مذاکرات و مکاتبات گازی جمهوری اسلامی ایران با روسای جمهور و سران ۱۸ کشور گازخیز جهان به‌منظور سفر به تهران و حضور در سومین مجمع سران کشورهای صادرکننده گاز در سال‌جاری آغاز شده است.
در شرایط فعلی ایران با در اختیار داشتن بیش از ۳۴ تریلیون متر مکعب با پیشی گرفتن از کشورهایی همچون روسیه، آمریکا، قطر و ترکمنستان بزرگترین دارنده ذخایر گاز طبیعی جهان است به طوری‌که پیش بینی می شود دستکم تا ۱۰۰ سال آینده، ایران گاز برای تولید و صادرات در اختیار داشته باشد.
بر این اساس با بهره برداری از فازهای جدید پارس جنوبی سال گذشته در مجموع بیش از ۱۰۰ میلیون مترمکعب به ظرفیت تولید گاز طبیعی ایران افزوده شد که مسئولان شرکت ملی نفت ایران وعده افزایش ۱۰۰ میلیون مترمکعبی تولید گاز تا پایان سال جاری را ارائه کرده اند.
همزمان با افزایش ذخایر و ظرفیت تولید گاز طبیعی ایران، پائیز سال جاری تهران میزبان بزرگترین گردهمایی غول‌های گازی جهان است و پیش بینی می شود پای ۱۸ رئیس جمهور، نخست وزیر و معاونان رئیس جمهور کشورهای عضو و ناضر مجمع کشورهای صادرکننده گاز جهان به ایران باز شود.
از این رو تاکنون مکاتبات رسمی ایران با روسای جمهور و سران کشورهای مختلف عضو مجمع کشورهای صادرکننده گاز انجام شده است و دعوت نامه‌های رسمی حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران برای روسای جمهور کشورهای روسیه، الجزایر، امارات و ونزوئلا به عنوان اعضای اصلی مجمع و عراق و عمان به عنوان اعضای ناظر این مجمع جهانی گاز برای حضور در اجلاس سران در تهران ارسال شده است.
علاوه بر این، پیش بینی می شود تا چند هفته آینده دعوت نامه‌های رسمی گازی ایران تقدیم روسای جمهور کشورهایی همچون قطر، مصر، بولیوی، لیبی، گینه استوایی، نیجریه، ترینیداد و توباگو به عنوان اعضای اصلی مجمع کشورهای صادرکننده گاز (GECF) و کشورهای هلند، قزاقستان، پرو و نروژ به عنوان اعضای ناظر شود.
سومین اجلاس سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز جهان ماه نوامبر سال جاری در تهران در حالی برگزار می‌شود که در صورت توافق هسته‌ای ایران و غرب امکان دور جدید مشارکت گازی ایران با کشورهای گازخیز جهان فراهم خواهد شد.
در همین حال، پیش بینی می‌شود با برگزاری سومین اجلاس سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز، روسای معروف و پرآوازه جهان همچون ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه، نیکلاس مادورو رئیس جمهور ونزولا، شیخ خلیفه بن زاید رئیس امارات متحده عربی، فواد معصوم رئیس جمهور عراق، عبدالعزيز بوتفليقه رئیس جمهور الجزاير، شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر، سلطان قابوس پادشاه عمان و سران و مقامات بلند پایه سایر کشورهای گازخیز جهان مسافر تهران شوند.
تاریخپه تاسیس مجمع کشورهای صادرکننده گاز
طرح تاسیس مجمع کشورهای صادرکننده گاز ۱۰ بهمن سال ۱۳۸۵ از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران حضرت آیت الله خامنه ای در دیدار با ایگور ایوانف دبیر شورای امنیت وقت روسیه مطرح شد.
بر این اساس با اعلام آمادگی ایران، روسیه و قطر به عنوان تروئیکای گازی جهان نشست سه جانبه‌ای مهر ماه سال ۱۳۸۷ به منظور تسریع در ایجاد یک مجمع جهانی به میزبانی تهران برگزار شد.
پس از توافق وزیران نفت و انرژی تروئیکای گازی درباره چارچوب ایجاد یک مجمع مستقل بین‌المللی گاز، با تصویب اساسنامه روسی این مجموشعه در نشست مسکو، به طور رسمی فعالیت‌های این مجمع بین‌المللی با حضور ۱۱ کشور دارنده ذخایر گاز طبیعی جهان آغاز شد.
در نهایت با تاسیس این مجمع جهانی گاز ابتدا مقر دائمی دبیرخانه مجمع کشورهای صادرکننده گاز به قطر و سپس لئونید بوخانوفسکی نامزد روسیه هم به مدت دو سال به عنوان دبیرکل مجمع کشورهای صادرکننده گاز انتخاب شد.
مسئولان وقت وزارت نفت در پاسخ به انتخاب دبیرکل روسی برای مجمع کشورهای صادرکننده گاز، سه عامل میزان تولید، حجم ذخایر، صادرات گاز و قدمت حضور در بازارهای جهانی گاز را از مهمترین عوامل دبیرکلی روسیه در این مجمع دانسته و اعلام کردند: با حضور روسیه به عنوان دبیر کل وضعیت دبیرخانه و سامان دهی بازارهای جهانی از بلاتکلیفی خارج می‌شود.
با این وجود ابان ماه ۱۳۹۲ در نشست وزارتی تهران، با رای وزرای نفت و انرژی کشورهای عضو مجمع جهانی کشورهای صادرکننده گاز، سید محمدحسین عادلی کاندیدای ایران برای یک دوره دو ساله دبیرکل این مجمع شد.
کشورهای عضو مجمع صادرکنندگان گاز ۴۲ درصد از تولید گاز جهان، ۷۰ درصد از ذخایر گازی جهان، ۳۸ درصد از انتقال گاز با خط لوله و ۸۵ درصد از تجارت گاز طبیعی مایع شده (ال. ان. جی) را در اختیار دارند.
کشورهای الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، ایران، لیبی، نیجریه، قطر، روسیه، ترینیداد و توباگو، ونزوئلا و عمان که آبان ماه گذشته به جی ای سی اف پیوست، از اعضای این مجمع جهانی به شمار می روند.
در حال حاضر ۱۱ کشور به عنوان عضو و سه کشور ناظر در مجمع کشورهای صادرکننده گاز حضور دارند که کشورهای عضو ۴۲ درصد از تولید گاز جهان، ۷۰ درصد از ذخایر گازی جهان، ۳۸ درصد از انتقال گاز با خط لوله و ۸۵ درصد از تجارت گاز طبیعی مایع شده (ال. ان. جی) را در اختیار دارند.
نخستین اجلاس سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز ۲۴ آبان ۱۳۹۰ با حضور دوازده کشور به عنوان عضو دائم و ۳کشور عضو ناظر در دوحه برگزار شد.