«اندکی جسارت» نیاز ضروری برای روابط ایران و آمریکا

هفته نامه انگلیسی اکونومیست روزدوشنبه در تفسیری افزود:

هم اینک فرصتی تاریخی برای تعامل میان این دو کشور فراهم آمده است که یکی ظهور دشمنی است مشترک به نام داعش درمنطقه و دیگری مذاکرات هسته ای ایران که باید تا 24 نوامبر(3 آذر) به نتیجه برسد.

حسن روحانی رییس جمهوری ایران هفته گذشته در نیویورک خوش بینانه از روند پیشرفت گفت و گوهای هسته ای صحبت کرد و گفت که 'فقط یک گام بزرگ دیگر مانده است'. این سخن را'سرگئی لاوروف'وزیرخارجه روسیه نیز بیان و اشاره کرده بود که 95درصد توافق حاصل شده است.

روحانی بارها به این نکته اشاره کرده است که اگر توافق هسته ای حاصل آید؛ بی تردید شرایط حاکم میان آمریکا و ایران هم کاملا متفاوت خواهد شد و زمینه های بالقوه بسیاری برای همکاری میان دو کشور در آینده به وجود خواهد آمد.

به گفته روحانی، مصداق این ادعا، وضعیت ثبات حاکم بر ایران در مقابل اوضاع نابسامان و آشوب سراسر منطقه است.

سخن روحانی حامل این پیام بود که تحریم ها را بردارید،همه اتفاق های خوب از آن سرچشمه خواهد گرفت و اینکه ما فقط دو ماه با ربودن این شانس فاصله داریم.

این گفته صحت دارد.

کیفیت روابط دو کشور آمریکا و ایران امسال در مقایسه با یک سال قبل تفاوتی ماهوی داشته است. پس از سالیان متمادی امروز تماس هایی در سطوح عالی میان دو کشور برقرار و این نشست ها تکرار می شود و ظاهرا ادامه هم خواهد داشت.

اما با توجه به رقابت عمیقی که میان آمریکا و ایران در منطقه وجود دارد، هنوز هم به سختی می توان سطح همکاری میان دو کشور را سنجید.

البته گزارش هایی از هماهنگی میان این دو در این مبارزه به گوش می رسد اما به هر روی ایران مبارزه خود علیه داعش را هدایت می کند و سلاح و آموزش های نظامی در اختیار عراق قرار می دهد. در سوریه هم همچنان ارسال کمک های حیاتی به نیروهایی بشار اسد را دنبال می کند.

با این همه، هنوز هم زمینه های متعددی وجود دارند که سازنده هستند. در بغداد، تهران دارای قدرت نفوذ است همچنین می تواند نقشی سازنده در پایان دادن به جنگ داخلی سوریه ایفا نماید. از همه مهمتر نقش ایران در افغانستان است که می تواند کمک کننده باشد و به دنبال خروج نیروهای 'ناتو' از این کشور در تثبیت ثبات در این کشور نقشی موثر ایفا نماید.

آیا دیدگاه روحانی و ظریف این است که روزی در معماری جدید امنیتی خاورمیانه که ایران را یک ابر قدرت منطقه ای غیر قابل اجتناب و محترم به رسمیت بشناسد، تهران مورد استقبال قرار بگیرد؟

به نظر می رسد سیاست این دو همین است.

آمریکا دیگر از بذل خون و پول در منطقه خسته و بیزار است.

اما هنوز هم عناصری برای بدبین بودن نسبت به پیشرفت اوضاع در دستور کار موجود است. اصولا اسرائیل از هیچ توافقی راضی نیست. وانگهی کنگره و اعراب متحد آمریکا هم هرگز بازگشت به عقب را بر نمی تابند.

اصولا خواست آمریکا این است که ایران ظرفیت غنی سازی اورانیوم موجود خود را به کمتر از 9500 سانتریفیوژی برساند که هم اکنون آنها را راه اندازی کرده است. ایران همان تعداد سانتریفیوژ را نصب کرده اما هنوز آنها را فعال نساخته است.

ایران هرگز خواهان کاستن از تعداد سانتریفیوژهایش نیست و اصرار دارد که اجازه یابد ظرفیتش برای غنی سازی در مقیاس صنعتی را در آینده نزدیک حداقل به 100هزار سانتریفیوژ افزایش دهد.