وب سایتهای شبکههای اجتماعی حجم قابل توجهی از اطلاعات شخصی میلیونها کاربر را در اختیار دارند و امکان سوءاستفاده شرکتهای تجاری و دولتها از این اطلاعات همواره از دغدغههای اصلی مطرح شده دربارهی این شبکههاست
نقطه اشتراک میان تمامی تهدیداتی که در شبکههای اجتماعی وجود دارد؛ اعتماد زیادی است که کاربران به برنامههای شبکههای اجتماعی، لینکها، تصاویر، فیلمها و فایلهای اجرایی که از طرف دوستان آنها ارسال شده است، دارند.
گسترش روزافزون شبکههای اجتماعی در میان کاربران اینترنت، نیازمند بررسی رفتارهای فردی و اجتماعی انسانهاست. افزایش توجه کاربران اینترنتی به شبکههای اجتماعی و رشد این سایتها در فضای مجازی در سالهای اخیر موجب شده مطالعات علمی دربارهی شبکههای اجتماعی در مراکز دانشگاهی و پژوهشی مورد توجه قرار گیرد.
شبکههای اجتماعی فضایی آنلاین هستند که بر ساخت و بازتاب روابط اجتماعی میان افراد تمرکز میکنند؛ افرادی که در این فضا به تبادل علایق و فعالیتهایشان میپردازند.
شبکههای اجتماعی علاوه بر شکلدهی جدید به عرصه و فضای تعاملات رودرروی اجتماعی و کنشهای میان فردی، نقش مهمی هم در نحوه انجام تعاملات شغلی و تجاری ایفا میکنند.
"مایکل وسچ” انسانشناس فرهنگی "دانشگاه ایالتی کانزاس” جوامع قبیلهای را با شبکههای اجتماعی مقایسه کرده و میگوید: "در فیسبوک نیز همانند فرهنگ قبیله ای، مردم هویت خود را با تعریف رابطهشان با دیگر افراد معرفی میکنند.”
در بحث از آسیبشناسی شبکههای اجتماعی، نکتهی حائز اهمیت، ریسک بسیار بالای این گونه شبکهها از لحاظ آسیبهای اجتماعی و فرهنگی میباشد. شبکههای مختلف اجتماعی با صدها میلیون کاربر در سالهای اخیر توجه مهاجمان سایبری را بیش از هر هدف دیگری به خود جلب کردهاند.
کاربران ساعتهای بسیاری را برای چت کردن با دوستانشان و چک کردن صفحه شخصی در شبکههای اجتماعی صرف میکنند.
در واقع چک کردن صفحه شخصی، مطالعهی به روزرسانیهای دوستان مختلف و نظر دادن روی عکسها و فیلمهای دیگران، به عادتی ناخودآگاه تبدیل شده است که در کوتاه مدت تمرکز افراد بر امور جاری زندگی و یا فعالیتهای شغلی را تحت تاثیر خود قرار میدهد.
در برخی مطالعات که هزینههای فیس بوک را بر اقتصاد مورد واکاوی قرار داده اند، این هدر رفت سرمایه خود را نمایانتر ساخته است.
برای مثال در پیمایشی که روی ۳۵۰۰ شرکت بریتانیایی انجام شده است؛ ماهانه ۲۳۳ میلیون ساعت وقت بر اثر استفاده کارمندان از شبکههای اجتماعی اتلاف شده است.
"مایک هاس” مدیر قانون کار در پنینسولا بر این باور است که در تمامی آیین نامههای اجرایی، استفاده از فیس بوک میبایست ممنوع شود؛ "وقتی شرکتی بابت هر ساعت کاری به کارکنانش پول میدهد، چرا باید اجازه دهد که روزی دو ساعت وقت کاری خود را با فیس بوک سپری کنند؟”
همچنین تحقیقات نشان داده حسابهای کاربری بسیاری از افراد مشهور در شبکه های اجتماعی، که دارای هزاران دنبالکننده (Follower) هستند تاکنون هک شده است. علاوه بر این افراد زیادی با جعل هویت افراد مشهور، توجه صدها و هزاران علاقمند در توئیتر و دیگر شبکههای اجتماعی را به خود جلب کردهاند.
بنابر یکی از گزارشهای روزنامه "دیلی میل”، جرایم مربوط به شبکه های اجتماعی در برخی حوزه ها از جمله قتل، تجاوز، سوء استفاده جنسی از کودکان، تهدید، ارعاب و سرقت تا ۷۰۰۰ درصد افزایش یافتهاند.
با گسترش و کاربرد روزافزون شبکههای اجتماعی، مجرمانی که قصد سوء استفاده جنسی از کودکان را دارند به شبکههای اجتماعی رو میآورند تا بتوانند قربانیان خود را به سادگی به چنگ آورند؛ کودکان به سادگی به هر کسی که در دنیای مجازی به آنها ابراز علاقه کند اعتماد کرده و در دام این تبهکاران میافتند.
وب سایتهای شبکههای اجتماعی حجم قابل توجهی از اطلاعات شخصی میلیونها کاربر را در اختیار دارند و امکان سوءاستفاده شرکتهای تجاری و دولتها از این اطلاعات همواره از دغدغههای اصلی مطرح شده دربارهی این شبکههاست.
نقطه اشتراک میان تمامی تهدیداتی که در بالا فهرست شد، اعتماد زیادی است که کاربران به برنامههای شبکههای اجتماعی دارند. اغلب مردم به لینکها، تصاویر، فیلمها و فایلهای اجرایی که از طرف دوستان آنها ارسال شده است اعتماد میکنند، مگر اینکه چند بار از این طریق دچار مشکل شده و یا با خطری روبرو شوند.