نمایندگی دائم ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی در یادداشتی به توضیح برخی موارد گزارش اخیر مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره برنامه هسته ای ایران پرداخت.
دبیرخانه آژانس بین المللی انرژی اتمی با اعلام اینکه این دبیرخانه در
تاریخ 20 نوامبر 2014 نامه ای از نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران در
آژانس دریافت کرده است، متن این یادداشت توضیحی ایران را برای اطلاع
کشورهای عضو منتشر کرد.
دبیرخانه آژانس خاطرنشان کرد: این یادداشت
به تبیین شیوه 'اجرای قرارداد پادمان های مربوط به معاهده منع گسترش
تسلیحات هسته ای و شروط مربوط به قطعنامه های شورای امنیت در جمهوری اسلامی
ایران' که در سندی به شماره و تاریخ GOV/2014/58 شرح داده شده است، می
پردازد. بنا به درخواست هیات دائمی ایران در آژانس، این نامه و یادداشت
توضیحی پیوست به آن بدین وسیله جهت اطلاع رسانی در اختیار قرار می گیرد.
*
یادداشت توضیحی هیات دائمی ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره
گزارش دبیر کل آژانس درخصوص اجرای پادمانها در جمهوری اسلامی ایران
(GOV/2014/58 به تاریخ 7 نوامبر 2014)
I . اظهارات کلی
1
. همانطور که گزارش مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی یک بار دیگر نشان
داد، فعالیت های هسته ای ایران مسالمت آمیز و منطبق با پادمان های آژانس
است.
2 . مواد هسته ای در ایران هیچگاه از اهداف صلح آمیز منحرف
نشده است. آژانس همچنان عدم انحراف مواد اعلام شده در تاسیسات هسته ای
ایران و مکان هایی در خارج از تاسیسات (LOFs) را تائید می کند. همه شش
موضوع حل نشده که آژانس آن را در قالب 'طرح کاری' (INFCIRC/711) مورد توافق
متقابل مشخص کرده بود، حل و فصل شده و توسط مدیر کل سابق در اختیار شورای
حکام (GOV /2007/58 و GOV/2008/4) قرار گرفته است.
3 . جمهوری
اسلامی ایران پیش از این دیدگاههایش را از طریق اسناد قبلی (INFCIRCs)
درباره برخی پاراگراف های تکراری گزارش مدیر کل GOV/2014/58 مورخ 7 نوامبر
2014 که در گزارش هی قبلی مدیر کل نیز قید شده بود، ارائه داده است. با
این وجود، ملاحظات جدی ایران در مورد اشارات زیر بار دیگر تکرار می شود:
A . اطلاعات طراحی (کد اصلاح شده 1/3 ترتیبات فرعی)
ایران
بطور داوطلبانه کد اصلاح شده 1/3 'ترتیبات فرعی' را از سال 2003 اجرا کرد
اما اجرای آن را متعاقب قطعنامه های غیرقانونی شورای امنیت سازمان ملل علیه
فعالیت های هسته ای صلح آمیز ایران به حال تعلیق درآورد. با این حال،
ایران در حال حاضر کد 1/3 ترتیبات فرعی را اجرا می کند.
B . پروتکل الحاقی
1.
پروتکل الحاقی تا زمان تصویب از طریق فرایند قانونی کشورهای عضو، نمی
تواند یک ابزار الزام آور قانونی تلقی شود و ماهیت آن داوطلبانه است.
بسیاری از کشورهای عضو (55 کشور طبق گزارش SIR 2013) از جمله ایران این
پروتکل داوطلبانه را اجرا نمی کنند. باید یادآور شود که ایران پروتکل
الحاقی را به مدت بیش از 2 سال و نیم (2006-2003) بطور داوطلبانه به عنوان
یک اقدام اعتمادساز اجرا کرده است. به رغم اجرای داطلبانه پروتکل الحاقی
توسط ایران به عنوان یک اقدام اعتمادساز، قطعنامه های ضد ایرانی با انگیزه
های سیاسی و غیرموجه در جلسات شورای حکام تصویب شده است. طبق قانون بین
المللی، هیچ کشور مستقلی را نمی توان تحت هیچ شرایطی به پیروی از یک ابزار
بین المللی به ویژه ابزاری همچون پروتکل الحاقی که در ماهیت داوطلبانه است،
مجبور کرد. قابل قبول نیست که یک ابزار داوطلبانه به یک تعهد قانونی بدون
موافقت یک کشور مستقل تغییر یابد. همانطور که در کنفرانس بازنگری ان پی تی
سال 2010 و قطعنامه های مرتبط کنفرانس عمومی آژانس تاکید شد، 'تصمیم به
تصویب نهایی یک پروتکل الحاقی تصمیمی در حوزه اختیارات حاکمیتی هر کشوری
است ' .
2. پانوشت 72 این گزارش حاکی است که 'شورای حکام به
دفعات متعدد از سال 1992 تایید کرده است که پاراگراف 2 از سند INFCIRC/153
که منطبق با ماده 2 توافق پادمانی ایران است، به آژانس اختیار می دهد و
این نهاد را ملزم می کند درصدد تایید عدم انحراف مواد هسته ای در تاسیسات
هسته ای اعلام شده و نبود فعالیت های هسته ای اعلام نشده در این کشور
برآید. با این حال ، بر طبق توافق پادمانی از آژانس خواسته نشده درصدد
راستی آزمایی فقدان مواد و فعالیت های هسته ای اعلام نشده در یک کشور عضو
در حال اجرای یک توافق پادمانی جامع (CSA) برآید. در حقیقت ، توافق پادمانی
'حق و تعهد آژانس برای تضمین اجرای پادمان بنا بر شروط این توافق درباره
تمام منابع مواد شکافت پذیر' را توضیح می دهد. در همین حال ، شورای حکام
هیچگاه به آژانس اختیار نداده یا از آن نخواسته که درصدد راستی آزمایی هر
دو موضوع عدم انحراف مواد هسته ای در فعالیت های اعلام شده و فقدان فعالیت
های هسته ای اعلام نشده در یک کشور عض. برآید. سوابق GOV/OR.864 به روشنی
نشان می دهند که این دیدگاه شخصی و خلاصه بحث بیان شده توسط رئیس در آن
جلسه شورای حکام بود که متعاقب آن هم برخی ملاحظات از سوی برخی اعضای شورا
در رد دیدگاه رئیس بیان شد. بنابراین ، سند GOV/OR.864 معرف یک تصمیم شورای
حکام نیست و نباید به عنوان مبنایی برای 'تفسیر یکجانبه' عمل کند. از سوی
دیگر، دسترسی آژانس به اطلاعات متن باز (open source) به این سازمان اختیار
نمی دهد که از یک کشور عضو خواستار ارائه اطلاعات یا فراهم کردن دسترسی
هایی فراتر از توافق پادمانی آن کشور شود.
C. قطعنامه های غیرقانونی شورای حکام آژانس (BOG) و شورای امنیت سازمان ملل در ارتباط با برنامه هسته ای صلح آمیز ایران
جمهوری
اسلامی ایران پیش از این روشن ساخته است که بر اساس شروط اساسنامه آژانس و
توافق پادمانی ، قطعنامه های شورای حکام علیه ایران غیرقانونی و ناموجه
هستند. موضوع برنامه هسته ای صلح آمیز ایران بطور غیرقانونی به شورای امنیت
ارجاع شده است . در این زمینه ، تصویب قطعنامه های غیرقانونی، ناعادلانه و
دارای انگیزه سیاسی شورای امنیت علیه ایران ، نامشروع و غیر قابل پذیرش
است. حتی اعضای دائم شورای امنیت از طریق تبعیت از 'طرح اقدام مشترک' ، در
عمل پذیرفته اند که آن قطعنامه های غیرقانونی شورای امنیت سازمان ملل دیگر
معتبر نیستند. از این رو ، هرگونه درخواست آژانس بر مبنای آن قطعنامه ها
توجیه پذیر نیست.
D . اطلاعات مبسوط و موضوع محرمانه بودن
1.
آژانس باید به دقت به تعهدات خود تحت اصل هفتم (VII.F) اساسنامه این
سازمان و اصل 5 توافق پادمانی بین جمهوری اسلامی ایران و آژانس که هر دو بر
الزامات محرمانه بودن تاکید دارند، عمل کند. چنانکه در یادداشت های توضیحی
پیشین ایران تاکید شد ، اطلاعات گردآوری شده در جریان بازرسی ها از
تاسیسات هسته ای ایران باید به عنوان اطلاعات محرمانه تلقی شوند. اما یک
بار دیگر ، گزارش مزبور بر خلاف الزامات اساسنامه ای آژانس و توافق پادمانی
(INFCIRC/214) شامل موارد متعدد جزئیات محرمانه فنی است که نمی بایست
منتشر می شد.
2. لازم به یادآوری است که آژانس بر طبق 'بیانیه
مشترک درباره چارچوب همکاری' ، موافقت کرد که همچنان نگرانی های امنیتی
ایران را ، از جمله از طریق استفاده از دسترسی های مدیریت شده و محافظت از
اطلاعات محرمانه ، در نظر داشته باشد. در این ارتباط ، این مساله موجب
نگرانی است که حتی پیش از انتشار گزارش های آژانس ، اطلاعات درباره چنین
گزارشهایی به برخی خبرگزاری ها درز می کند . بنابراین ، ما همچنان از آژانس
می خواهیم که درباره این موضوع جدی تحقیق کند.
II . تحولات تازه :
1.
بر طبق 'بیانیه مشترک درباره چارچوب همکاری' ، ایران و آژانس موافقت کردند
که 'همکاری و گفت وگوی خود را با هدف تضمین ماهیت منحصرا صلح آمیز برنامه
هسته ای ایران و حل و فصل تمام مسائل باقی مانده که تا کنون آژانس آنها را
حل نکرده است، تقویت کنند' . چنانکه توافق شد ، 'ایران و آژانس همکاری
بیشتری در ارتباط با فعالیت های راستی آزمایی آژانس خواهند داشت تا تمام
مسائل حال و گذشته را حل و فصل کنند. ' در بیانیه مشترک هیچ اشاره ای در
ارتباط با باصطلاح 'ابعاد نظامی احتمالی' (PMD) یا 'مطالعات ادعایی' وجود
ندارد زیرا ایران چنین مفاهیم نامربوطی را به رسمیت نشناخته است. بنابراین ،
ما در خصوص گنجاندن هرگونه تدابیر عملی مورد توافق که پیش از این اجرا شده
یا قرار است بر طبق 'بیانیه مشترک درباره چارچوب همکاری' اجرا شود ، در
بخش H از گزارش ملاحظات جدی داریم.
2. بر اساس 'چارچوب همکاری' ،
جمهوری اسلامی ایران بطور داوطلبانه اکثر موارد تدابیر عملی 18 گانه مورد
توافق بین ایران و آژانس را اجرا کرده است. دو مورد باقی مانده نیز در حال
حاضر با آژانس مورد بحث قرار دارد.
3 . در جریان دیدارهای فنی در
تهران در روزهای 7 و 8 اکتبر 2014 و 2 نوامبر 2014 ، مقام های ایران و
آژانس بحث هایی در ارتباط با اجرای دو مورد عملی ذکر شده در بالا ، انجام
دادند.
4 . در ارتباط با یکی از تدابیر عملی مورد بحث ، ایران در
جریان دیدارهای یاد شده توضیحات مبسوطی درباره اسناد نشان داده از سوی
آژانس ارائه کرد و مدارکی ارائه کرد که نشان می دهند چنان اسنادی جعلی
هستند. آن اسناد ساختگی هیچ نشانه ای ندارند که ثابت کنند اصالت ایرانی
دارند و حاوی نام های ساختگی با تلفظ های خاص هستند که تنها به یک کشور خاص
عضو آژانس به عنوان کشور جعل کننده این اسناد اشاره دارند.
5. در
مورد دیگر اقدامات عملی ، ما همچنین توضیحاتی درباره نشریات علمی در دسترس
همه ارائه داده ایم. نیازی به گفتن نیست که این مقاله های علمی را همه می
توانند به آن دسترسی داشته باشند و این حقیقت که هیچ کشوری در دنیا دست به
انتشار مقالات مربوط به برنامه های ممنوع شده نمی زند ، اثبات درستی گفته
های ایران در این زمینه است. جای شگفتی است و بسیار نادرست بود که دیدیم در
گزارش آژانس آمده ' ایران هیچ توضیحی ارائه نکرده است تا آژانس با استفاده
از آن بتواند این دو اقدام عملی مهم را شفاف سازی کند'. در واقع بی اعتبار
بودن اطلاعات آژانس و یا به بیان دیگر بی اعتبار بدون اطلاعاتی که در
اختیار آژانس گذاشته شده و فقدان مدارک و شواهد مستند نزد آژانس، مهمترین
مشکلات مربوط به این مسائل هستند.
6. ما در ادامه همکاری با آژانس
قصد داریم نشست فنی دیگری را در مورد این دو اقدام عملی به محض دریافت
سوالات مستند آژانس برنامه ریزی کنیم تا این مسائل را به سرانجام برسانیم و
زمانی که این موضوعات روشن شوند و خاتمه یابند می توانیم روند بررسی اجرای
اقدام عملی جدید را آغاز کنیم.
7. ایران با آژانس در مورد اجرای
اقدامات عملی مربوط به 'بیانیه مشترک چارچوب همکاری ها' بطور کامل همکاری
کرده و همه اطلاعات خواسته شده در مورد این اقدامات را به آژانس ارائه کرده
است. از این رو ایران معتقد است که همه موضوعات مهم مربوط به آن اقدامات
عملی که پیش از این به آنها جامه عمل پوشیده شده است، حل و فصل شده اند .
8.
هیچ گاه سند معتبری در مورد وجود ابعاد احتمالی نظامی در برنامه هسته ای
ایران ارائه نشده است و چنانکه دبیرکل پیشین آژانس در گزارش خود به
شماره(GOV/2009/55) تاکید کرده است، حتی خود آژانس ابرازهای محدودی برای
تشخیص اعتبار این اسناد در اختیار دارد حال انکه این اسناد پایه و اساس
گزارش آژانس هستند بنابراین در واقع هیچ 'سیستمی' که نیاز به 'ارزیابی
سیستمی' داشته باشد، وجود ندارد.
9. از آنجا که مساله صدور ویزا
برای یکی از پرسنل بار دیگر در این گزارش به آن اشاره شده است، لازم می
دانیم در این باره این توضیح را ارائه کنیم: در حالیکه آژانس در ماههای
اخیر سه عضو جدید را به تیم خود افزوده است و برای هر سه نفر به موقع ویزا
صادر شده است، باعث شگفتی است که در گزارش آژانس به ویزای 'یکی از اعضا' که
'ملیت خاصی' دارد اشاره می شود. صدور ویزا حق حاکمیتی ماست و هرگاه مناسب
باشد آن را برای افراد صادر خواهیم کرد. صحبت از چنین موضوعات نامربوطی در
این گزارش هیچ سودی ندارد و در واقع غیرسازنده است.
10. همانطور که
در نامه ای به تاریخ 23 اوت 2014 به دبیرکل آژانس اشاره شده است، یک پهپاد
ساخت اسرائیل حریم هوایی ایران را نقض و تلاش کرد تا در منطقه تاسیسات
هسته ای نطنز عملیات جاسوسی انجام دهد. این اقدام تجاوزکارانه که بار دیگر
ماهیت واقعی رژیم اسرائیل را به نمایش می گذارد، نقض آشکار قطعنامه های
نشست های عمومی آژانس در مورد تعرض ناپذیر بودن فعالیت ها و تاسیسات هسته
ای صلح آمیز است که از جمله می توان به قطعنامه های 533 و 444 اشاره کرد که
می گویند 'هر حمله مسلحانه و تهدید علیه تاسیسات هسته ای که برای اهداف
صلح آمیز ساخته شده اند، نقض اصول منشور سازمان ملل، قوانین بین المللی و
اساسنامه آژانس محسوب می شود'. جمهوری اسلامی ایران قویا چنین اقدامات
تجاوزکارانه را محکوم می کند و در عین حال بار دیگر موضع خود را در مورد
برخورداری از حق استفاده از تمامی تدابیر مشروع لازم برای دفاع از قلمرو
خود تکرار می کند و در مورد چنین اعمال تحریک آمیزی که نتیجه ای جز عواقب
جدی برای تجاوزکار نخواهد داشت، هشدار می دهد.
11. جمهوری اسلامی
ایران انتظار دارد که اجرای تدابیر داوطلبانه اعتمادساز تحت 'طرح مشترک
اقدام' و 'چارچوب همکاری ها' به حل و فصل تمام ابهامات درباره فعالیتهای
صلح آمیز هسته ای ایران و اجرای پادمان ها طبق رویه معمول منجر شود.
12. امید است که فضای همکاری و تعامل سازنده به وجود آمده میان ایران و
آژانس ، به رفع ابهامات ساختگی درباره ماهیت منحصرا صلح آمیز برنامه هسته
ای ایران به شیوه ای گام به گام منجر شود.