حضرت آیت الله خامنه‌ای تقوای جامعه را قابل تعمیم به مسائل اجتماعی و اقتصادی دانستند و تأکید کردند: تقوای جامعه در مسائل اقتصادی، همان اقتصاد مقاومتی است که کشور را در مقابل تکانه‌های ناشی از حوادث جهانی یا در مقابل تیرهای زهرآگین سیاست‌های معارض جهانی حفظ می‌کند.
ایشان با یادآوری هشدارهای مکرر خود در سالهای گذشته درخصوص لزوم استحکام بخشی کشور در مقابل خیز اقتصادی قدرت‌ها خاطرنشان کردند: در این سالها مسئولان در حد و توان خود تلاش‌های خوبی را انجام دادند اما موضوع اقتصاد مقاومتی باید با استفاده از همه توان و ظرفیت کشور پیگیری و محقق شود.
رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر اینکه الگوی اقتصاد مقاومتی در برخی کشورهای دیگر اجرا و تأثیرات مثبت آن دیده شده است، نقطه کانونی اقتصاد مقاومتی را درون‌زایی و نگاه به درون دانستند و گفتند: این درون‌زایی به‌معنای انزوا طلبی نیست بلکه تکیه به ظرفیت‌ها و توانایی‌های درونی، با نگاه به بیرون است.
حضرت آیت الله خامنه‌ای با تأکید بر اینکه تدوین سیاست‌های اقتصاد مقاومتی محصول خرد جمعی و مشورت های طولانی بوده است، افزودند: بعد از ابلاغ این سیاستها، بسیاری از صاحبنظران اقتصادی آن را تأیید کرده اند و اکنون اقتصاد مقاومتی وارد ادبیات و فرهنگ رایج اقتصادی کشور شده است.
ایشان مدل اقتصاد مقاومتی را، مقابل مدل قدیمی دیکته شده از طرف قدرت‌ها به کشورهای جهان سوم دانستند و خاطرنشان کردند: این مدل قدیمی مبتنی بر نگاه به بیرون است اما مدل اقتصاد مقاومتی، الگویی مترقی و متکی به ظرفیت‌های درونی است.
رهبر انقلاب اسلامی افزودند: ممکن است عده‌ای این‌گونه تصور کنند که مدل اقتصاد مقاومتی، الگویی مطلوب است اما امکان تحقق آن وجود ندارد در حالی که قاطعانه می‌گویم، اجرای الگوی اقتصاد مقاومتی در شرایط کنونی کشور و با توجه به ظرفیت‌های موجود، کاملاً امکان پذیر است.
* 6 ظرفیت اقتصاد مقاومتی از نگاه رهبر انقلاب
حضرت آیت الله خامنه‌ای بعد از این مقدمه به بیان برخی از ظرفیت‌های فراوان کشور که می‌توانند مبنای اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی قرار گیرند، پرداختند. نیروی جوان تحصیل کرده متخصص و دارای اعتماد به نفس اولین ظرفیتی بود که رهبر انقلاب اسلامی به آن اشاره کردند و گفتند: وجود این تعداد نیروی جوان تحصیل کرده در کشور از برکات انقلاب است به‌شرط آنکه سیاست‌های غلط موجب پیر شدن جامعه و کاهش نیروی جوان، نشود.
حضرت آیت الله خامنه‌ای با اشاره به وجود 10میلیون فارغ التحصیل دانشگاهی و بیش از چهار میلیون دانشجوی در حال تحصیل در کشور که 25 برابر اول انقلاب است، تأکید کردند: این تعداد نیروی تحصیل کرده جوان و متخصص از افتخارات نظام اسلامی و یک فرصت بسیار بزرگ است.
ایشان جایگاه اقتصادی کشور را یکی دیگر از ظرفیت‌ها برشمردند و افزودند: براساس آمارهای جهانی، جمهوری اسلامی ایران دارای رتبه بیستم در اقتصاد دنیا است که در صورت بهره برداری از ظرفیت‌های استفاده نشده، امکان رسیدن به رتبه دوازدهم اقتصاد دنیا وجود دارد.
رهبر انقلاب اسلامی جایگاه اول ایران در مجموع ذخایر نفت و گاز را از جمله ظرفیت‌ها دانستند و با اشاره به موقعیت جغرافیایی ممتاز کشور به‌عنوان نقطه اتصال شمال به جنوب و شرق به غرب، گفتند: همسایگی با 15 کشور، با جمعیتی 370 میلیونی به‌عنوان بازار خارجی بسیار نزدیک و همچنین جمعیت بیش از 70 میلیون کشور به‌عنوان بازار داخلی بزرگ، از دیگر ظرفیت‌هایی هستند که اگر فقط به همین بازار داخلی توجه شود، وضعیت تولید دگرگون خواهد شد.
حضرت آیت الله خامنه‌ای زیرساخت‌های اساسی کشور در انرژی، حمل و نقل، ارتباطات، نیروگاه‌ها، و سدها و همچنین تجربه مدیریتی متراکم در کشور را از دیگر ظرفیت‌ها برشمردند و خاطرنشان کردند: ما باید از این ظرفیت‌ها به‌صورت مناسب و صحیح استفاده کنیم زیرا مشکل کشور، نبود طرح و یا سخن صحیح و کارشناسی نیست بلکه مسئله اصلی که در محیط‌های نخبگانی هم تکرار می‌شود، استفاده شایسته نکردن از طرحها و سخنهای صحیح است.
* تشریح چالش‌های درونی اقتصاد مقاومتی از سوی امام خامنه‌ای
ایشان برخی مشکلات را ناشی از چالش‌های درونی کشور دانستند و در بیان بخشی از این چالش‌ها، گفتند: چالش بزرگ کشور ما سهل انگاری در عمل و ساده و سطحی نگریستن به مسائل است.
رهبر انقلاب اسلامی تأکید کردند: مباحث لفظی و روشنفکری کار را پیش نمی‌برد بلکه حل مسائل، نیازمند حرکت و اقدام و پیگیری بلندمدت امور است.
حضرت آیت الله خامنه‌ای با تأکید بر اینکه به نتیجه رسیدن برخی کارهای بزرگ شاید نیازمند سپری شدن مدت زمانی به‌اندازه یک نسل باشد، افزودند: آن زمانی که درباره نهضت علمی در کشور، در دانشگاه‌ها صحبت می‌شد، شاید کسی باور نمی‌کرد که بعد از 10 تا 15 سال حرکت علمی کنونی در کشور، به‌همت اساتید و جوان‌های بااستعداد به وجود آید اما امروز در مقایسه با آن سالها، شاهد پیشرفت چشمگیر و در برخی زمینه‌ها شاهد پیشرفت خیره کننده هستیم.
راههای موازی و آسان ولی در عین حال مهلک، یکی دیگر از چالش‌های داخلی بود که رهبر انقلاب اسلامی به آن اشاره کردند و در تبیین این موضوع گفتند: برخی اوقات تأمین برخی کالاها و نیازها از دو مسیر امکان پذیر است، یک مسیر از طریق اروپا و آسان و مسیر دیگر از طریق غیراروپا ولی سخت. مسیر اول انسان را در تنگنا قرار خواهد داد و دوستان او را ضعیف و دشمنان او را قوی می‌کند.
حضرت آیت الله خامنه ای افزودند: یکی دیگر از چالش‌های درونی که خطای بسیار بزرگ و اساسی است، این است که تصور شود با فاصله گرفتن از مبانی اعتقادی و اصول نظام اسلامی، همه راهها باز خواهد شد.
ایشان خاطرنشان کردند: مسئولان در دولت خدمتگزار، انسان‌های معتقد به مبانی و اصول انقلاب هستند و من از آنها گله‌ای ندارم ولی در مجموعه دست اندر کاران، برخی تصور می‌کنند با کوتاه آمدن از اصول، درها گشوده خواهد شد در حالی که نتیجه این خطای بزرگ را در سالهای اخیر در برخی کشورها دیده‌ایم.
رهبر انقلاب اسلامی تأکید کردند: تنها راه پیشرفت، ایستادگی و پافشاری بر مبانی و اصول است.
حضرت آیت الله خامنه‌ای یکی دیگر از چالش‌های درونی را این موضوع دانستند که برخی تصور می‌کنند مردم مشکلات را تحمل نخواهند کرد.
ایشان گفتند: اگر حقایق امور با صداقت لازم و به‌درستی برای مردم بیان شود، مردم خواهند ایستاد و مقاومت خواهند کرد.
ایشان، تردید در توانایی‌های درونی کشور را یکی دیگر از چالش‌ها خواندند و افزودند: باید به دانشمندان جوان خود و به مجموعه‌های مردمی در امور اقتصادی اعتماد و از توانایی‌های آنها استفاده کرد.
* شرط اصلی تحقق اقتصاد مقاومتی چیست؟
رهبر انقلاب اسلامی شرط اصلی برای تحقق اقتصاد مقاومتی را عزم راسخ و جدی و پرهیز از سهل انگاری و راحت طلبی و تکیه بر مدیریت جهادی برشمردند و تأکید کردند: مدیریت جهادی عبارت است از توکل بر خداوند و استفاده از تدبیر و عقلانیت و در عین حال پیش بردن کارها با عزم راسخ و بدون هراس از جوانب.
حضرت آیت الله خامنه‌ای، ترویج فرهنگ متناسب با اقتصاد مقاومتی را در کنار به‌کارگیری مدیریت جهادی، ضروری دانستند و خاطرنشان کردند: صدا و سیما، رسانه‌ها، مسئولین، ائمه جمعه و همه کسانی که سخن آنان در میان مردم تأثیرگذار است، باید ترویجگر فرهنگ اقتصاد مقاومتی باشند.
* ضرورت‌های اجرایی اقتصاد مقاومتی از بیان مقام معظم رهبری
ایشان، صرفه جویی، مصرف کالاهای داخلی به‌ویژه در دستگاه‌های دولتی، مقابله جدی با واردات بی‌منطق، مقابله جدی با قاچاق، توجه ویژه به کارگاه‌های تولیدی کوچک و متوسط و بازنگری در سیاست‌های پولی و فعالیت‌های نظام بانکی را از ضروریات اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی برشمردند و تأکید کردند: شرط اصلی تحقق همه این موارد، همدلی و همزبانی و انسجام درونی است.
رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر اینکه همه باید به دولت و مسئولان کمک کنند، افزودند: حاشیه سازی از هر طرفی غیر قابل قبول است و باید از آن پرهیز شود.
حضرت آیت الله خامنه‌ای در جمع‌بندی مباحث مربوط به اقتصاد مقاومتی تأکید کردند: ما می‌توانیم در زمینه اقتصادی کارهای بزرگی انجام دهیم و از این گذرگاه حساس عبور کنیم.
| ظرفیت‌های اقتصاد مقاومتی | چالش‌های درونی اقتصاد مقاومتی | ضرورت‌های اجرایی اقتصاد مقاومتی |
| 14 میلیون نیروی جوان تحصیل کرده متخصص و دارای اعتماد به نفس | سهل انگاری در عمل و ساده و سطحی نگریستن به مسائل | صرفه جویی |
| جمهوری اسلامی ایران دارای رتبه بیستم در اقتصاد دنیا است که در صورت بهره برداری از ظرفیت‌های استفاده نشده، امکان رسیدن به رتبه دوازدهم اقتصاد دنیا وجود دارد | راههای موازی و آسان ولی در عین حال مهلک | مصرف کالاهای داخلی به‌ویژه در دستگاه‌های دولتی |
| جایگاه اول ایران در مجموع ذخایر نفت و گاز | تصور می شود با فاصله گرفتن از مبانی اعتقادی و اصول نظام اسلامی، همه راهها باز خواهد شد | مقابله جدی با واردات بی‌منطق |
| همسایگی با 15 کشور، با جمعیتی 370 میلیونی به‌عنوان بازار خارجی بسیار نزدیک و همچنین جمعیت بیش از 70 میلیون کشور به‌عنوان بازار داخلی بزرگ | برخی تصور می‌کنند مردم مشکلات را تحمل نخواهند کرد | مقابله جدی با قاچاق |
| زیرساخت‌های اساسی کشور در انرژی، حمل و نقل، ارتباطات، نیروگاه‌ها، و سدها و همچنین تجربه مدیریتی متراکم در کشور | تردید در توانایی‌های درونی کشور | ، توجه ویژه به کارگاه‌های تولیدی کوچک و متوسط |
| تجربه مدیریتی متراکم | بازنگری در سیاست‌های پولی و فعالیت‌های نظام بانکی |