موج تحریم‌های مالی علیه روسیه پس از الحاق کریمه به این کشور در تابستان سال ۲۰۱۴، روسیه و ایران را به هم نزدیک‌تر کرده است. با این حال، روسیه تنها اقتصادی نیست که ایران با آن روابط نزدیک‌تری پیدا می‌کند. تهران همچنین به چین روی آورده است تا تحریم‌ها را دور بزند و در نتیجه اهرم غرب در مذاکرات را کاهش بدهد.
به گزارش پایداری ملی به نقل از اشراف، اندیشکده آمریکایی بنیاد دفاع از دموکراسی در یادداشتی به بررسی روابط ایران، روسیه و چین پرداخت و نوشت:الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه در ماه گذشته در خلال یازدهمین دور «شورای تجاری ایران ـ روسیه» در تهران گفت: «تهران و مسکو پروژه‌ای به ارزش هفتاد میلیارد یورو برای توسعه تجارت و روابط اقتصادی‌شان امضا کردند». این اقدام جدیدترین گام از گام‌های مشترکی است که تهران و مسکو در ماه‌های اخیر برداشته‌اند تا روابط اقتصادی‌شان را در زمینه بانکداری و نفت تقویت کنند.
■ تأسیس بانک مشترک ایران و روسیه■
با تحریم‌های مالی غرب علیه مسکو و تهران، بانکداری تبدیل به یک نگرانی فوری و متقابل شده است. اسدالله عسگراولادی، رئیس اتاق بازرگانی ایران و روسیه گفته است که «از آنجایی که بانک‌های روسیه از پیامدهای فعالیت با ایران به خاطر تحریم‌ها نگران هستند، ما می‌خواهیم با کمک بانک‌های مرکزی و بخش‌های خصوصی به تأسیس بانک مشترک ایران و روسیه اقدام کنیم. این بانک قادر خواهد بود با استفاده از ریال و روبل و در کنار آن دلار، یورو و پوند به تبادل پول بپردازد».
همچنین بحث یک معامله ۲۰ میلیارد دلاری نفت در برابر کالا وجود دارد که به ایران این امکان را می‌دهد تا با پرداخت مستقیم انرژی به روسیه تحریم‌ها را دور بزند. این توافق تحت مذاکره‌ای از ژانویه ۲۰۱۴ به دست آمد. اما ایران دچار دیدگاه‌های متضاد شده و از سویی نگران است که اقتصادش بیش‌ازحد به روسیه وابسته شود.
■ایران علاوه بر روسیه، روابطش را با چین نیز نزدیک‌تر می‌کند■
همه توجه ایران تا حدودی فقط به روسیه نیست. بنا بر گزارش‌ها ، یک مقام بانک مرکزی به مجلس در مورد یک قرارداد جدید بین ایران و چین گزارش داد. طبق این قرارداد، چین طیف گسترده‌ای از پروژه‌های ایران ــ بالغ‌بر ۷۰ میلیارد دلار ــ را تا زمانی که ایران بتواند ۱۵ درصد هر پروژه را تأمین کند، حمایت مالی می‌کند. برای برخی از پروژه‌های خاص ایران باید بتواند ۷٫۵ درصد آن را تأمین مالی کند.
وقتی قرارداد منعقد شد، ولی‌الله سیف، رئیس بانک مرکزی ایران در ماه اوت گذشته به چین سفر کرد تا در مورد نحوه تأمین مالی پروژه‌های ایران توسط چین به بحث و گفتمان بپردازد. چین بسیار مشتاق بود زیرا بیش از ۲۲ میلیارد دلار به ایران بدهی دارد. عسگراولادی نقشی کلیدی داشت. بنا به گزارش، عسگراولادی برای تسهیل تجارت دوجانبه سهام‌هایی را در دو بانک چینی خریداری کرد. بعداً عسگراولادی این شایعات را تکذیب کرد اما تشریح کرد که او در حال کمک به بخش خصوصی بوده است تا بتواند صاحب یک بانک در چین شود.
■ ایجاد کانال‌های بانکی در روسیه و چین■
ایجاد کانال‌های بانکی در روسیه و چین، به ایران امکان دسترسی به دو ابزار مالی در دو بازار مهم برای واردات و صادرات را می‌دهد. این امر همچنین فشار تحریم‌های مالی آمریکا و اروپا بر روی سیستم بانکی ایران را کاهش می‌دهد.
علاوه بر این، با گسترش روابط اقتصادی با کشورهایی همچون چین و روسیه، ایران دارایی‌هایش را تنوع می‌بخشد و تضمین می‌کند که اقتصادش دسترسی جایگزین مناسبی به سیستم مالی بین‌المللی توسعه می‌دهد، صرف‌نظر از این که آیا یک توافق هسته‌ای حاصل می‌شود که تحریم‌ها را از میان بردارد. این مسئله‌ای است که مذاکره‌کنندگان آمریکا باید از نزدیک تحت نظر بگیرند و همچنان که مذاکرات به مراحل نهایی خود وارد می‌شود با همتایان چینی و روسی خود در چارچوب ۵+۱ مطرح کنند.