 شورای امنیت قرار گرفته از این وضعیت بدون جنگ یا تغییر رژیم خارج شده است.

مذاکره کننده ارشد کشورمان همچنین گفت: قطعنامه از جهات زیادی منحصربفرد است. البته در پاراگرافهایی به ماده 41 اشاره کرده و اعلام می کند خروج از فصل 7 طبق ماده 41 انجام گرفته است.

وی افزود: قطعنامه های گذشته علیه ایران در آخرین بند بخش مقدماتی اعلام می کند طبق ماده 41 تصمیمات اتخاذ شده است. در این قطعنامه جدید این حرف نیامده اما در بندهایی که قصد الزام آور کردن دارد به ماده 41 اشاره می کند. وجه منحصر بفرد دیگر نقشه راه کاملا مشخص آن است. این اولین و آخرین قطعنامه ای که در این خصوص صادر می شود. در طول 10 سال خود این قطعنامه نیز لغو خواهد شد و در آن ذکر شده است که در این صورتی که طرفین تعهدات خود را طبق روال انجام دهند.

عراقچی گفت: ویژگی دیگر قطعنامه تایید برنامه جامعه اقدام مشترک است و از ایران و 1+5 می‌خواهد که آن را اجرا کنند. برخی کشورها قوانین مختلفی دارند و الزاما مصوبات شورای امنیت قابل اجرا نیست و نیاز به مصوبه داخلی دارد.

وی در پاسخ به این سوال که چه زمان پرونده هسته ای از شورای امنیت خارج می شود گفت: نقشه راهی داریم که طبق آن پیش می رود.

معاون ظریف در ادامه گفت: شورای امنیت زمانیکه به بررسی پرونده ای خاتمه می دهد از واژه جمع بندی بررسی استفاده می کند و ما بعد از 10 سال شاهد خاتمه موضوع خواهیم بود. اینکه آمریکایی ها علاقه دارند که بعد از 10 سال هم به این موضوع ادامه دهند باید دید که با دیگر اعضا می توانند به توافق برسند در این خصوص یا خیر. باید بروند بقیه اعضا از جمله روسیه و چین را برای قطعنامه جدید راضی کنند.

معاون وزیر خارجه در خصوص بند 3 قطعنامه که مربوط به فناوری موشک های بالستیک است گفت: قطعنامه جدید شورای امنیت همه قطعنامه ها و تحریم های گذشته را لغو می کند اما محدودیت های جدید یا تحریم های گذشته را در قالب محدودیت در مدت زمان مشخصی ادامه می دهد.یکی از این بحث ها که در قطعنامه 1929 آمده مربوط به موشک‌هاست. قطعنامه 1929 در بند اعلام می کند تمام فعالیت های موشک بالستیک که قابلیت حمل کلاهک هسته ای دارند طبق بند ماده 41 نباید صورت بگیرد. در ادامه این بند آمده است که از تمام کشورها خواسته که از هر ابزاری برای جلوگیری از این اقدامات انجام دهند. در قطعنامه جدید از ایران خواسته شده یعنی الزام آور نیست و درخواست شده که از فعالیت روی موشک های بالستیک که طراحی شده برای کلاهک هسته ای جلوگیری کند. بین قطعنامه و توافق اختلاف وجود دارد. اگر توافق نقض شود قطعنامه هم نقض می شود اما عکس آن صحت ندارد. در بیانه وزارت خارجه کاملا صریح آمد است که در خصوص محدودیت های تسلیحاتی ممنوعیت های مربوط در خصوص خرید و فروش سلاح تبدیل به محدودیت شده است. اگر نقضی صورت بگیرد مانند سالهای گذشته نقض صورت گرفته و اتفاقی هم نیفتاده است. مفاد قطعنامه با مفاد توافق متفاوت است.

وی گفت: برخی طرف‌ها با توجه به موفقیت ها در منطقه نمی خواستند تحریم تسلیحاتی ما را بردارند. بسیار در این زمینه ها بحث شد. وقتی اعلام شد تحریم تسلیحاتی را نمی توانند بردارند گفتند حاضر به توافق نیستیم. به هر جا که لازم باشد اسلحه می دهیم و از هر جا که بتوانیم اسلحه هم خریداری می کنیم و برای طرفها در مذاکرات این مسئله را روشن کردیم.

عراقچی افزود: طرف مقابل پذیرفت که این دو مسئله در قطعنامه بیاید اما در توافق ذکر نشود بنا بر این اگر نقض شود، نقض توافق نخواهد بود. در بحث موشکی در قطعنامه جدید هیچ الزامی نیست اما در بحث موشکی پنج سال ذکر شده اما برای حفظ استقلال و حاکمیت خود افزایش توانمندی های خود را آنچه نیاز است انجام خواهیم داد.

مذاکره کننده ارشد کشورمان در برنام گفتگوی ویژه خبری همچنین گفت: از ما شورای امنیت خواسته بر روی موشک های با قابلیت حمل کلاهک هسته ای فعالیتی انجام ندهیم. از نظر ما امنیت ما اولویت بر همه چیز دارد.

وی در خصوص بند 11 و 12 که همان بحث برگشت پذیری تحریم‌ها یا همان «مکانیسم ماشه ای» گفت: بازگشت پذیری یک امر طبیعی و متقابل است. اگر طرف مقابل در لغو تحریم ها هم نقضی صورت دهد ما هم به شرایط قبل از توافق باز می گردیم. وقتی ساختار تحریم شکسته شود تصویب و اجرای آن زمان بر است بنا براین هم برای‌ آنها و هم برای ما بازگشت زمان بر است اما مثلا در فردو غنی سازی سریعا فعال می شود.

عراقچی افزود: آمریکا و اروپا در بازگشت تحریم ها مشکل خاصی ندارند. ا ما در خصوص شورای امنیت اگر بخواهند باز هم قطعنامه بگذارند باید اجماع صورت بگیرد و روسیه چین را نیز باید همراه کنند. برای این که به سد وتوی روسیه و چین برخورد نکنند مکانیسمی چیده شده که ساده نیست و حداقل 60 روز زمان می برد. اگر به توافق مراجعه کنید در بخشی که برای حل اختلاف آمده اگر چه ایران و یا طرف مقابل ادعای نقض تعهد را ارائه کند کمیسیون مشترکی تشکیل می شود و 15 روز برای حل فرصت دارد و اگر نتوانست به سطح وزرای 1+5 می رسد. همزمان یک کمیته مشورتی سه نفره تشکیل می شود. یک نفر از سمت کشور شاکی و یک نفر از متشاکی و یک نفر هم از سمت کشور بی طرف به کمیسیون می آیند. در صورتی که نتوانستند مشکل را حل کنند شاکی به شورای امنیت شکایت می برد و شورا 30 روز فرصت دارد تا بررسی کند. و باید رای گیری بر ادامه لغو تحریم ها صورت بگیرد. اگر کشوری مصمم به برگشت دادن تحریم ها داشته باشد می تواند اما هزینه سیاسی بالایی برای آن کشور دارد.

معاون وزیر خارجه کشورمان همچنین گفت: تا وقتی اقتدار و توانایی های منطقه ای و بین المللی ما وجود دارد کسی .توافقی که بدست آمده نتیجه چند عامل است: اول مقاومت مردم در برابر فشارها و کاستی ها و دشمن را از ادامه تحریم ها نا امید کردند. دوم مدیون نظامیان ارتش سپاه و بسیج و تسلیحات ملت ایران هستیم و دشمن در این زمان به میز مذاکره آمد و البته مدیون رهبری معظم انقلاب و رئیس جمهوری هستیم.

این مقام ارشد دستگاه دیپلماسی ایران افزود: در این توافق خطوط قرمز ما تامین شد. اولا حفظ عزت و غرور نظام جمهوری اسلامی ایران. آنها می گفتند غنی سازی نباید داشته باشید و نبرد اراده ها با تصویب غنی سازی به پایان رسید. تاسیسات هسته ای ما به کار خود ادامه خواهد داد. تحریم ها هم جزو خط قرمزها بود که برداشته خواهد شد.

وی گفت: طرف مقابل اطمینان حاصل کرده که ما به سمت بمب نمی رویم. فتوای صریح مقام معظم رهبری مبنی بر حرمت این سلاح ها هم که وجود دارد. هیچ خدشه ای هم در سیاست های منطقه ای و برنامه موشکی ما وارد نخواهد شد.

عراقچی افزود: اگر قطعنامه را نقض کنیم تحریم ها قابل بازگشت نیستند اما اگر توافق نقض شود روند بازگشت تحریم ها عملی می شود.

معاون ظریف تاکید کرد: تا زمانیکه قوی باشیم و انسجام داشته باشیم دشمن ولو در صورت تصویب قطعنامه ها هیچ کاری نمی تواند انجام دهد.