روند کاهش قیمت های جهانی نفت که طی ماه های اخیر رخ داده، مورد توجه تحلیلگران و ناظران بین المللی قرار گرفته و دلایل مختلفی برای آن ذکر شده که تلاش برخی کشورها برای ضربه زدن به صادرکنندگان فعلی، یکی از این دلایل است. در این میان، جدیدترین اخبار حاکی از آن است که آمریکا قصد دارد مستقیماً وارد «جنگ نفتی» شود که عربستان سعودی مدتی است علیه ایران به راه انداخته است.
روند کاهش قیمت های جهانی نفت که طی ماه
های اخیر رخ داده، مورد توجه تحلیلگران و ناظران بین المللی قرار گرفته و
دلایل مختلفی برای آن ذکر شده که تلاش برخی کشورها برای ضربه زدن به
صادرکنندگان فعلی، یکی از این دلایل است. در این میان، جدیدترین اخبار حاکی
از آن است که آمریکا قصد دارد مستقیماً وارد «جنگ نفتی» شود که عربستان
سعودی مدتی است علیه ایران به راه انداخته است.
به نقل از روزنامه «گالف نیوز»، این احتمال وجود دارد که
باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا، در سال جدید میلادی محدودیت های موجود در
مقابل صادرات نفت این کشور را کاهش دهد. اقدامی که گفته می شود با هدف جلب
نظر جمهوری خواهان در موضوع مذاکرات هسته ای ایران انجام می گیرد.
بروس
بوئنو دی مسکوئیا، استاد علم سیاست و مدیر مرکز اقتصاد سیاسی الکساندر
همیلتون در دانشگاه نیویورک در این زمینه می گوید اوباما قصد دارد تغییر در
سیاست نفتی آمریکا را به عنوان ابزاری برای «ارتقای منافع امنیتی آمریکا و
دستیابی به توافق با جمهوری خواهان» اجرایی نماید.
در
حال حاضر، صنعت نفت آمریکا مشمول قانون محدودیت صادرات است که سابقه آن به
ماجرای تحریم نفتی دهه 1970 بازمی گردد. هدف از وضع این قانون، کاهش
نگرانی های موجود درباره تأمین نفت در داخل کشور و نیز جلوگیری از فرار
تولیدکنندگان آمریکایی از سیاست کنترل قیمت ها از طریق فروش نفت به قیمت
بالاتر در بازارهای جهانی بوده است.
طی
چهار دهه اخیر، تولید نفت داخلی آمریکا در حدی نبوده که درخواست تغییر و
تعدیل قانون مذکور مطرح شود؛ اما با کشف ذخایر جدید نفتی در این کشور،
اکنون بسیاری، از جمله جمهوری خواهان، از ضرورت بازنگری در قانون محدودیت
صادرات نفت سخن می گویند. دی مسکوئیتا در این زمینه می گوید: «بخت مناسبی
وجود دارد که بتوانیم شاهد توسعه قابل توجه منابع نفتی و گازی در بخش
آمریکایی و همچنین بخش مکزیکی خلیج مکزیک باشیم».
برخی
از حامیان تغییر در قانون مذکور استدلال می کنند که برداشتن محدودیت
صادرات، می تواند سبب افزایش درآمد تولیدکنندگان آمریکایی شود؛ زیرا آن ها
قادر خواهند بود نفت خود را در بازارهای جهانی به قیمتی بالاتر به فروش
برسانند. این در حالی است که از ماه ژوئن تاکنون، قیمت نفت برنت نیز با
کاهش 45 درصدی مواجه بوده و به حدود 61 دلار در هر بشکه رسیده است.
اما
در عین حال، دی مسکوئیتا نسبت به پیامدهای گسترده تر روند کاهشی قیمت نفت
نیز هشدار می دهد؛ زیرا برداشته شدن قانون مذکور، می تواند سبب کاهش بیش از
پیش بهای نفت شود. این موضوعی است که می تواند سبب فشار اقتصادی بیشتر به
کشورهای صادرکننده نفت در خاورمیانه شود.
به
هر ترتیب، مطرح شدن این موضوع در شرایط کنونی و در حالی که اکثر کارشناسان
حوزه نفت و انرژی ضمن اشاره به وجود عرضه بیش از حد نفت در بازار، بر
ضرورت کاهش میزان صادرات از سوی کشورهای صادرکننده تأکید می کنند، می تواند
نشانه ای در تأیید این موضوع باشد که آمریکا عملاً در تلاش است یک «جنگ
نفتی» تمام عیار را علیه ایران – و البته برخی دیگر از کشورها همچون روسیه –
ترتیب دهد.
شاهد
این امر، همین موضوع است که مهمترین حامیان طرح تغییر در قانون مذکور را
جمهوری خواهان تشکیل می دهند که در بحث هسته ای ایران، به صورت مستمر بر
ضرورت افزایش فشارها بر ایران تأکید می کنند. به این ترتیب، به نظر می رسد
آمریکا قصد دارد با ورود مستقیم به این جنگ نفتی و از طریق برداشتن محدودیت
صادرات، عرضه نفت در بازار را بیش از پیش افزایش داده و از این طریق، ضمن
تداوم بخشیدن به روند کاهش قیمت نفت، فشار اقتصادی بر ایران را افزایش دهد.