باید اول تهدیدات را در حوزه های مختلف شناخت اگر ما غافل باشیم نسبت به تهدیدات نوظهور دشمن دقیقا از همانجا به ما آسیب خواهد زد با توجه با توسعه شگفت انگیز علم و دانش در عرصه های مختلف چهره تهدیدات نیز مرتبا در حال تغییر است این تهدیدات فقط در عرصه نظامی نیست بلکه بسیار آرام وارد عرصه فرهنگ اقتصاد سیاست و بطور مستقیم تر وارد عرصه سلامت و بهداشت و درمان می شود
امروزه با توسعه عظیم علوم و فناوری های نوین چهره تهدیدات نیز روز بروز در
حال تغییر است علوم زیستی سلولی مولکولی ژنتیک و علوم پزشکی در 30 سال
گذشته چنان تحول یافته است که شاید بشر هرگز تصور توسعه و کشف فرایند های
زیستی در جانداران مختلف و بخصوص انسان را در این حد نمی نمود بنابر این با
توسعه دانش بشر در حوزه های زیستی بهداشتی سلامت و پزشکی همچنان که عرصه
های پیشگیری ، تشخیص و درمان توسعه پیدا می کند ولی در عرصه های دیگر نیز
تهدیدات نوینی زاییده می گردد. توسعه جمعیت انسانی، مهاجرت از روستا ها به
شهرها، تصرف بشر در محیط زیست و نابودی زیست گاه های طبیعی، تغییرات اقلیمی
و اب و هوا، توسعه شدید مسافرت و توانمندی بشر در انتقال از یک نقطه جهان و
همچنین تغییر سبک زندگی و تغذیه و مواد غذایی و اب و خاک وارد شدن فناوری
های نوین در زندگی بشر ما شاهد بروز تغییر در روند بیماریها و بروز مشکلات
جدیدی برای بشر هستیم
واژه های چون بیماری های نوپدید و بازپدید و ناپدید شدن برخی بیماری ها
مانند ابله و فلج اطفال افزایش بیماری های قلبی و عروقی، سرطان و بیماری
های روحی و روانی توسعه چاقی افزایش دیابت و بیماری های غدد افزایش نازایی و
تغییرات هرمونی به دلیل مصرف نوشابه ها فست فود ها و افزایش ظروف پلاستیکی
در نگه داری مواد غذایی و اب شببب ورود مواد شیمیایی افزوده به بدن
انسانها خاک و اب و هوا و در نتیجه بروز بیماری های بسیار مختلف و جدید در
جوامع انسانی و حیوانی شده است
شیوع بیماری های عفونی و گسترش ان در جوامع پیشرفته مقاوم شدن میکرب ها به
انتی بیوتیک ها و توسعه ویروس های جدید مانند سارس ، مرس کرونا ویروس های
جدید انواع ویروس های انفلوانزای انسانی و دامی و .... سبب شده است تا نگاه
جدیدی به بهداشت و درمان و بحث های مقابله با تهدیدات نوسن عرصه بهداشت و
درمان توسعه یابد.
در چند ماه گذشته بحث آلودگی مواد غذایی به افزودنی های خطرناک مانند وجود
روغن پالم در لبنیات الوده بودن سبزی ها استفاده از ضایعات در تولید سوسیس و
کالباس شایعه الوده بودن برنج های خارجی وجود و شناسایی افت های مختلف در
عرصه کشاورزی و دامی هشداتری جدی برای مردم و مسئولین بود تا با توجه به
تغییرات گسترده در دهه گذشته در سیب بیماری های قلبی و عروقی و سرطان و
بیماری های غدد مترشحه و نازایی توجهی جدی به تهدیدات عرصه بهداشت و درمان
داشته باشند.
این فرضیه بطور جدی مطرح شده است که دشمنان اگر نتوانند از حربه های نظامی
اقتصادی و سیاسی سبب تضعیف ایران شوند شاید از حربه هایی بسیار پیچیده و
مخفی مانند تهدیدات زیستی و عرصه بهداشت و درمان وارد شوند
به نظر برخی این فرضیه فراتر از اندیشه های توهم توطئه است و می تواند بطور علمی مورد بررسی قرار گیرد
پدافند غیر عامل یعنی دفاع بدون سلاح یعنی افزایش پایداری و تاب آوری جامعه
در مقابل تهدیدات مختلف در موضوع تهدیدات عرصه بهداشت و درمان نیز پدافند
غیر عامل یعنی برنامه ریزی برای شناسایی تهدیدات حوزه سلامت جامعه و بررسی
میزان آسیب پذیری ما به این تهدیدات و در نهایت برنامه ریزی برای کاهش
آسیب پذیری به این تهدیدات
هر انچه سبب تهدید سلامت جامعه گردد در حوزه پدافند غیر عامل قابل بررسی
هرچند سیاست های کلان پدافند غیر عامل در کشور تدوین شده است هرچند وزارت
بهداشت و سایر وزارت خانه ها و نهاد های مسئول در این زمینه توجیه شده و
اطلاع رسانی شده اند و مدیریت های پدافند غیر عامل چه در وزارت بهداشت و چه
وزارت جهاد کشاورزی و محیط زیست و وزارت نیرو و ... تشکیل شده اند ولیکن
مسئولین باید بطور جدی به بررسی راهکارهای کاهش آسب پذیری در جامعه باشند
اتفاقات ماه های گذشته در مشخص شدن الودگی مواد غذایی هشداری بود به
مسئولین و مردم که با سلامت مردم نمی توان شوخی کرد و تبعات ان فراتر از
تصور است
پدافند غیر عامل بهترین راهکار جهت مقابله با این تهدیدات است
متاسفانه برخی محققین دانشمندان و متخصصین تصور می کنند پدافند غیبر عامل
موضوعی نظامی و چیزی شبیه پدافند هوایی است این تصور بسیار غلط است پدافند
غیر عامل موضوعی غیر نظامی و باید در بستر دانشگاه ها و مراکز اموزشی و
تحقیقاتی انجام شود و توسعه یابد اگر به دلیل فقدان این فعالیت عزیزان عرصه
های نظامی مجبور به فعالیت در این عرصه ها شده اند دلیل بر این نیست که
پدافند غیر عامل را باید نظامیان انجام دهند ما اساتید دانشگاه و محیط های
علمی و اموزشی اصلی ترین مراکز تحقیق و توسعه و فرهنگ سازی پدافند غیر عامل
هستند وزارت بهداشت و سایر نهادها اصلی ترین مراکز پدافند غیر عامل در
عرصه بهداشت و درمان هستند و دانشگاه های علوم پزشکی باید در توسعه و
نهادینه سازی ان بسیار کار کن نه اینکه از ان فاصله بگیرند.