اهداف بعثت پیامبر(ص) بر اساس روایات

بعثت درحقیقت، نقطه آغازین اسلام است چراکه دین اسلام که در سال‌های نخستین خود با پیروانی اندک و در شرایط سخت آغاز شد، بعدها در سراسر جهان انتشار یافت و دل‌های فراوان را به سوی خود جذب کرد.

 بیست و هفتمین روز از ماه پربرکت رجب در روز دوشنبه سال ۴۰ عام الفیل به فرمان خداوند، حضرت محمد(ص) مأمور شد مردم را به سوی پروردگار خویش بخواند، پروردگاری که جهان و انسان را آفرید و آنچه را نمی‌دانست، به او آموخت.

حضرت محمد(ص) که در نزدیکی‌های بعثت به اوج رشد فکری و عقلی رسیده بود از محیط آلوده خویش رنج می‌برد و از مردم کناره می‌گرفت. او از ۳۷ سالگی حالاتی روحانی داشت و احساس می‌کرد دریچه‌ای از غیب به رویش باز شده است. آنچه بارها از اعضای خاندانش و نیز دانشمندان اهل کتاب مانند بحیرا، نُسطور و دیگران شنیده بود در حال رخ دادن بود. زیرا نور مخصوصی می‌دید و اسراری بر او فاش می‌شد و بارها سروش غیبی به گوشش می‌رسید ولی کسی را نمی‌دید!

مدتی در خواب صدایی می‌شنید که او را پیامبر خطاب می‌کرد. روزی در بیابان‌های اطراف مکه شخصی او را رسول الله صدا کرد. او پرسید: کیستی؟ در پاسخ شنید: من جبرئیلم خداوند مرا فرستاده تا تو را به پیامبری مبعوث گرداند. محمد(ص) وقتی این خبر را به همسرش خدیجه داد او با خوشحالی گفت: امیدوارم چنین باشد.

محمد(ص) در این دوره چند روز در سال در کوه حراء خلوت می‌گزید و به عبادت و نیایش می‌پرداخت. این گونه کناره‌گیری و عبادت در حراء در میان خداپرستان قریش سابقه داشته است. نخستین کسی که این سنت را گذاشت عبدالمطلب جد حضرت محمد(ص) بود که چون ماه رمضان می‌رسید به کوه حراء می‌رفت و مستمندان را اطعام می‌کرد.

حضرت محمد(ص) که به مرز ۴۰ سالگی رسیده بود، باز به روش چندین ساله در کوه حراء به سر می‌برد که پیک وحی فرود آمد و نخستین آیات قرآن را از درگاه خدای بزرگ در گوش جانش فراخواند.

«بِسْمِ الله الرَّحمنِ الرَّحیم. إِقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ الَّذِی خَلَقَ…»

نخستین و اساسی‌ترین هدف بعثت پیامبران، دعوت به توحید و یکتاپرستی و نفی هرگونه شرک و طاغوت است. قرآن کریم می‌فرماید: «ما در هر امتی رسولی برانگیختیم که خدای یکتا را بپرستید و از طاغوت اجتناب کنید».

هدف دیگر بعثت پیامبران، اصلاح فرد و جامعه در تمام جنبه‌هاست. در زمینه اصلاح اجتماعی، مهم‌ترین کار پیامبران الهی را می‌توان در از میان بردن ارزش‌های جاهلی و کاذب و معیارهای نادرست و جایگزینی ارزش‌های الهی دانست. یکی دیگر از مهم‌ترین هدف‌های بعثت پیامبران، اقامه قسط و عدل در جامعه است. پیامبران مبعوث شدند تا با اجرای احکام الهی و سیراب کردن تشنگان عدالت از منبع فیض الهی، زندگی بشری را رنگ الهی بزنند.

خداوند بزرگ با بعثت پیامبران، با انسان‌ها اتمام حجت کرده است تا عذر و بهانه‌ای برای آنان وجود نداشته باشد. عقل انسان، پیامبر درونی و یکی از دو حجت خداوند به شمار می‌آید، ولی فعالیت‌های عقلی، خالی از تردید و شک نیست. پس جای این گفته برای انسان وجود دارد که: خدایا! اگر حجت خود را می‌فرستادی، ما از او پیروی می‌کردیم و فرد شایسته‌ای می‌شدیم. ازاین رو، قرآن فرموده است: «ما هرگز قومی را مجازات نمی‌کنیم، مگر اینکه پیامبری مبعوث کرده باشیم».

سخنان پیامبر(ص) و ائمه(ع) در مورد بعثت:

پیامبر اکرم(ص): من مبعوث شدم تا بزرگواری‌های اخلاقی را کامل کنم.

پیامبر اکرم(ص): من برای مکارم و نیکی‌های اخلاقی مبعوث شدم.

امام مهدی(عج): خداوند، محمد را برانگیخت تا رحمتی برای جهانیان باشد و نعمت خود را تمام کند.

امام علی(ع): خداوند او را در زمانی فرستاد که روزگاری بود پیامبری برانگیخته نشده بود. مردم در خوابی طولانی به سر می‌بردند. فتنه‌ها بالا گرفته و کارها پریشان شده بود. آتش جنگ‌ها شعله می‌کشید، دنیا بی فروغ و پر از مکر و فریب گشته، برگ‌های درخت زندگی به زردی گراییده و از به بار نشستن آن قطع امید شده بود.

پیامبر اکرم(ص): من بر اساس آیین پاک ابراهیم(ع) که سهل و آسان است، مبعوث گردیده‌ام.

پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند: خداوند مرا برای تبلیغ و پیام رسانی فرستاده، نه برای سرزنش و تحمیل و مشقت آفرینی.

بار امانت رسالت برای پیامبر(ص) آن قدر مهم بود که حاضر نشد آن را با ثروت‌های مادی و به فرموده خودش ماه و خورشید هم عوض کند. از این رو، پیامبر(ص) در راه اجرای رسالتش، سختی‌های بسیاری تحمل کرد و برای هدایت انسان‌ها و ابلاغ پیام توحید، بیش از طاقت خود تلاش می‌کرد. تا جایی که خدا در چند مورد به حضرت خطاب کرد: «از اینکه مشرکان ایمان نمی‌آورند، تو شاید خود را تباه سازی». خود حضرت نیز فرموده که هیچ پیامبری در راه رسالت خود، مثل من سختی ندیده.

حال وظیفه ما مسلمانان و امت پیامبر(ص) در قبال زحمات آن بزرگوار و پیام بعثت چیست؟ ما چطور و کی می‌توانیم به خواسته پیامبر(ص) که همان پیام بعثت است، عمل کنیم؟

پیام مهم بعثت، تحول و چرخش کامل از همه انحراف‌ها و بدی‌ها به سوی نیکی‌ها و ارزش‌های اسلامی و قرآنی که ره آورد بعثت است. پیام بعثت، تلاش همیشگی و خستگی‌ناپذیر آنهایی است که به اسلام و پیامبر(ص) ایمان آوردند. ما مسلمان‌ها وظیفه داریم در هرجا و هر زمان که هستیم، محیط خودمان را از آلودگی، سستی، تبعیض و پلیدی پاک کنیم و دنیا را به محیطی امن و پاک تبدیل کنیم تا در پرتو آموزه‌های آسمانی رسول خدا(ص) در دنیا و آخرت، دل شاد و پیروز باشیم.