ویژه‌نامه تحلیلی تبیینی عماد
۰۱ دی ۱۴۰۳ - ۱۷:۴۲
اساسنامه مصوب سازمان پدافند غیرعامل کشور که پس از تصویب مقام معظم رهبری (مدظله العالی) طی نامه شماره: ۹۴۵۰۲/۲۰/۲ف‌ک . مورخ ۱۷/ ۹/ ۱۳۹۳ به‌شرح پیوست ابلاغ گردیده، در روزنامه رسمی کشور منتشر شد.
اساسنامه مذکور به‌ترتیب زیر در روزنامه رسمی منتشر شده است:
مدیرعامل محترم روزنامه رسمی کشور
جناب آقای محمد سینجلی جاسبی
خواهشمند است دستور فرمایید یک نسخه از اساسنامه مصوب سازمان پدافند غیرعامل کشور که پس از تصویب مقام معظم رهبری (مدظله العالی) طی نامه شماره: ۹۴۵۰۲/۲۰/۲ف‌ک . مورخ ۱۷/ ۹/ ۱۳۹۳ به‌شرح پیوست ابلاغ گردیده، در روزنامه رسمی کشور منتشر شود..
رئیس و دبیر کمیته سازمان پدافند غیرعامل کشور- سرتیپ پاسدار دکتر غلامرضا جلالی
اساسنامه سازمان پدافند غیرعامل کشور ستاد کل نیروهای مسلح بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
مقدمه:
ماده ۱- نام
سازمان پدافند غیرعامل کشور یک سازمان (نهاد) حاکمیتی (لشکری و کشوری) بوده که به منظور افزایش بازدارندگی، کاهش آسیب‌پذیری، تداوم فعالیت‌های ضروری، تسهیل مدیریت بحران، ارتقای پایداری ملی در برابر انواع تهدید و اقدامات خصمانه دشمن که در این اساسنامه به اختصار «سازمان» نامیده می‌شود در چارچوب و در جهت تحقق منویات و سیاست‌های ابلاغی و به فرمان مقام معظم رهبری تشکیل می‌گردد.
ماده ۲- تعاریف و اصطلاحات
۱- سازمان- سازمان پدافند غیرعامل کشور که اختصاراً سازمان نامیده می‌شود.
۲- ستاد کل- ستاد کل نیروهای مسلح کشور که اختصاراً ستاد کل نامیده می‌شود.
۳- دستگاه اجرایی- کلیه دستگاههای اجرایی کشور موضوع قانون مدیریت خدمات کشوری در سطوح ملی تابعه ملی و استانی که اختصاراً دستگاه اجرایی نامیده می‌شود.
۴- کمیته دائمی- کمیته دائمی پدافند غیرعامل کشور که اختصاراً کمیته دائمی نامیده می‌شود.
۵ - پدافند غیرعامل- به مجموعه اقداماتی که بدون بکارگیری سلاح و تجهیزات نظامی بکار گرفته شود و در نتیجه باعث کاهش آسیب‌پذیری، افزایش پایداری ملی، تسهیل مدیریت بحران، تداوم کارکرد فعالیت‌های ضروری و تولید بازدارندگی دفاعی در برابر تهدیدات و اقدامات نظامی دشمن می‌گردد اطلاق می‌شود.
ماده ۳- شخصیت حقوقی
«سازمان» نهادی حاکمیتی (لشکری و کشوری) است که دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی و اداری هم‌طراز با وزراء و به لحاظ ساختاری (به مثابه یک نیرو) بوده، در تابعیت ستاد کل نیروهای مسلح و در جهت تحقق تدابیر و منویات و سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری و در چارچوب مقررات این اساسنامه، قوانین نیروهای مسلح و سایر قوانین و مقررات مربوطه کشور اداره می‌گردد.
ماده ۴- مرکز و محل استقرار
محل استقرار اصلی سازمان در تهران و شعب استانی آن در مراکز استان‌ها می‌باشد و برای انجام مأموریت‌های خود نسبت به تشکیل ساختارها و واحدهای سازمانی مشابه و هم‌طراز مورد نیاز در استان‌ها و دستگاههای اجرایی اقدام می‌نماید.
ماده ۵- مدت فعالیت
مدت فعالیت سازمان از زمان تأسیس نامحدود بوده و انحلال و یا توقف مأموریت آن منوط به تصویب مقام معظم رهبری می‌باشد.
ماده۶ - ماموریت
سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی، هدایت، سازماندهی، نظارت و راهبری موضوع پدافند غیرعامل و دفاع غیرنظامی در چارچوب و در جهت تحقق سیاست‌های ابلاغی و فرامین حضرت امام خامنه‌ای و قوانین موضوعه کشور از طریق فرهنگ‌سازی و آموزش عمومی و تخصصی، آمادگی و ارتقاء مقاومت ملی، پایش تهدیدات، طبقه‌بندی و سطح‌بندی مراکز و حوزه‌ها، کاهش آسیب‌پذیری‌ها، نهادینه‌سازی اصول، الزامات و ملاحظات فنی مهندسی پدافند غیرعامل در ذات طرحها و پروژه‌های ملی، استانی موضوعی کشور، تسهیل مدیریت بحران و تداوم کارکردهای ضروری کشور، صیانت و کمک به اداره مردم در راستای مصون‌سازی کشور در برابر انواع تهدیدات دشمن.
ماده ۷- ارکان سازمان عبارتند از:
الف: کمیته دائمی (شورای عالی)
ب: رئیس سازمان
ج: کمیته پدافند غیرعامل دستگاههای اجرایی و استان‌های کشور
ماده ۸ - کمیته دائمی
کمیته دائمی متشکل از رئیس ستاد کل به عنوان رئیس، رییس سازمان پدافند غیرعامل به عنوان دبیر و حضور وزرای کشور، دفاع و معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری و رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی و یکی از معاونین ستاد کل نیروهای مسلح تشکیل می‌شود و مصوبات آن با ابلاغ دبیر کمیته دائمی در کلیه دستگاههای اجرایی لازم‌الاجراء می‌باشد.
ماده ۹- وظایف و اختیارات کمیته دائمی عبارت است از:
۱. تصویب سیاست‌ها و راهبردهای عمده پدافند غیرعامل کشور
۲. تصویب برنامه‌های کلان (۵ ساله) پدافند غیرعامل کشور
۳. تصویب سطح‌بندی و اولویت بندی مراکز تحت پوشش براساس پیشنهاد سازمان
۴. تصویب آیین‌نامه‌های اجرایی لازم در جهت هماهنگی‌های بین دستگاهی در خصوص پدافند غیرعامل
تبصره۱- مصوبات کمیته دائمی پدافند غیرعامل کشور با ابلاغ دبیر کمیته دائمی برای کلیه دستگاه‌ها و نهادها لازم‌الاجراء می‌باشد.
تبصره۲- آئین‌نامه اجرایی داخلی کمیته دائمی توسط دبیر کمیته دائمی تهیه و به تصویب رئیس کمیته دائمی می‌رسد.
ماده ۱۰- وظایف سازمان
الف: وظایف ستادی
۱. تبیین و برآورد تهدیدات دشمن در حوزه‌های مختلف
۲. راهبری و هدایت و اجرای طرح‌های پدافند غیرعامل
۳. ارزیابی فنی پدافندی طرح‌های پدافند غیرعامل تهیه شده توسط کمیته دستگاههای اجرایی
۴. نظارت بر اجرای پدافند غیرعامل دستگاههای اجرایی
۵. تصویب ضوابط، استانداردها و دستورالعمل‌های (عمومی و تخصصی) موضوع پدافند غیرعامل
۶. تعیین مصادیق تاسیسات زیربنایی، ساختمان‌های حساس و شریان‌های اصلی و حیاتی کشور
۷. تصویب طرح‌های پدافند غیرعامل دستگاه‌ها و تایید اعتبار مورد نیاز آنها
۸. بررسی و تایید نتایج ارزیابی‌ها از اجرای طرح‌های پدافند غیرعامل
۹. ایجاد هماهنگی لازم بین دستگاههای اجرایی در حوزه پدافند غیرعامل
۱۰. نهادینه‌سازی اصول و الزامات و ملاحظات فنی و مهندسی پدافند غیرعامل در ذات طرح‌های توسعه‌ای کالبدی کشور اعم از ملی، موضوعی، استانی، شهری و آمایشی کشور
۱۱. تعامل سازنده با نهادهای قانونگذار و تنظیم‌کننده برنامه‌های موضوعی و پنج ساله کشور در جهت نهادینه‌سازی پدافند غیرعامل در آنها
۱۲. تهیه و تدوین و ابلاغ نظامات فنی و اجرائی طرح‌های پدافند غیرعامل کشور
ب: وظایف عملیاتی
۱. سازماندهی، طرح‌ریزی، هدایت و راهبری عملیات پدافندی مقابله با تهدیدات نوین دشمن
۲. هدایت و راهبری مقابله با تهدیدات نوین (سایبری، زیستی، پرتوی، شیمیایی، اقتصادی) با تشکیل و سازماندهی قرارگاه‌های پدافند غیرعامل در موضوعات مرتبط با تهدید.
۳. هدایت، راهبری، مدیریت و کنترل سامانه‌های مرتبط با پدافند غیرعامل کشور در برابر تهدیدات نوین.
۴. ارتقاء آمادگی دستگاههای اجرایی برای تداوم چرخه تولید و خدمات در مقابله با انواع تهدیدات
۵. بکارگیری ظرفیت‌ها و منابع کشور در حوزه‌های مختلف برای انجام تمهیدات لازم پدافند غیرعامل
۶. فرهنگ‌سازی و آماده‌سازی دستگاههای اجرایی و استان‌های کشور برای کمک و اداره و هدایت مردم در شرایط بحرانی.
ماده ۱۱- وظایف کمیته پدافند غیرعامل دستگاههای اجرایی و استان‌ها
۱- مسئولیت پدافند غیرعامل در دستگاههای اجرایی به‌عهده رئیس دستگاه اجرایی می‌باشد.
۲- مسئولیت پدافند غیرعامل در استان‌ها به‌عهده استانداران می‌باشد.
۳- رئیس دستگاه و استانداران می‌تواند یکی از معاونین خود را با اختیارات کافی به‌عنوان رییس کمیته پدافند غیرعامل دستگاه منصوب و به سازمان معرفی نماید.
۴- بررسی و پیشنهاد سطح‌بندی و اولویت بندی مراکز و تاسیسات موجود و توسعه‌ای دستگاه اجرایی
۵ - برنامه‌ریزی عملیاتی، راهبری و اجرای طرحها و پروژه‌های پدافند غیرعامل در چارچوب نظام فنی و اجرایی پدافند غیرعامل کشور
۶ - تهیه اسناد راهبردی، برنامه‌ها، موافقت‌نامه طرحها، تامین منابع مالی طرح‌های پدافند غیرعامل دستگاه اجرایی
۷- ایجاد ساختار مناسب جهت انجام ماموریت‌های پدافند غیرعامل در هماهنگی با سازمان
۸ - کنترل و نظارت بر اعمال ضوابط و مقررات و دستورالعمل‌های ابلاغی پدافند غیرعامل در دستگاه اجرایی
۹- تهیه و تدوین استانداردها، آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های فنی و اجرایی دستگاه و نهادینه‌سازی آنها در ذات طرح‌های توسعه و کالبدی
۱۰- آماده‌سازی دستگاه اجرایی و استان جهت اداره امور مردم و تامین نیازهای ضروری در شرایط بحران
۱۱- انجام آموزش‌ها و پژوهش‌های تخصصی در زمینه موضوعات پدافند غیرعامل مرتبط با دستگاه اجرایی
۱۲- ارائه گزارش اقدامات، وقایع و حوادث ناشی از بحرانهای طبیعی و غیرطبیعی و تهدیدات متوجه دستگاه اجرایی به سازمان
ماده۱۲- حوزه فعالیت سازمان
دستگاههای اجرایی، بخش خصوصی، نهادهای عمومی غیردولتی و مردم نهاد، سازمان‌های کشوری و لشکری،
تبصره: در چارچوب دیپلماسی دفاعی کشور خدمات پدافند غیرعامل با تصویب کمیته دائمی قابل تسری به سایر کشورها خواهد بود.
ماده ۱۳- رئیس سازمان
رئیس سازمان به عنوان بالاترین مقام اجرایی و نماینده قانونی سازمان بنا به پیشنهاد رییس ستاد کل نیروهای مسلح و با توشیح و با حکم مقام معظم رهبری و فرماندهی کل قوا منصوب می‌گردد.
ماده ۱۴- وظایف و اختیارات رئیس سازمان عبارت است از:
۱. اداره، راهبری، هدایت و اجرای ماموریت‌های سازمان
۲. اجرای رهنمودها و تدابیر ابلاغی ستاد کل نیروهای مسلح و مقام معظم فرماندهی کل قوا.
۳. تصویب برنامه و بودجه سازمان و ابلاغ آن جهت اجراء.
۴. عضویت و شرکت در جلسات هیات دولت، مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای عالی امنیت ملی
۵ . عضویت در شوراهای عالی کشور شامل شورای ملی عتف، شورای عالی فضای مجازی، شورای عالی آمایش، شورای عالی ترافیک، شورای عالی سلامت، شورای عالی فرهنگی
۶ . تصویب و ابلاغ برنامه‌های سالانه سازمان و دستگاههای اجرایی در چارچوب برنامه پنج ساله مصوب
۷. تهیه و تدوین آیین‌نامه‌های لازم و مرتبط با پدافند غیرعامل و ابلاغ به دستگاههای اجرایی جهت اجراء.
۸ . تهیه تشکیلات و شرح وظایف تفصیلی سازمان و قرارگاه‌ها و مراکز وابسته.
۹. اجرای ضوابط، مقررات مصوب کمیته دائمی و صدور دستورالعمل‌های اجرایی لازم.
۱۰. اجرای سیاست‌ها و خط‌مشی‌ها، طرحها و برنامه‌های مصوب و ابلاغی کمیته دائمی پدافند غیرعامل.
۱۱. تهیه گزارش عملکرد موردی و سالیانه از اقدامات انجام شده در سازمان و دستگاههای اجرایی کشور و ارائه به کمیته دائمی.
۱۲. اجرای وظایف محوله در چارچوب قوانین و مقررات حاکم بر کشور.
۱۳. ارائه پیشنهاد نصب و عزل معاونین، فرماندهان قرارگاه‌های تابعه و مراکز وابسته.
۱۴. امضای کلیه مکاتبات، اسناد تعهدآور، قراردادها و انجام معاملات و صدور اجازه پرداخت در قالب اعتبارات و آیین‌نامه‌های مصوب.
۱۵. افتتاح حساب نزد بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری و نیز نگهداری حساب‌ها و حفظ و حراست از اموال و دارایی‌های منقول و غیرمنقول سازمان.
۱۶. طرح و اقامه دعوی و دفاع از هرگونه دعوی علیه سازمان در مراجع قضایی، اداری و ... با اختیار تعیین وکیل یا نماینده حقوقی و حق تفویض اختیار لازم به آنان در راستای حفظ از منابع سازمان.
تبصره۱- رئیس سازمان می‌تواند قسمتی از وظایف و اختیارات خود را به معاونان یا مدیران سازمان تفویض کند.
ماده ۱۵- انتصابات
انتصاب جانشین و معاونین سازمان با پیشنهاد رئیس سازمان و تصویب رئیس ستاد کل نیروهای مسلح صورت می‌گیرد.
ماده ۱۶- ساختار سازمانی
ساختار سازمانی مورد نیاز سازمان حداکثر تا سه ماه از تصویب این اساسنامه، توسط سازمان تهیه و به تأیید رئیس ستاد کل نیروهای مسلح خواهد رسید.
تبصره: آیین‌نامه اجرایی این بند توسط سازمان تهیه و به تأیید رئیس کمیته دائمی می‌رسد.
ماده ۱۷- منابع انسانی
نیروی انسانی مورد نیاز سازمان براساس روش جاری ستاد کل نیروهای مسلح از منابع انسانی نیروهای مسلح، وزارت‌خانه‌ها، سازمان‌ها و نهادهای زیر مجموعه دولت و بخش خصوصی تأمین گردد.
ماده ۱۹- بودجه طرح‌های پدافند غیرعامل
۱۹- ۱. بودجه پدافند غیرعامل طرح‌های جدید اعم از (طرح‌های جدیدالاحداث، طرح‌های توسعه، طرح تملک دارایی‌های سرمایه‌ای) مشمول قوانین و مقررات برنامه‌ای و بودجه‌ای کشور، بر اساس سازوکارهای پیش‌بینی شده در آن قوانین از جمله بند (الف) ماده ۲۱۵ قانون برنامه پنجم توسعه تامین اعتبار می‌شود. دولت و دستگاههای اجرایی ملزم به تامین اعتبار مورد نیاز پدافند غیرعامل طرح‌های مذکور در چارچوب مقررات و دستورالعمل‌های مربوط می‌باشند.
۱۹- ۲. بودجه پدافند غیرعامل مراکز و تاسیسات ثقل و حائز اهمیت در دست بهره‌برداری کشور بر اساس مطالعات و برآوردهای انجام شده از سوی دستگاههای اجرایی مربوطه پیش‌بینی و در قالب طرح‌های ردیف‌دار پدافند غیرعامل دستگاه در قانون بودجه لحاظ و تامین اعتبار می‌شود.
۱۹- ۳. دستگاههای اجرایی و شرکت‌های دولتی تابعه مجازند بخشی از درآمدهای اختصاصی دستگاه از جمله: مازاد درآمدهای تکلیفی، درآمدهای داخلی، اعتبار فاقد ردیف و غیره خود را بر اساس مصوبه و مجوز کمیته دائمی پدافند غیرعامل کشور و نظارت سازمان پدافند غیرعامل کشور در طرح‌های پدافند غیرعامل مصوب هزینه نمایند.
۱۹- ۴. شرکت‌های خصوصی و شبه‌دولتی ملزم به تأمین اعتبار مورد نیاز جهت رعایت پدافند غیرعامل در زیرساخت‌های حائز اهمیت واگذار شده در قالب اصل ۴۴ قانون اساسی و ضوابط ایجاد آن زیرساخت‌ها در قالب بخش خصوصی از منابع داخلی شرکت می‌باشند.
ماده ۲۰- بودجه جاری سازمان و دستگاههای تابعه آن
۲۰- ۱. بودجه جاری سالانه سازمان در ردیف اعتبارات ستاد کل نیروهای مسلح برآورد و تأمین اعتبار می‌گردد.
۲۰- ۲. بودجه جاری سالانه قرارگاه‌های عملیاتی و ساختارهای اجرایی پدافند غیرعامل در دستگاههای اجرایی توسط سازمان برآورد و جهت درج در لایحه بودجه کل کشور به معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهوری ارسال می‌شود.
۲۰- ۳. بودجه مورد نیاز طرح‌های ویژه و دارای طبقه‌بندی سازمان پدافند غیرعامل کشور توسط سازمان برآورد و در قالب طرح‌های ردیف‌دار ویژه به معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ارسال می‌شود.
ماده ۲۱- دارایی‌های سازمان اعم از تاسیساتی و تجهیزاتی توسط ستاد کل نیروهای مسلح و مطابق با ضوابط و مقررات مربوطه تأمین می‌گردد.
ماده ۲۲- مرجع پیشنهاد اصلاح، تغییر و تفسیر این اساسنامه، ستاد کل نیروهای مسلح می‌باشد که به تصویب مقام معظم رهبری می‌رسد.
مهمترین راهکار نهادینه سازی الزامات و ضوابط پدافند غیرعامل در دستگاههای اجرایی را چه می دانید؟!