«هویج»‌های بیشتر برای تطمیع ایران در مذاکرات

به گزارش پایداری ملی, «لورا روزن» در مقاله‌ای در پایگاه تحلیلی «المانیتور» می‌نویسد: گروهی از کارشناسان امنیت ملی، در سرتاسر گستره سیاسی، که تعدادشان روز به روز در حال افزایش است، از اوباما می‌خواهند تا دیپلماسی موفق‎تری را در برخورد با ایران، که شامل پیشنهاد معامله هسته‌ای با این کشور، از جمله کاهش تحریم‌ها است، اتخاذ کند.

* ایران آماده معامله است

«سوزان مالونی»، مشاور سابق وزارت امورخارجه در مسائل ایران، روز پنجشنبه در صفحه سیاست خارجی موسسه «بروکینگز» گفت: «ما می‌دانیم که ایران در حال حاضر آماده معامله درخصوص غنی سازی اورانیوم 20 درصد است. این میوه به ثمر رسیده، اکنون زمان آن رسیده که این معامله را انجام دهیم. اما انجام آن مستلزم این است که اوباما گفت‎وگوی دیپلماتیک خود را با ایران ارتقا داده و تقویت کند و در عین حال، برخی از تحریم‌ها را سبک‌تر کند».

* لزوم ایجاد انگیزه‌های بهتر

«مالونی» در «یادداشتی به رئیس‌جمهور»، که در روز پنجشنبه از سوی موسسه «بروکینگز» منتشر شد، نوشت: «انگیزه‌ها باید بسیار قانع ‌کننده‌تر از پیشنهادات ناچیزی باشد که آمریکا تا به امروز ارائه داده است و دست کم به اندازه تحریم‌های این کشور، مبتکرانه باشند».

* اتفاق نظر در مورد انجام یک معامله هسته‌ای موقت

درخواست‌هایی که از اوباما برای ارتقای دیپلماسی‌اش در برخورد با ایران، صورت گرفته، در شرایطی متناقض مطرح شده‌اند. درمورد انجام یک معامله‌ هسته‌ای موقت- که بسیاری از ناظران اعتقاد دارند امکان آن وجود دارد- بیش از پیش اتفاق نظر وجود دارد. به نظر می رسد رئیس‌جمهور آمریکا نیز که در دوره دوم ریاست‌جمهوری خود، نسبت به دوره نخست، از آرای موافق بیشتری برخوردار است، از فضای سیاسی کافی برای ارائه «هویج»های بیشتر به ایران، برای انجام و تثبیت معامله برخوردار است.

* تردید درمورد ایران

اما در مورد ایران، تردید وجود دارد؛ مذاکره کنندگان غربی، به واسطه مشکلات اخیری که با ایران حتی در مورد توافق بر سر تاریخ و محل از سرگیری مذاکرات هسته‌ای با گروه 1+5 داشته‌اند، انگیزه خود را از دست داده‌اند. با این که رایزنی‌ها ادامه دارند، اما به گفته دیپلمات‌های آمریکایی و اروپایی، از روز پنجشنبه هیچ توافقی بر سر تاریخ جدید جلسه، صورت نگرفته است.

* گروه، پیش از جلسه آماده افشای بسته پیشنهادی خود نیست

حسین موسویان، مذاکره کننده هسته‌ای سابق ایران، روز پنجشنبه به «المانیتور» گفت: «تهران پیش از جلسه، از گروه 1+5 در مورد بسته پیشنهادی جدید آن، سوال کرد. اما گروه، پیش از جلسه آماده افشای آن نیست».

شاید مقامات ایرانی قصد داشتند تا با طفره رفتن از مذاکرات جدید، نشان دهند که آن‎ها سعی دارند تا دستور کار جلسه جدید را اصلاح کنند. «باربارا اسلاوین» در تاریخ 14 ژانویه برای «المانیتور» گزارش کرد: «ایران برای دور جدید مذاکرات هسته‌ای، نیازمند یک دستورکار است تا از این طریق به طور واضح به کاهش تحریم‌ها و آن‎چه را که در خصوص غنی سازی اورانیوم حق خود می‌داند، اشاره کند.»

* عدم توافق طرفین بر روی تاریخ و محل انجام مذاکرات

کریم سجادپور، کارشناس امور ایران در «بنیاد کارنگی برای صلح بین المللی»، به «المانیتور» گفت: «من فکر می‌کنم که ما گاهی اوقات وقت کشی ایران را بیش از اندازه تعبیر می‌کنیم. هرکس که با تهران و یا معامله با آژانس‌های دولتی ایرانی سر و کار داشته است، می‌داند که کارایی و سرعت، به اندازه کافی وجود ندارد مخصوصا در چنین مسأله حساسی که احتمالا در مورد آن یک اتفاق نظر داخلی وجود ندارد».

وی با انعکاس دلسردی مقامات آمریکایی در خصوص این تأخیر، افزود: «وقتی که طرف‌های ذینفع نمی توانند بر روی یک تاریخ و یا محل جهت انجام مذاکرات توافق کنند، نمی‌توان پیش بینی خوبی از خود مذاکرات داشت».

* درخواست تحلیل‎گران از اوباما برای اتخاذ یک رویکرد سیاسی جسورانه در برخورد با ایران

این تحرک آشنا و در عین حال ناامید کننده، تا اندازه‌ای همان چیزی است که موجب شده گروهی البته در حال افزایش، از دیپلمات‌ها و تحلیل‌گران سیاسی را واداشته است تا از اوباما بخواهند که رویکرد سیاسی جسورانه‌تری را اتخاذ کند و به ایران نشان دهد که آمریکا آماده است تا در ازای شفافیت در خصوص برنامه هسته‌ای و بازرسی بیشتر از ایران، معامله بهتری انجام دهد.

* احتمال دستیابی به توافق، در صورت ارائه پیشنهادات سخاوتمندانه‌تر

تعداد زیادی از دیپلمات‌ها و کارشناسان سابق، از جمله سفرای سابق، «تام پیکرینگ» و «جیمز دابینز»، طی نامه‌ای که در تاریخ 20 دسامبر توسط شورای ملی ایرانیان آمریکا و انجمن کنترل تسلیحات تنظیم شد، از اوباما خواستند تا «تیمش را در پیگیری مذاکرات جدی و پایدار با دولت ایران، درحالی‎که در برابر یک ایران مجهز به سلاح هسته‌ای هشیار است، توانمندانه هدایت کند». «پاتریک کلاوسن»، معاون مدیر تحقیقات سیاست خاور نزدیک در اندیشکده «واشنگتن»، این هفته در پایگاه اینترنتی «آتلانتیک» نوشت: «ایران می‌خواهد در یک معامله، از دو چیز بهره‌مند شود، کاهش تحریم‌ها و غنی سازی اورانیوم، در صورتی‎که پیشنهاد سخاوتمندانه‌ای در مورد این مسائل ارائه شود، احتمال زیادی وجود دارد که طرفین به توافق برسند».

* خطر عدم پذیرش پیشنهادات از سوی ایران و افزایش احتمال برخورد نظامی

«کلاوسن» اذعان داشت که اگر پیشنهاد معامله سخاوتمندانه‌تری به ایران ارائه شود، احتمال این خطر نیز وجود دارد که در صورت عدم پذیرش از سوی ایران، فشارها برای «بستن پنجره دیپلماسی» بر روی دولت آمریکا افزایش پیدا کند و آن را به سمت برخورد نظامی با ایران سوق دهد. با این وجود، از نظر برخی از طرفداران، از جمله «کلاوسن» و «دنیس راس»، استراتژیست سابق کاخ سفید در امور ایران، این سناریو موجب شفافیتی خواهد شد که می‌تواند برای آمریکا سودمند باشد؛ البته در صورتی که این کشور به دنبال ایجاد ائتلافی دیپلماتیک در صورت شکست مذاکرات باشد.

* آمریکا باید رویکرد هوشمندانه‌ای را در مسیر مذاکرات پیش بگیرد

نوشته «رابرت جرویس»، استاد دانشگاه کلمبیا در مورد مسأله فعلی امور خارجی، نشان می‌دهد که برای آن‎که آمریکا به هر دو هدف خود مبنی بر جلوگیری از ایران در دستیابی به بمب اتمی و خودداری از اقدام نظامی، دست پیدا کند، باید «بازی دیپلماتیک خود را ارتقا داده و در مسیر مذاکرات، رویکردی هوشمندانه و جسورانه در پیش بگیرد».

«جریس» برای تغییر کیفیت دور اخیر مذاکرات ایران، 2 سناریو را پیشنهاد می‌کند که احتمال دارد نظر رهبر معظم ایران را جلب کند.

* آمریکا باید به ایران نشان دهد که آماده توافق است

«جریس» می‌نویسد: «یک رویکرد چشمگیر از سوی آمریکا می‎تواند، تعلیق یک‎جانبه تحریم‌های این کشور علیه ایران، توقف تمامی تدارکات نظامی در رابطه با ایران، و یا اعلام این‎که گزینه استفاده از نیروی نظامی، در حال حاظر روی میز نیست،‌ باشد. یک سناریوی محتمل‌تر برای رهبران آمریکا این است که آن‎ها تلاش کنند تا با آگاه کردن حکومت ایران از این موضوع که آمریکا در حال بررسی چگونگی متوقف کردن تحریم‌ها در مراحل مختلف است، به حکومت ایران نشان دهند که آن‎ها آماده رسیدن به توافق هستند».

* تحریم‌ها بیشتر به مردم بی‌گناه ایران فشار وارد کرده است

رضا مرعشی، تحلیلگر سابق مسائل ایران در وزارت امورخارجه، در شماره 14 ژانویه نشریه «نشنال اینترست» نوشت: «آمریکا و اروپا در اجرای تحریم‌ها بر روی ایران، به منظور ایجاد اهرم فشار در مذاکرات، بسیار موثر عمل کرده‎اند. اشکال کار این‎جا است که عدم تمایل واشنگتن در استفاده از این اهرم برای فشار، موجب شد که این تحریم‌ها تبدیل به ابزار کندی در ایجاد تغییر در محاسبات راهبردی تهران شود، اما در عین حال، حداکثر فشار را به مردم بی‌گناه ایران وارد سازد».

* تلاش برای ترغیب گروه 1+5 برای ارائه بسته پیشنهادی سخاوتمندانه‌تر به ایران

گروهی متشکل از 7 نفر از نمایندگان سابق اصلاح‎طلب که در حال حاضر در تبعید به سر می‌برند، با پیوستن به تحلیلگران آمریکایی، این هفته در نامه‌ای سرگشاده، خواستار مذاکرات مستقیم آمریکا و ایران و اعطای امتیاز بیشتری از سوی هر دو طرف برای دستیابی به یک توافق هسته‌ای شدند. سید علی اکبر موسوی، یکی از امضا کنندگان این نامه، که پس از انتخابات ریاست‌جمهوری در سال 2009، ایران را ترک کرد و در حال حاضر در آمریکا زندگی می‌کند، این هفته در مصاحبه‌ای با «» گفت: «سعی ما این است که گروه 1+5 را برای دادن بسته پیشنهادی سخاوتمندانه‌تری به ایران، ترغیب کنیم».

به گفته وی، هر قدر که این بسته سخاوتمندانه‌تر باشد، احتمال پذیرش آن از سوی ایران بیشتر خواهد بود، در نتیجه احتمال برخورد نظامی نیز کاهش خواهد یافت.

او گفت که با نزدیک شدن انتخابات ریاست‌جمهوری ایران در ماه ژوئن، کابینه جدید تا ماه سپتامبر تشکیل نخواهد شد، این مسأله اهمیت تلاش برای انجام معامله‌ای موقت را تا فصل بهار، افزایش می‌دهد.