“جیمنا” ابزار صهیونیسم در خاورمیانه و شمال آفریقا

«جیمنا» سازمانی است که با هدف گسترش و نهادینه کردن روایت صهیونیستی از مهاجرت یهودیان کشورهای عربی خاورمیانه و شمال آفریقا ایجاد شده است و اقدامات وسیعی را در این رابطه دنبال می‌کند.

«جیمنا» یکی از سازمان‌های بزرگ صهیونیستی است که در حوزه خاورمیانه و شمال آفریقا فعالیت می کند. این سازمان با هدف گسترش و نهادینه کردن روایت صهیونیستی از مهاجرت یهودیان کشورهای عربی خاورمیانه و شمال افریقا ایجاد شده است و اقدامات وسیعی را در این رابطه دنبال می کند. این روایت در پی آن است که افکار عمومی را مجاب کند که رژیم صهیونیستی در آواره شدن فلسطینی ها مقصر نبوده و این امر به دلیل فراخوان رؤسای کشورهای عربی در جنگ اعراب و اسرائیل روی داده است، زیرا آنان از فلسطینی ها خواستند تا مناطق جنگی را به امید پیروزی زودرس در جنگ ترک کنند.

سازمان صهیونیستی جیمنا

در نتیجه آنچه منجر به آواره شدن آنها شده، شرایط جنگی موجود بوده که برای یهودیان کشورهای عربی نیز رخ داده است و آنها نیز مجبور به ترک سرزمینهای خود شده اند. بنابراین سازمان های صهیونیستی در پی آن هستند تا ثابت کنند مشکل آوارگان تنها مربوط به فلسطینی ها نیست و یهودیان نیز با این مشکل دست به گریبانند.

در این راستا سازمان صهیونیستی جیمنا در معرفی خود ادعا می کند: «جیمنا یک سازمان غیرانتفاعی خصوصی با هدف شناخت وحفظ فرهنگ نزدیک به یک میلیون یهودی میزراهی و سفاردی است که ازسرزمین خود آواره شده اند.»
توضیحاتی که این سازمان صهیونیستی برای مهاجرت یهودیان خاورمیانه و شمال افریقا ارائه می دهد هویت و اهداف این سازمان را روشنتر بیان می کند. جیمنا در این باره عنوان می کند: «در حدود یک میلیون یهودی بومی خاورمیانه، شمال آفریقا و منطقه خلیج عدن در اوایل قرن بیستم مجبور به ترک کشورهای خود شده اند. این یهودیان در مجموع به نام یهودیان سفاردی و میزراهی شناخته می‌شوند که فرهنگ و تاریخ غنی آنها در خطر فراموشی قرار گرفته است.»
این سازمان صهیونیستی در بخشی به نام بررسی تاریخی، نحوه مهاجرت این یهودیان را این گونه توضیح داده است: «از ۱۹۴۸ تا ۱۹۷۰ یهودیان خاورمیانه، شمال آفریقا و منطقه خلیج، مورد آزار و اذیت قرار گرفتند، اموال آنها مصادره شد و قربانی شدند. این فشارها به حدی رسید که مجبور شدند خانه‌های خود را ترک کنند و تبدیل به «مهاجران فراموش شده» شدند. بیش از ۶۰ سال است که آوارگی، زیانهای مادی و هویتهای آسیب دیده آنها که موارد بارز نقض حقوق بشر است، مورد غفلت محافل دانشگاهی، سیاسی واجتماعی و حقوق بشر قرار گرفته است.»
جیمنا هدف خود را حفظ فرهنگ و تاریخ این یهودیان و شناساندن آنها به یهودیان و بویژه غیر یهودیان اعلام کرده است. این سازمان در اساسنامه خود می نویسد: «جیمنا به دنبال شناسایی در حدود یک میلیون یهودی آواره در شمال افریقا و خاورمیانه است که از سرزمینهای اصلی خود آواره شده اند. جیمنا هدفش را به حفظ فرهنگ میزراهی و سفاردی اختصاص داده و به دنبال پرداختن به شکاف موجود در روایت تاریخی خاورمیانه وشمال افریقا است و برای این هدف به واقعه میزراهی وسفاردی ها ازظلم و ستم، مصیبت وآوارگی می پردازد.» این سازمان همچنین ادعا می کند: «پیام ما واضح و روشن است و این است که ما هم زمانی پناهندگانی آواره بودیم اما یک مسیر را برای حفظ خود انتخاب کردیم و آن پیشرفت و مدارا است.»
ریاست این سازمان صهیونیستی را در حال حاضر سارا لوین به عهده دارد. دفتر مرکزی این سازمان در ساتفرانسیسکو واقع شده است و شخصی به نام مونیک آرار نیز هماهنگ کننده برنامه های این سازمان است.
*اقدامات سازمان صهیونیستی جیمنا
سازمان جیمنا در راستای اهداف خود یعنی جهانی کردن سناریوی آوارگان یهودی و تعمیق روایت صهیونیستی آن در اذهان عمومی، اقدامات بسیار گسترده ای را در تمام زمینه ها انجام داده است. در این بخش این فعالیتها مورد بررسی قرار می گیرد.
۱) تأسیس دفتر سخنگویان جیمنا
جیمنا برای تبلیغ اهداف خود دست به برپایی دفاتری به نام دفاتر سخنگویان جیمنا زده است. این دفاتر مسئول تربیت و آموزش سخنرانی هستند که در مجامع بین المللی و دانشگاهی حضور پیدا کرده و در مورد یهودیان خاورمیانه و شمال افریقا که مجبور به فرار از وطن خود شده اند، به ایراد سخنرانی می پردازند. این سازمان این دفاتر را این گونه معرفی می کند: «دفتر سخنگویان جیمنا از مهاجران سفاردی و میزراهی تشکیل یافته است که از سازمانهای ملی، محلی و بین المللی بازدید می کنند و داستان فرار خود را برای آنها بازگو می کنند و همچنین مخاطبان را با فرهنگ غنی و تاریخ یهودیان میزراهی و سفاردی آشنا می کنند.» حوزه کاری این سخنگویان بسیار متنوع و گسترده است. سازمان ملل متحد، دانشگاههایی مانند هاروارد، مدارس عالی محلی در منطقه خلیج و..فهرستی از این نهادها است که توسط این سخنگویان مورد بازدید قرار گرفته است. جیمنا هدف از این اقدام را این گونه توصیف می کند: «آنچه که از این اقدام دنبال می شود بالا بردن آگاهی از تاریخ و فرهنگ یهودیان بومی خاورمیانه و شمال افریقا (jimena) است. در این اقدام افرادی که برای سخنرانی در نظر گرفته می شوند ابتدا تحت یک آموزش توسط سخنگویان حرفه ای قرار می گیرند.» جالب توجه است که این برنامه برای این سازمان آن چنان مهم است که محورهای سخنرانی و چگونگی بازگو کردن وقایع به سخنرانان آموزش داده می شود تا بتواند تأثیر لازم را برای مخاطبان داشته باشد.این برنامه آموزشی (EWSP) در مکانهایی مانند دانشگاه استانفورد، کلمبیا، ییل، مینوسوتا، بوستون و…ارائه می شود.
۲) پروژه تاریخ شفاهی جیمنا (JVHP)
یکی از اقدامات قابل ملاحظه سازمان یهودیان خاورمیانه و شمال افریقا، تولید تاریخ شفاهی یهودیان این مناطق است. جیمنا با مراجعه به افراد سالخورده ای که ادعای فرار از سرزمینهای خود در کشورهای عربی را دارند، اقدام به ساخت ویدیو فیلم هایی از گفته های آنان کرده است. این سازمان تبلیغات وسیعی درمورد این فیلم ها انجام داده و به عنوان سند تاریخی برای اثبات ادعاهای خود از آنها سود می برد. جیمنا ادعا می کند: «در پروژه تاریخ شفاهی گفته ها و تجارب مهاجران اولیه خاورمیانه و شمال افریقا تبدیل به ویدیوفیلم می شود. این ویدیو فیلم ها در آرشیو جیمنا مورد استفاده قرار می گیرد و قرار است که در یک وبسایت آموزشی که در دست ساخت است، به نمایش عموم گذاشته شود. همچنین جیمنا به منظور تأثیر بیشتر این فیلم ها با دانشگاه‌ها و موزه‌های ملی و بین‌المللی مکاتبه کرده تا از این فیلم ها تا آن جایی که ممکن است، استفاده کنند.» این سازمان صهیونیستی ادعا می کند که با ارجاع مستقیم به آخرین نسل مهاجران که وقایع را تجربه کرده اند، تاریخ واقعی را به تصویر می کشد و در این باره می نویسد: «ما باید تاریخ این وقایع ر اقبل از آنکه دیر شود، مستند کنیم. وقایع سفاردیها و میزراهیها به صورت مناسب مستند نشده است و این یک خطر بسیار جدی است که فرهنگ وتاریخ بومی این مناطق به فراموشی سپرده شود و تدریجاً از روایتهای تاریخی حذف شود.» در کتابخانه ای که جیمنا باعنوان کتابخانه تاریخ شفاهی ازآن نام می برد، اعلام کرده است که این کتابخانه، فیلم، کتاب و اسناد مربوطه را دربردارد. استناد گسترده ای که سازمان جیمنا از این ویدیوها برای اعتبار بخشیدن به ادعاهای تاریخی خود دارد و ارسال این ویدیو ها به موزه ها و دانشگاهها و استفاده از آنان در سایت‌های مختلف نشان دهنده اهمیت این پروژه برای این سازمان است زیرا این اقدام، روشی است که بویژه پس از مرگ راویان، به راحتی نمی توان آن را مورد سؤال و تردید قرار داد. در نتیجه مسلماً کلاسهای آموزشی و جلسات توجیهی برای راویان این پروژه، در دستور کار قرار دارد زیرا راهی مطمئن برای رسیدن به اهداف این سازمان قلمداد می شود. به این دلیل این سازمان صهیونیستی بر روی پروژه تاریخ شفاهی تأکید جدی دارد.
۳)گسترش فرهنگی جیمنا
سازمان صهیونیستی جیمنا در اقدامی نمادین و تبلیغی از یهودیان و همچنین غیر یهودیان خواسته است تا اعمالی را که ادعا دارد، مربوط به فرهنگ یهودیان سفاردی و میزراهی است، برای سرگرمی انجام دهند. در این برنامه اقداماتی مانند جشن میمونا (Mimouna)، کلاسهای آشپزی، مراسم حنا (Henna)، جشن شبات میزراهی،کلاسهای موسیقی میزراهی، پیاده روی و…برگزار می شود. جیمنا اعلام کرده است که این اقدامات ر ابرای آشنایی با فرهنگ و سنتهای یهودیان میزراهی و سفاردی ترتیب داده و هدف افزایش آگاهی عمومی در مورد این یهودیان بیان شده است.
جیمنا می‌گوید این راهی است تا از این طریق بتوان یهودیت خاورمیانه وشمال افریقا رابه عموم شناساند. جیمنا درتلاش است که این فرهنگ را بویژه به یهودیان و غیریهودیان شمال امریکا منتقل کند. نکته قابل توجه تمرکز سازمان جیمنا بر جوانان و نوجوانان و استفاده از آنان به عنوان ابزاری برای رسیدن به اهداف خود است. این سازمان در این باره اظهار می کند: ««ما متوجه شده‌ایم که تاریخ و فرهنگ درخشان ما مورد توجه نسل جوان است. در نتیجه از این موضوع به عنوان وسیله ای برای حفظ رابطه جوانان یهود با هویت یهودی استفاده می کنیم. علاوه بر این جوانان مایل هستند که با چندفرهنگی وتنوع قومی یهود آشنا شوند. ما آنها را دعوت می کنیم تا در جنبه‌های چند فرهنگی مردم یهود کنکاش کنند.»
۴) سفیران دانشجویی جیمنا
جیمنا تشکل هایی را در محوطه های دانشگاهها به نام فرستادگان یا انترن های جیمنا ایجاد کرده است. این اقدام در راستای اهمیت جوانان برای اهداف مورد نظر یهودیان است. دانشجویان انترن یا سفیر یک سری وظایف را باید در دانشگاهی که در آن حضور دارند، انجام دهند. به عنوان مثال این اقدامات باید توسط فرستادگان جیمنا انجام شود:
الف) اجرای حداقل یک برنامه جیمنا در طول هر ترم در دانشگاه مورد نظر
ب) طراحی و تکمیل طرحهای پژوهشی خود با الهام از اهداف جیمنا
ج) شرکت در جشنها و نمایشگاههای پایان ترم تحصیلی
د) برقراری ارتباط جیمنا با سایر تشکل های دانشجویی دانشگاه و …
جیمنا برای جذب دانشجویان به این فعالیتها اقدامات تشویقی مختلفی انجام می دهد. به عنوان مثال به این دانشجویان کمک هزینه تحصیلی در دومرحله ی ابتدای ترم و پایان ترم پرداخت می کند.
۵) راه‌اندازی سایت‌های مختص به هر کشور
اقدام دیگر سازمان صهیونیستی جیمنا، ایجاد سایتهای مربوط به یهودیان کشورهای عربی این مناطق است. جیمنا در نظر دارد یازده سایت جداگانه را منطبق با کشورهای عربی خاورمیانه و شمال افریقا تأسیس کند. تا کنون وبسایت جیمنا مختص به مصر، یمن، لبنان و عراق راه اندازی شده است. این سایتها با نام تجربه مصر، تجربه لبنان، تجربه یمن و تجربه عراق نام گذاری شده‌اند. دراین سایتها مطالبی مانند روایت وقایع اشخاص، تاریخ یهودیان، تاریخ شفاهی مهاجران اولیه و فرهنگ یهودیان آن کشور مشاهده می شود. به عنوان نمونه در سایت مربوط به یهودیان مصر ادعا شده است که در ۶۰ سال اخیر هفتاد و پنج هزار یهودی وادار شده اند که مصر را ترک کنند. جیمنا می نویسد: «جیمنا وقایع شخصی یهودیانی را که مجبور به ترک سرزمینهای عرب شدند، حفظ می کند. این وقایع که یهودیان سفاردی و میزراهی به اجبار تجربه کرده اند، بسیار دردناک و تأمل برانگیز است. بنابراین جیمنا بر آن است که تمامی این وقایع را به عنوان تاریخ مستند یهودیان حفظ کند. این آرشیو روز به روز در حال رشد است.» جیمنا همچنین در این راستا به انتشار مجموعه ای از کارت های شناسایی پرداخته و ادعا می کند: «این مدارک متعلق به یهودیانی است که وادار به فرار از کشور خود شده اند.»

۶) تهیه بروشور

جیمنا در راستای اهداف خود بروشورهایی را تهیه و منتشر می کند. این بروشورها بخشهای مختلفی دارد که اکثراً به منظور انتقال اطلاعات هدفمند است. این سازمان صهیونیستی در این بروشورها جدولی را ترسیم کرده است و در آن به مهاجرت یهودیان کشورهای عربی به صورت آمار و ارقام می پردازد.

جیمنا با استفاده از آمار و ارقام در تلاش است تا ثابت کند بیشترین میزان مهاجرتهای یهودیان ازخاورمیانه درفاصله زمانی سالهای ۱۹۴۸ تا ۲۰۰۵ یعنی ازتشکیل دولت رژیم صهیونیستی به بعد به وقوع پیوسته است. نتیجه ای که این سازمان صهیونیستی از این مطلب در نظر دارد، آن است که دهه اول تشکیل رژیم صهیونیستی تا جنگ دوم اعراب و اسرائیل، شدت آزار و اذیت یهودیان به حدی بوده است که به اجبار بیشترین میزان مهاجرت یهودیان از این مناطق صورت گرفته است. به عنوان مثال جمعیت هشت هزاری یهودیان منطقه خلیج عدن درسال ۱۹۴۸، به هشتصد تن درسال ۱۹۵۸ کاهش می یابد یا جمعیت یهودیان الجزایر در سال ۱۹۴۸، صدوچهل هزار تن بوده است که تا سال ۱۹۶۸ به سه هزار تن کاهش می یابد. در مجموع جمعیت یهودیان منطقه خلیج، الجزایر، سوریه، عراق، لبنان، لیبی، مراکش،تونس و یمن هشتصد و پنجاه وشش هزار تن درسال ۱۹۴۸ بوده است که طی دو دوره زمانی ۱۹۴۸ تا ۱۹۵۸ و ۱۹۵۸ تا ۱۹۶۸ به هفتاد وشش هزارتن و تا سال ۲۰۰۵ به تقریباً پنج هزارتن کاهش یافته است.
جمع‌بندی
اهمیت بسیاری که مسئله آوارگان فلسطینی برای صهیونیسم بین الملل دارد، موجب شده که صهیونیسم بین الملل از راههای مختلف از جمله تشکیل سازمانهای صهیونیستی به تعمیق و گسترش روایت صهیونیستی از مهاجرت یهودیان از کشورهای عربی بپردازد. یکی از این سازمانهای بزرگ سازمان صهیونیستی جیمنا است. این سازمان با هدف گسترش و نهادینه کردن روایت صهیونیستی از مهاجرت یهودیان کشورهای عربی خاورمیانه و شمال افریقا ایجاد شده و اقدامات وسیعی را در این رابطه دنبال می کند.
این سازمان صهیونیستی، اجبار و فشار حکومت های کشورهای عربی بر یهودیان ساکن این کشورها را دلیل مهاجرت یهودیان این مناطق می داند. این سازمان صهیونیستی برای این هدف اقداماتی مانند درخواست غنیمت برای آوارگان یهودی، بزرگنمایی فشارها و آزار و اذیت حکومت های عربی بر یهودیان این مناطق و سعی در احیای هویتی برساخته و غیر واقعی برای آنان را در دستور کار قرار داده است.
در واقع تلاش در منحرف کردن افکار عمومی جهانی و جو بین المللی در راستای خنثی شدن اهمیت موضوع آوارگان فلسطینی در خاورمیانه هدف نهایی است که صهیونیسم بین الملل از طریق سازمانهای بزرگ صهیونیستی آن را دنبال می کند.