بازنگری ان پی تی قربانی زیاده خواهی دارندگان سلاح هسته ای

به گزارش منابع خبری از مقر سازمان ملل متحد، 191 کشور امضاکننده پیمان ان پی تی نتوانستند اختلاف نظرها را برای اجرای بهتر این پیمان و تحقق هدف نهایی آن یعنی خلع سلاح هسته ای حل کنند.

نشست امسال ان پی تی که از 26 آوریل (6 اردیبهشت) تا 22 ماه مه (اول خرداد) در مقر سازمان ملل متحد برگزار شد، ماراتونی نفس گیر بین جلسات پشت درهای بسته هیئت های شرکت کننده برای تدوین سند نهایی و جلسات علنی کارشناسان درمورد انرژی صلح آمیز هسته ای و عملی شدن تعهدات دارندگان کشورهای سلاح هسته ای برای خلع سلاح بود.

بر اساس گزارش ها شماری از کشورها از جمله کشورهای عضو جنبش غیرمتعهدها از قبل پیشنهادی را به 'بان کی مون' دبیرکل سازمان ملل متحد ارائه داده بودند تا نشستی منطقه ای برای ممنوعیت تسلیحات کشتار جمعی در خاورمیانه برگزار شود، همانطور که در نشست بازنگری ان پی تی سال 2010 قید شده است. بر اساس این پیشنهاد نشست با یا بدون مشارکت رژیم اسرائیل قابل برگزاری بود، همچنین بدون توافق درمورد دستور جلسه یا بدون بحث بر سر مسائل امنیت منطقه ای. اما آمریکا و انگلیس با تلاش های خود سرانجام مانع از برگزاری این نشست شدند.

'رز گوته مولر' معاون وزیر امور خارجه آمریکا در امور کنترل سلاح و امنیت بین الملل که نماینده واشنگتن در این دور از نشست ها بود، شامگاه جمعه با اعلام اینکه توافقی به دست نیامده است، بعضی کشورها را به تضعیف مذاکرات متهم کرد.

حمید بعیدی نژاد،مدیرکل سیاسی و امنیت وزارت امور خارجه ایران و رییس هیات ایرانی شرکت کننده در نشست نیز آمریکا و انگلیس را به کارشکنی در توافق آرا به منظور 'حفظ و تامین منافع یک طرف خاص که امضاکننده ان پی تی هم نیست' متهم کرد.

وی یادآور شد ' این طرف صلح و امنیت منطقه را با توسعه توانایی های تسلیحات هسته ای' خارج از کنترل های بین المللی به خطر انداخته است.

'هاشم بدر' معاون وزیر امور خارجه مصر که ریاست هیات مصری را در این نشست برعهده داشت واشنگتن، لندن و اوتاوا را مسبب بی نتیجه ماندن نشست دانست و گفت: امروز، روزی غمگین برای ان پی تی بود.

پیشنهاد برگزاری نشست منطقه ای خاورمیانه عاری از تسلیحات کشتار جمعی در نشست بازنگری ان پی تی سال 2010 طرح و تصویب شد، اما این نشست هرگز برگزار نشد.

گفت وگوهای این دور از نشست ان پی تی غیر از موضوع تسلیحات هسته ای در خاورمیانه شامل مذاکره در مورد رویارویی روسیه و آمریکا بر سر ماجرای اوکراین، آزمایش های موشکی کره شمالی و نوسازی ذخایر تسلیحات هسته ای در کشورهای دارنده سلاح بود.

پنج کشور عضو دائم شورای امنیت که سلاح هسته ای نیز در اختیار دارند با تعیین برنامه زمان بندی دقیقی برای خلع سلاح مخالفت کردند؛ در حالیکه این امر مهم ترین موضوع در نشست کشورهای جنبش عدم تعهد بود که در این دور از همایش بازنگری ان پی تی به ریاست ایران در نیویورک برگزار شد.

محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران که ریاست این نشست را برعهده داشت در سخنان خود،کشورهای دارنده سلاح هسته ای را مسبب شکست در اجرای بهتر ان پی تی از زمان برگزاری آخرین نشست در سال 2010 دانست.

آمریکا و روسیه نیز مانند همیشه یکدیگر را به شکست در پیمان های خلع سلاح متهم کردند. از یک طرف 'میخائیل اولیانوف' یکی از اعضای هیئت روسیه برنامه موشکی آمریکا را در اروپا از موانع جدی برای پیشبرد ان پی تی و خلع سلاح دانست و از دیگر سو 'جان کری' وزیر امور خارجه آمریکا هم روسیه را به دلیل نقض پیمان منع موشک های هسته ای میان برد مسئول دانست.

این درحالی است که زرادخانه های آمریکا و روسیه به ترتیب 4800 (چهار هزار و هشتصد) و 4480 (چهار هزار و چهارصد و هشتاد) کلاهک هسته ای را در خود جای داده اند.

در این اجلاس، اوباما از تصمیم خود برای 'مدرن سازی' زیرساخت های هسته ای آمریکا خبر داد و این با سخنان قبلی وی درباره تعهد این کشور برای کاهش تسلیحات استراتژیک و ایجاد 'جهان عاری از سلاح هسته ای' منافات دارد. همچنین بر اساس آمار بنیاد دانشمندان آمریکایی، آمریکا و روسیه در مجموع 94 درصد از نزدیک به 15 هزار و 700 کلاهک هسته ای را در اختیار دارند.

در همین حال ائتلافی متشکل از 107 کشور جهان تحت امر اتریش خواستار حمایت از طرح خود به نام 'طرح انسان دوستانه' شدند. بر اساس این طرح آنها تاکید دارند که 'شکاف حقوقی' در ان پی تی باید از طریق تصویب ممنوعیت مالکیت و استفاده از تسلیحات هسته ای اعمال شود. اما هیات آمریکایی با این پیشنهاد هم مخالفت کرد زیرا این امر به اعتقاد آنها می تواند ان پی تی را تضعیف کند و این پیمان بر اساس توافق نظر امضاکنندگان تدوین و طرح شده است.

گفت وگوهای بی نتیجه این دور از نشست بازنگری ان پی تی به شدت فعالان مخالف با تسلیحات هسته ای را نیز در کشورهای مختلف عصبانی و نگران کرد.

'بئاتریک فین' مدیر اجرایی مبارزه بین المللی برای محو تسلیحات بین المللی که ائتلافی متشکل از 400 سازمان غیردولتی در 195 کشور جهان است گفت: روشن است که کشورهای دارنده سلاح هسته ای تمایلی برای عمل به تعهدات جدید برای خلع سلاح ندارند اکنون بقیه کشورهای جهان باید روند ممنوعیت تسلیحات هسته ای را آغاز کنند. در حالیکه هفتادمین سال بمباران هسته ای دو شهر 'ناکازاکی' و 'هیروشیما' در ماه اوت (مرداد) نزدیک است.

پیمان ان پی تی 45 سال قبل طرح و برای جلوگیری از توسعه تسلیحات هسته ای همچنین کاهش ذخایر موجود تصویب شد. اکنون 191 کشور آن را امضا کرده اند و هر پنج سال یکبار برای بازنگری درمورد شیوه اجرا و مسیر آن نشستی را در سازمان ملل متحد برگزار می کنند.