شبکههای اجتماعی بهعنوان یکی از محصولات صنعت فناوری اطلاعات، طی سالهای اخیر اهمیت بالایی پیدا کردهاند. این شبکهها هم بر افراد و هم بر سازمانها و اقتصاد کشورها تأثیرات بزرگ دارند و این تأثیر در حال شدت یافتن است.
شبکههای اجتماعی از جنبههای مختلف مزایایی دارند و در حال تبدیل شدن به ابزارهای مبادلات مالی هستند و بهتدریج نقش مؤسسات مالی را برعهده میگیرند.
شبکههای اجتماعی بهعنوان یکی از محصولات صنعت فناوری اطلاعات، طی سالهای اخیر اهمیت بالایی پیدا کردهاند. این شبکهها هم بر افراد و هم بر سازمانها و اقتصاد کشورها تأثیرات بزرگ دارند و این تأثیر در حال شدت یافتن است. رسانههای اجتماعی جزو محبوبترین بخشهای فضای مجازی برای استفاده عموم هستند. تمامی گروههای سنی سعی میکنند در رسانههای اجتماعی حضور پیدا کرده و ضمن تولید محتوا برای خود مخاطبان ثابتی دست و پا کنند.
استفاده و وابستگی به رسانههای اجتماعی رشدی روز افزون داشته و در زندگی فردی جایگاه مشخصی پیدا خواهد کرد و پس از مدتی جزئی از سبک زندگی فردی و جمعی افراد یک جامعه خواهد شد. البته این رویدادها از پیش مشاهده میشود و پیشبینی شده بر شدت آنها افزوده شود.
ماهیت شبکههای اجتماعی میتواند مفید و باعث رشد سطح دانش و آگاهی جامعه شود و همچنین موجب ارتباط بین جوامع مختلف شود و مفهوم دهکده جهانی را بهطور واقعیتر تحقق بخشد؛ اما در کنار این مزایا جنبههای منفی نیز وجود دارد.
در تحقیقی که سال گذشته در ایتالیا درمورد ۵۰ هزار شهروند این کشور انجام شد مشخص شد، گسترش ارتباط از طریق شبکههای اجتماعی تأثیر منفی بر احساس رفاه شهروندان دار؛ زیرا یکی از عوامل اعتماد بین اشخاص ارتباط چهره به چهره است. همچنین شبکههای اجتماعی توانایی فرد در تصمیمگیری مستقل را کاهش میدهد. تحقیقی که از سوی یک مؤسسه تحقیقاتی در آمریکا صورت گرفت نشان داد افراد در شبکههای اجتماعی تحت فشار و تأثیر گروهی هستند که در آن قرار دارند و احتمال اتخاذ تصمیمات مخالف تصمیم گروه بسیار کم است.
در تحقیق دیگری که از سوی دو دانشگاه در آلمان انجام شد مشخص شد، در بین کاربران شبکههای اجتماعی احساس تنهایی شدیدتر است؛ بهویژه این احساس پس از وقتگذرانی در شبکههای اجتماعی بیشتر میشود. البته شبکههای یادشده از جنبههای مختلف مزایایی دارند. این شبکهها در حال تبدیل شدن به ابزارهای مبادلات مالی هستند و بهتدریج نقش موسسات مالی را برعهده میگیرند.
یکی از مزیتهای اصلی شبکههای اجتماعی یکپارچهسازی امکانات پایگاههای مختلف است. امکاناتی از قبیل ایجاد صفحات و پروفایلهای شخصی، ساخت وبلاگها، جستوجوی اینترنتی و فضا برای آپلود فایلها که تا پیش از این کاربران برای استفاده از هرکدام از آنها باید عضو سایتی میشدند اکنون از طریق یک عضویت ساده امکانپذیر است. این وبسایتها بهراحتی با پایگاههای اینترنتی بزرگ دنیا مانند گوگل و یاهو، لینک داخلی برقرار و از امکانات آنها در وبسایت خود استفاده میکنند.
از سوی دیگر شبکههای اجتماعی بستر لازم برای انتشار آزادانه اخبار و اطلاعات را فراهم کردهاند؛ البته خطر اشاعه اخبار دروغ یا جوسازی نیز با گسترش شبکههای یادشده افزایش یافته است. واقعیت این است که برخی جنبههای شبکههای اجتماعی مثبت و برخی منفی هستند. پیشبینی شده این شبکهها بهتدریج تخصصیتر میشوند و رقابتی سخت بین آنها وجود دارد تا مخاطبهای بیشتری جذب کنند.
در برخی از این شبکهها از جمله فیسبوک، تعداد زیاد اعضا قدرت تأثیرگذاری بالا به مدیران این شبکهها داده است. به این ترتیب، این جنبه از فناوری اطلاعات مانند دیگر جنبههای آن در حال گسترش خواهد بود و مدیریت آن امری ضروری است.