راهبرد گام به گام آمریکا برای تقویت حضور در خاورمیانه

خبرگزاری انگلیسی «رویترز» بیست و ششم شهریورماه گزارش کرد، ژنرال «مارتین دمپسی» رییس ستاد مشترک ارتش آمریکا، از احتمال گسیل نیروی زمینی ارتش آمریکا برای جنگ با گروه تکفیری- تروریستی «داعش» خبر داد.

وی که روز سه شنبه (بیست و پنجم شهریورماه) در برابر کمیسیون نیروهای دفاعی مجلس سنا سخنرانی می کرد، گفت: اگر انتخاب دیگری وجود نداشته باشد، به رییس جمهوری توصیه خواهد کرد سربازان آمریکایی را به جبهه های جنگ علیه داعش بفرستد.

دمپسی افزود: اگر به این تحلیل برسم که مشاوران ما باید ارتش عراق را در نبرد علیه داعش همراهی کنند، آن وقت این مساله را با رییس جمهوری در میان خواهم گذاشت.

بر پایه طرح ارایه شده در سنا از سوی دمپسی و «چاگ هیگل» وزیر دفاع آمریکا، نبرد علیه داعش مواردی مانند حمله به مواضع این گروه در سوریه- از جمله مراکز فرماندهی و زیرساخت های تدارکاتی داعش-را نیز شامل می شود.

به گفته رییس ستاد مشترک ارتش آمریکا، حمله به داعش عملیاتی درازمدت و پیوسته است که زمانبر خواهد بود.

در این پیوند، به نظر می رسد آمریکا از اکنون تلاش دارد فضا را برای اقدام های بعدی خود در عراق و سوریه فراهم کند.

آمریکا با طرح احتمال نیاز به حضور نیروی نظامی در عراق می خواهد فضایی را آماده کند که در ادامه به تقویت حضور آن کشور در عراق و حتی سوریه بینجامد.

آمریکا به درستی می داند در وضعیت کنونی، ایران با سیاست های منطقه ای خود در عراق، سوریه و لبنان موفقیت های زیادی را به دست آورده است.

آنگونه که مقام های عراقی و رهبران اقلیم کردستان طی چند روز گذشته تاکید کرده اند تلاش های تهران در موفقیت ارتش، نیروهای پیشمرگه کرد و گروه های مردمی برای مبارزه با داعش نقش داشته است.

همین امر قدرت و نفوذ ایران در عراق را در همسنجی با آمریکا و هم پیمانان منطقه ای آن افزایش داده است.

از سوی دیگر، پشتیبانی تهران از دمشق و همراهی با مسکو برای به شکست کشاندن تلاش های براندازانه مخالفان سوری به برتری ارتش سوریه در برابر تروریست ها منجر شده است.

ناکامی گروه های تندرو و تروریست ها در براندازی دولت سوریه و سر برآوردن تهدید داعش اشتباه محاسباتی مخالفان دولت کنونی این کشور را بیش از پیش آشکار کرد.

اقدام های داعش در بر هم زدن ثبات و امنیت منطقه تاییدی بر این دیدگاه است.

اما این رویدادها به هیچ عنوان خوشایند برخی کشورهای منطقه و آمریکا نیست؛ چرا که تحولات منطقه برخلاف خواسته ها و پیش بینی های آنها پیش رفته و نتیجه وارونه داده است.

به همین دلیل است که بسیاری از رهبران سیاسی و تحلیلگران مسایل منطقه ای بر لزوم حضور ایران در هر گونه برنامه مبارزه با داعش تاکید می کنند.

با توجه به قدرت منطقه ای و نفوذ ایران میان سیاستمداران و گروه های سیاسی عرب، حضور آن در هر برنامه جمعی با تایید و افزایش نقش مدیریتی اش در منطقه همراه خواهد بود؛ این امر به معنای اعتراف و پذیرش نقش و قدرت منطقه ای ایران است.

نفوذ ایران در عراق و سوریه نه دلخواه آمریکا است و نه مطلوب دوستان منطقه ای این کشور. از این رو، با وجود نیاز شدید به حضور ایران در مدیریت بحران های منطقه ای، آمریکا به دلیل ملاحظات راهبردی و خشنودسازی هم پیمانان منطقه ای راضی به اعلام پذیرش قدرت ایران نیست.

بنابراین آمریکا تلاش دارد با ایران یک بازی دوجانبه را پیاده کند؛ از یک سو در برخی زمینه ها از جمله عراق، همکاری با ایران را نیاز دارد (قبول نقش منطقه ای ایران) و از سوی دیگر، نمی خواهد قدرت ایران افزایش یابد (تلاش برای مهار ایران).

به همین دلیل واشنگتن در سیاست های اعلانی و اعمالی نسبت به ایران با نوعی دوگانگی (اگر نگوییم تناقض) روبرو است.

با توجه به چنین ملاحظات سیاسی و راهبردی آمریکا نسبت به سیاست های منطقه ای و هم پیمانان عرب خود، این کشور درصدد است مدیریت تحولات جهان عرب را در دست بگیرد. چنین امری نیز به افزایش کنترل بر تحولات امور عراق و سوریه نیاز دارد.

با این همه آمریکا به دنبال آن است تا با هزینه دیگران و در قالب یک ائتلاف بین المللی دست به چنین اقدامی بزند. همزمان، این کشور می خواهد فضا را برای اقدام های بعدی خود زیر پرچم ائتلاف بین المللی و با بزرگنمایی تهدید داعش آماده سازد.

به همین دلیل آمریکا از هم اکنون با اعلام نیاز احتمالی به حضور نظامیان آمریکایی در عراق، تلاش دارد فضا را برای چنین اقدامی آماده کند. البته با توجه به پیشینه حضور سربازان آمریکایی در عراق و افغانستان، به نظر می رسد تمامی این اقدام ها در چارچوب یک حضور مدیریت شده و کم شمار از نظر نیروی انسانی باشد.