دو چالش مهم حوزه سلامت کشور

دکتر محمد آقاجانی یکی از مهمترین چالش های طرح تحول نظام سلامت را، بحث نیروی انسانی دانست و گفت: در واقع می توان چنین عنوان داشت که موضوع نیروی انسانی، یکی از مهمترین مشکلات نظام ارائه خدمات بهداشتی و درمانی در کشور است.
 
۸۰ هزار پرستار برای ۸۰ هزار تخت بیمارستانی
 
وی تاکید کرد: ما با کمبود جدی نیروی انسانی در نظام ارائه خدمات درمانی مواجه هستیم. در بیمارستانهای دولتی و دانشگاهی کشور، ۸۰ هزار تخت و ۸۰ هزار پرستار داریم. یعنی یک پرستار به ازای هر تخت بیمارستانی وجود دارد. در حالی که استاندارد نسبت تخت بیمارستانی به پرستار در دنیا، ۲.۷ دهم است.
 
آقاجانی افزود: اگر ما بخواهیم به سطح قابل قبولی از نظام ارائه خدمات درمانی برسیم، می بایست حداقل ۲ پرستار به ازای هر تخت بیمارستانی داشته باشیم. یعنی مفهومش این است که تعداد پرستاران ما باید ۲ برابر وضعیت فعلی شود. بنابراین، کمبود نیروی انسانی یکی از مهمترین چالش های نظام ارائه خدمات سلامت کشور است.
 
کمبود ۱۵ هزار تکنسین اورژانس
 
معاون وزیر بهداشت ادامه داد: همین مشکل در اورژانس پیش بیمارستانی کشور هم وجود دارد. ما در حال حاضر برای ۲۰۰۰ پایگاه اورژانس موجود ، ۷۵۰۰ نفر تکنسین اورژانس کمبود جدی و فوری داریم و برای ۸۰۰ پایگاهی که باید طبق برنامه چهارم و پنجم توسعه راه اندازی کنیم، نیز ۷۵۰۰ نیروی دیگر می خواهیم. یعنی اگر می خواهیم خدمت رسانی خوبی در این بخش صورت بگیرد،  ۱۵ هزار تکنسین اورژانس نیاز داریم.
 
آقاجانی گفت: این دو کمبود مهم نیروی انسانی در بخش پرستاری و اورژانس پیش بیمارستانی، سیستم نظام ارائه خدمات درمانی کشور را رنج می دهد. این وضعیت باعث شده تا گاهی اوقات یک تکنسین اورژانس ۱۱۵ تا ۵۰۰ ساعت در ماه کار کند چون نیروی جایگزین وجود ندارد.
 
راهکار وزارت بهداشت برای حل مشکل
 
وی، راهکاری که وزارت بهداشت برای سال ۹۴ طراحی کرده است را، بیمارستان های هیئت امنایی عنوان کرد و افزود: ما از حیث استخدام دولتی توفیق چندانی نداشته ایم و دولت در این زمینه با محدودیت جدی مواجه است. این وضعیت باعث شده تا مشکلات جدی برای بیماران و پرستاران ایجاد شود. اما این مشکل، ریشه دار و قدیمی است، اما با اجرای طرح تحول سلامت، این مشکلات بیشتر احساس می شود، چون انتظارات مردم بیشتر شده و البته انتظارات به حقی است. لذا، برای پاسخ دهی به حق، بایستی نیروی انسانی را کامل کنیم که راهکار ما برای سال ۹۴ و سالهای بعد، هیئت امنایی کردن بیمارستان های دولتی است. تا خود هیئت های امنا اقدام به استخدام نیروی انسانی مورد نیازشان کنند.
 
۲۰ درصد بیمارستان ها در سال ۹۴ هیئت امنایی می شوند
 
به گفته معاون درمان وزارت بهداشت، برنامه این وزارتخانه برای هیئت امنایی شدن بیمارستان های دولتی در سال ۹۴، حداقل ۲۰ درصد بیمارستان های وزارت بهداشت است و به مرور در سالهای بعد از آن باید گسترش پیدا کند.
 
وی ادامه داد: هیئت امنایی شدن بیمارستان های وزارت بهداشت، یکی از تکالیف برنامه پنجم توسعه کشور است. ولی آن اتفاقی که تا حالا افتاده، این بوده که هیئت امنایی شدن واقعی و کاملی نبوده است. به این معنی که اختیارات اداری و مالی کاملی به هیئت امنا داده نشده و بیشتر شکلی و اسمی بوده است. ما، آن چیزی که به عنوان آیین نامه بیمارستان های هیئت امنایی تنظیم می کنیم، با یک رویکرد جدیدی است که این اختیار را به هیئت امنا بدهد تا بتوانند مشکلات بیمارستان خودشان از جمله مشکل نیروی انسانی را برطرف کنند. یعنی منابع در اختیار هیئت امنای بیمارستان قرار دارد و خودشان همه نیازهای بیمارستان را تامین می کند.
 
آقاجانی تاکید کرد: منابع مالی بیمارستان های هیئت امنایی عمدتا از طریق سازمان های بیمه گر و تعرفه های ارائه خدمات و همچنین از محل منابع عمومی و طرح تحول نظام سلامت تامین می شود.
 
به گفته معاون وزیر بهداشت، تعرفه بیمارستان های هیئت امنایی، تعرفه های بیمارستان های دولتی خواهد بود.
 
چالش بعدی حوزه سلامت
 
وی در ادامه چالش بعدی حوزه سلامت را، کمبود تخت بیمارستانی عنوان کرد و افزود: در حوزه سلامت کشور طی چند دهه اخیر سرمایه گذاری عمده ای اتفاق نیفتاده است. ما با یک عدم توسعه در حوزه خدمات بیمارستانی در بخش های دولتی و غیردولتی مواجه هستیم. میزان تخت بیمارستانی کشور به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت ۱.۵ تخت است. این عدد در ژاپن ۱۳.۵، کره جنوبی ۱۰.۵، اروپا ۷.۵، ترکیه ۲.۷ و در اکثر کشورهای منطقه ما، بیش از تعداد تخت بیمارستانی است که ما در کشورمان داریم.
 
وضعیت تخت بیمارستانی در ایران
 
آقاجانی گفت: این ۱.۵ تخت به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت شامل بخش های دولتی و غیردولتی می شود. به همین خاطر، مردم با صف مواجه می شوند. البته این بهانه نمی شود که به دلیل کمبود تخت و پرستار، از مردم در برابر هزینه های سلامت دفاع نکنیم. اما، منابع دولت، کفایت لازم را برای توسعه کامل خدمات بیمارستانی ندارد و ما باید از منابع غیردولتی هم برای توسعه بیمارستان های کشور استفاده کنیم. که ما اگر  به بهترین شکل بتوانیم شاخص تخت بیمارستانی را به حدود ۲.۷ به ازای ۱۰۰۰ نفر جمعیت برسانیم، آن وقت می توانیم وضعیت نسبتا مطلوبی در توسعه بیمارستانی کشور داشته باشیم.
 
معاون درمان وزارت بهداشت، تاکید کرد: بنابر دستور رئیس جمهور و وزیر بهداشت، مهمترین برنامه معاونت درمان وزارتخانه در سال ۹۴، استمرار برنامه های ۸ گانه طرح تحول نظام سلامت و حفظ دستاوردهای این طرح است.