پدافند در معنای لغوی، اصطلاحی است متضاد «آفند» و به معنای عاملی است که از حملات دشمن جلوگیری می‌کند.
به گزارش ایلنا، پدافند به دو گروه عامل و غیرعامل طبقه‌بندی می‌شود. رویارویی و مقابله مستقیم با دشمن و به کارگیری جنگ افزارهای مناسب و برای دفع حمله و اقدامات آفندی (تهاجمی) پدافند عامل یاد می‌شود.
پدافند غیرعامل
به
مجموعه اقداماتی که مستلزم به کارگیری اسلحه گرم و سرد نیست و با اجرای آن
می توان از وارد شدن خسارات مالی به تجهیزات و تاسیسات حیاتی و استراتژی
نظامی و غیرنظامی، از آن مهم‌تر تلفات انسانی جلوگیری کرد، یا میزان این
خسارات و تلفات را به حداقل رساند، اصطلاحاً پدافند غیرعامل می‌گویند.
پدافند غیر عامل در برابر زلزله
عمده‌ترین
کاربرد پدافند غیرعامل هنگام وقوع زمین‌لرزه و پیامدهای پس از آن است.
آمادگی فردی یکی از مولفه‌های اصلی پدافند غیرعامل در زمان این پدیده مخرب
به شمار می‌آید.
یک شخص ممکن است هنگام زلزله، در خانه یا اماکن عمومی حضور داشته باشد. ممکن است پشت فرمان اتومبیل در حال راننندگی باشد یا مشغول انجام سایر کارهای روزمره‌‌اش باشد. برنامه ریزی و آمادگی در چنین لحظاتی باعث آرامش، خونسردی و البته تاثیرگذاری افراد می‌شود.
یکی از اصول مهم در مفهوم پدآفند غیرعامل، آشنایی افراد با نزدیکترین مراکز امداد و نجات مانند بیمارستان‌ها، کلینیک‌ها، آتش‌نشانی و کلانتری‌هاست. همچنین افراد در محیط‌های اداری باید یک کیف شامل ضروری‌ترین وسایل را آماده کنند و در یک مکان امن و قابل دسترس قرار دهند.
تغذیه، بهداشت، عملیات نجات و کمک به دیگران مهمترین مقوله‌ها پس از وقوع زمین‌لرزه به حساب می‌آیند. تهیه تجهیزات می‌تواند حادثه دیدگان را پس از زلزله تا رسیدن نیروهای امداد و نجات در خانه، محل کار و یا اتومبیل حفظ کند.
تجهیزات ضروری پدآفند
1.
جعبه کمک‌های اوّلیه دربرگیرنده باند و گاز، ابزار استریل، پماد سوختگی،
آنتی بیوتیک، آسپرین، یک قیچی کوچک، قطره چشمی، و داروهای مورد نیاز
2. دفتر یادداشت، شامل شماره تلفن های ضروری مراکز امداد و نجات چراغ قوه و باتری‌های تازه 3. رادیوی ترانزیستوری با باتری های شارژ شده
4. کپسول اطفاء حریق.
5. دستکش ضخیم و کفش سبک.
6. وسایل بهداشت فردی مانند حوله، صابون، مسواک، خمیر دندان، پودر شوینده و دستمال.
7. بیل و کلنگ و جعبه آچار.
8. 4 لیتر آب برای هرکدام از افراد در ظروف نشکن.
9. غذاهای کنسروی مانند کمپوت، بیسکویت و آب نبات.
توصیه برای عملکرد بهتر
1) ساخت و ساز ساختمان براساس اصول ضد زلزله.
2) بررسی قطعات دکوراسیون و لامپ‌ها در سقف اتاقها و تعمیرات احتمالی آنها.
3) نصب صحیح کانال‌های تهویه هوا و بلندگوها.
4) اطمینان از ایمنی سیستم‌های مخابراتی نصب کپسول‌های آتش‌نشانی.
5) ایمنسازی بخش‌های آسیب‌پذیر ساختمان‌ها.
6) تهیه فهرست افراد حاضر در هر طبقه ساختمان‌ها
7)تهیه کروکی از همه بخش‌های ساختمان‌ها نقشه ای از تمام مکانهای مهم، اتاقها، راهروها، راه پله ها و موقعیت انبارها تهیّه کنند.
8) تهیه فهرست دارایی‌ها و وسایل مختلف ساختمان.
9) تهیه فهرست شماره تماس مراکز بهداشت و درمان.
10) قرار ندادن میزها زیر پنجره‌ها یا لامپ‌ها و آویزها.
11) کنترل دستگاه‌های قابل اشتعال مانند آبگرم کن.
12) دورنگه داشتن مواد قابل اشتعالی مانند روغن و گاز از وسایلی مانند کاغذ، کیسه پلاستیک و کارتن‌ها.
نکات مهم پدافند
1) آموزش‌های ضروری کمک‌های اولیه با همکاری هلال احمر.
2) تشویق ساکنان ساختمان به شناخت دقیق کلیه مکانهای ساختمان، مخصوصا مکانهای ناامن و راه‌های اضطراری.
3) آموزش استفاده از آتش‌خاموش کن به ساکنان.
4) آگاه‌کردن ساکنان از محل تجهیزات آب، گاز، و الکتریسیته برای قطع جریان آنها در مواقع ضروری.